- آیات شفاء ؛ دعاها و آیه های قرآن برای شفای بیماران
- قرص اورژانسی چیست؟ نحوه مصرف، زمان مناسب و عوارض جانبی
- هپاتیت ب (B) چیست و چقدر می تواند خطرناک باشد؟ + علائم و تشخیص و درمان
- قرص کلسیتریول چیست؟ / داروی تنظیم کلسیم و غدد پاراتیروئید و سلامت استخوان
- اعلام زمان توزیع واکسن آنفلوانزا ؛ گروههای اولویتدار و کسانی که رایگان دریافت میکنند + لینک سامانه
- چرا زیر چشم سیاه میشود؟ / علت گودی زیر چشم و درمان آن
- برای سرفه چی خوبه !؟ / ۲۵ درمان ساده
- دعای آمرزش و شادی روح اموات: اللّهُمَّ اغفِر لِلمُومِنینَ وَ المُومِنَاتِ وَ المُسلِمینَ وَ المُسلِمَاتِ + ترجمه
دینداری دانشجویان در ایران، کاهش یافته است یا افزایش؟
اولین جلسه از سلسله نشستهای تغییرات دینداری در ایران، با حضور جمعی از استادان و دانشجویان در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد.
اولین جلسه از سلسله نشستهای تغییرات دینداری در ایران، با حضور جمعی از استادان و دانشجویان در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد.
به گزارش آنا، اولین نشست از سلسله نشستهای تغییرات دینداری در ایران، در قالب مناظره میان دکتر خدایاریفرد و دکتر شجاعیزند از سوی گروه علمی جامعهشناسی دین انجمن جامعه شناسی ایران در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد.
در ابتدای این نشست، محمد خدایاری فرد، استاد روانشناسی دانشگاه تهران با بیان اینکه نگرش دینی در افراد سه مولفه دینداری، رفتار دینی و عواطف دینی را در برمیگیرد، اظهار کرد: بررسی تحقیقات انجام شده در میان دانشجویان در سالهای 85 ،88و92 و ارزیابی دادههای بهدست آمده مشخص کرده که مولفههای دینداری در قشر دانشجو رو به کاهش است.
از نگاه وی، دینداری برخورداری از شناخت و باور به پروردگار یکتا، انبیا، آخرت و احکام الهی و داشتن عواطف نسبت به خدا، اولیا و بندگان خدا و التزام و عمل به وظایف دینی برای تقرب به خداوند تعریف شده و وی تلاش کرده به ارائه تصویری تحلیلی از روند میزان دینداری دانشجویان بپردازد.
به گفته خدایاری فرد، به منظور دستیابی به تغییرات میزان دینداری دانشجویان، هفت پژوهش زمینهیابی در قالب پژوهشی «طولی- روندی» هشت ساله با استفاده از مقیاس دینداری در جمعیت دانشجویی دانشگاههای شهر تهران اجرا شده که یافتههای آنها نشان از کاهش معنادار میزان مولفههای سهگانه باور، عواطف و به ویژه رفتار دینی در بین دانشجویان دارد.
این تغییرات به نحوی بوده است که میانگین رفتار دینی جمعیت هدف از 3.4 به 2.9 (در دامنۀ صفر تا پنج) در آخرین پژوهش رسیده است. بررسی روند شیب نزولی دینداری براساس برخی از شاخصهای عینی دینداری همانند قضا شدن نماز، ادای نماز اول وقت، روزه گرفتن و رعایت احکام شرعی در گوش دادن به موسیقی، بیشتر نشان داده شده است.
وی به سوالات طرح شده در این پیمایش میدانی اشاره و بیان کرد: نتایج به دست آمده در این سالها حاکی از آن است که شاخص دینداری در سالهای 85 تا 88 با افزایش و در سالهای 88 تا 92 با کاهش التزام به قوانین دینی روبرو بوده است.
