ماجرای بازداشت "مدیران پرسپولیس"، حکایتی تازه از باشگاه داری دولتی

نواندیش- رضا امیری: خبرهای عجیب و غریب در مورد دو باشگاه بزرگ پایتخت و ایران تمامی ندارد، از بدهی های عجیب و غریب گرفته تا قراردادهای شبهه آور و فساد مدیران لحظه ای دو تیم، همه این مشکلات را هم می توان در درون باشگاه داری دولتی دید، با این اوصاف تا زمانی که ساختاری خصوصی و حرفه ای برای اداره دو تیم ایجاد نگردد نمی توان به بهبود شرایط امید بست.

بازداشت معاون اقتصادی و معاون حقوقی باشگاه پرسپولیس اگرچه از سوی وزارت ورزش و جوانان، مالک این باشگاه تکذیب شد اما ساعاتی بعد در بیانیه‌ها و اخبار دیگر، روشن شد که آن تکذیب بی‌اعتبار است و شاید کوششی بیهوده برای آبروداری بود. رضا یلوه، معاون اقتصادی و مهدی خواجه‌وند، معاون حقوقی باشگاه پرسپولیس صبح روز سه‌شنبه بازداشت شدند، البته ساعاتی بعد خبرهایی مبنی بر پایان بازداشت معاون حقوقی باشگاه منتشر شد.

باشگاه پرسپولیس نیز با تکذیبیه‌ها سعی کرد این خبر را کنترل کند اما سپس حتی مسعود سلطانی‌فر، وزیر ورزش و جوانان چاره‌ای جز تایید خبر در لفافه حرف‌هایش نداشت: "مطمئناً در روزها و هفته‌های آینده، ما اخبار بیشتری از برخورد با مفسدین در عرصه ورزش و عوامل فساد مطرح خواهیم کرد و شما خواهد شنید. امیدوار هستیم که این حرکت بتواند باعث سالم‌سازی فضای ورزش شود. اگرچه گفتم، جوسازی علیه ما و سایر مدیران وزارتخانه و افراد وابسته انجام می‌شود، اما باکی نداریم. محکم در این مسیر ایستاده‌ایم و با قوت و قدرت تا زمانی که هستیم، در زمینه مبارزه با فساد در ورزش تلاش می‌کنیم."

سلطانی‌فر اگرچه درباره مبارزه با فساد مالی در ورزش حرف می‌زند اما در قراردادهای شبهه‌‌آور پرسپولیس و استقلال با کارگزار، خود نقش اصلی را ایفا کرده‌ است. این قراردادها از روزی که امضا شدند، بارها مورد انتقاد قرار گرفتند، قراردادهایی که حراج نشان تجاری باشگاه‌هاست.

باشگاه‌های پرسپولیس و استقلال نشان تجاری خود را در فصل‌های اخیر در اختیار شرکتی قرار می‌دهند و طی این قرارداد، کارگزار در واقع مالک نشان تجاری باشگاه می‌شود. باشگاه سپس مجبور است طبق خواست کارگزار در هر طرح و ایده و برنامه‌ای برای درآمدزایی مطیع باشد. این قرارداد اخیرا باشگاه پرسپولیس را مجبور کرد تا در اینستاگرام تجربه‌ای تلخ داشته باشد. کارگزار در اینستاگرام به اعتبار پرسپولیس مشغول فروش فالوئر شد و ستاره‌های باشگاه را مجبور به همراهی کرد، یک همکاری دست‌پایین که چهره‌های نامدار باشگاه را تا حد تبلیغات‌چی یک حساب کاربری در اینستاگرام و فروش فالوئر پایین کشید. کریم باقری، کاپیتان سابق تیم ملی و پرسپولیس را باید تماشا می‌کردید که مقابل دوربین، کمپین خود را تبلیغ می‌کرد. نمایشی سخیف و دور از شان اجتماعی بازیکنان و مربیان حرفه‌ای فوتبال. دنیای تبلیغات بزرگ‌ترین ستاره‌های ورزش جهان را جذب می‌کند اما در ایران نمونه‌ای غیرحرفه‌ای و زننده و دور از شان اجرا می‌شود که برای باشگاه درآمدی قابل توجه خلق نمی‌کند و خدشه‌ای به اعتبار تاریخی باشگاه‌ها و چهره‌های ورزشی وارد می‌کند.

باشگاه‌ها در موقعیت بحرانی که توان پرداخت بدهی‌های خود را ندارند، این قراردادها را امضا می‌کنند، قراردادهایی سودجویانه که حقوق باشگاه را در نظر ندارد و در معامله‌های پشت پرده بین مدیران باشگاه و کارگزار، منافع باشگاه به حراج گذاشته می‌شود. باشگاه که ناتوان از پرداخت هزینه‌های روزمره است، به هر شرایطی تن می‌دهد. این موقعیت برای وزارت ورزش و جوانان که مالک دو باشگاه پرسپولیس و استقلال است، پنهان نیست. وزیر ورزش و جوانان خود انتخاب‌کننده شرکت کارگزار و ناظر بر قراردادها و روند اجراست و زوایای فسادآور قرارداد نیز نمی‌تواند برای وزارت ورزش و جوانان مخفی باشد.

باشگاه‌داری حرفه‌ای دولت، در ذات خود می تواند باعث فساد شود. فوتبال حرفه‌ای ضوابط و پیچیدگی‌ها و ظرافت‌های اقتصادی خود را دارد و مدیرانی که مسئولیتی در قبال آینده باشگاه ندارند، در واقع کارمندانی با قراردادهای کوتاه‌مدت در این باشگاه‌ها هستند که می‌خواهند از این فرصت طلایی در عمر مدیریت خود بهره ببرند. مدیرانی اغلب ناآشنا و غریبه با ورزش که توامان با ناآگاهی درباره این حرفه و گرایش به فساد، باشگاه را با مشکلات اقتصادی بزرگ‌تر مواجه می‌کنند و منافع شخصی بیشتری می‌سازند. این روند باشگاه‌ها را در موقعیت‌های خطرناک‌تری در مسیر ورشکستگی قرار داده است.

بازداشت دو مدیر میانی باشگاه پرسپولیس که در سمت معاون اقتصادی و معاون حقوقی باید حامی منافع اقتصادی و حقوقی باشگاه خود در قراردادهای تجاری باشند، نشان می‌دهد که باشگاه چقدر از درون آسیب‌پذیر شده و دچار چه میزانی از بحران‌های عجیب و غریب است. بازداشت این دو مدیر در ارتباط با قرارداد باشگاه با شرکت آتیه‌ داده‌پرداز است که به عنوان کارگزار باشگاه فعالیت می‌کرد. نکته‌ای که پرونده را پیچیده می‌کند، ارتباط معاون اقتصادی پرسپولیس با حسین هدایتی، عضو سابق هیات مدیره این باشگاه است.

هدایتی به جرم اختلاس و پولشویی در زندان به سر می‌برد. ساده‌ترین سمت‌های باشگاه‌های پرسپولیس و استقلال بدون تایید وزارت ورزش و جوانان به کسی سپرده نمی‌شود. بنابراین انتخاب این مدیران و قراردادهایی که به خواست وزارت ورزش امضا شده است، بیش از همه شخص وزیر ورزش و جوانان را باید در جایگاه پاسخگو قرار دهد. اما وزیر در روزهای اخیر در نقش مبارز با فساد در مصاحبه‌هایش ظاهر می‌شود.