در این نشست، همچنین علیرضا شجاعی زند، استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران با بیان اینکه دین دارای سه مولفه درگیری یا همان حالت دینی، التزام به مقررات دین و پیامدهای دینداری است، تاکید کرد: در میان این سه شاخص تنها التزام به مقررات دین قابل ارزیابی است و کسی نمیتواند درگیری دینی در افراد را که موضوعی درونی است، اندازهگیری کند.
شجاعی با بیان اینکه به لحاظ کمیت، دینداری به مثابه گسترش ایمان مردم و میزان دینداری با تغییرات معنادار قابل سنجش نیست، افزود: بر اساس نتایج حاصل از این پیمایش مشخص شده است که در کیفیت دینداری تغییرات قابل ملاحظهای ایجاد شده است.
این استاد جامعهشناسی معتقد است، توجه به مقوله دینداری در جامعه ایران، علل و اسبابِ لااقل سهگانه دارد؛ یعنی هم از سوی دینداران برای ترویج و تعمیق آن و هم توسط تحلیلگران به دلیل نقش تعیینکنندهاش در اوضاع و احوال اجتماعی و هم از سوی ایدئولوژیستها به مثابه یک رقیب قَدَر، مورد رصد دائمی قرار میگیرد. بر همین اساس، هر از چند گاه، اظهار نظرهایی درباره وضعیت آن و تغییراتش در ایران ارائه میگردد که صَرف نظر از انگیزه و محتوای آن، محل تأمل و پرسشِ جدی است که: ارزیابی و تحلیل ارائه شده درباره وضع دینداری در جامعه ایران و روند آن، بر چه پایهای استوار است؛ در حالی که ذخایر اطلاعاتی لازم برای چنین اظهار نظرهای قاطع و تعمیمیافتهای اساساً وجود ندارد.
به گفته شجاعی زند، سابقه سنجش دینداری، به اندازه پیمایشهای عمومی است که عمری 40 ساله در ایران دارند. با این حال هنوز به اندوخته مکفی و متقنی از داده که جستجوگران این حوزه را در تحلیل وضعیت دینداری و روند تغییرات آن یاری رساند، دست پیدا نکرده است. علل و اسباب این نقیصه بیش از کمکاری، ناشی از نقص و ایراداتی است که از ابتدا با این تلاشها بوده و همچنان هم باقی است. ضعفِ در مبانیِ نظری و مقدماتِ مفهومی؛ عدم دستیابی به مدل و سنجه معتبر و مورد وفاق؛ عدم شکلگیری سازمان پیمایش و فقدان پیوستگی در تحقیقات و پیمایشها از عمده دلایل این عقبماندگی در مطالعات دینداری در ایران بوده و هست. نتیجه این که امروزه دادههای کافی و مطمئنی برای تحلیل «وضعیت دینداری» در ایران و رصد و مقایسه آنها برای تشخیص «روند تغییراتِ» آن در اختیارِ محققان و تحلیلگران نیست. پس چگونه با این اوصاف، کسانی قادرند از «کاهش» یا «افزایشِ» دینداری مردم ایران درمقاطع مختلف سخن بگویند؟
وی البته اضافه کرد: این تردید و سؤال بدین معنا نیست که راه بر هرگونه تحلیلی در این باره بسته است و هیچ کس نباید تحلیلی از آن ارائه کند. ارزیابی و ارائه تحلیل از وضعیت دینداری مردم ایران، ممکن است و لازم و لاجرم صورت هم میگیرد.
شجاعی زند یادآور شد: اکنون در کشور با تنوع دینداری روبه رو هستیم یعنی دینداری مردم تعمیق، تجانس و حالت اجتماعی پیداکرده که این تغییر نشانهای از بهبود در کیفیت دینداری کشور است.
لینک کپی شد
نظر شما
قابل توجه کاربران و همراهان عزیز: لطفا برای سرعت در انتشار نظرات، از به کار بردن کلمات و تعابیر توهین آمیز پرهیز کنید.