دكتر ذاكريان: ایران فشار علیه خود را شکست داد

پيروزي در شوراي امنيت، اقبال کشورهاي اروپايي به حفظ برجام، زير بار نرفتن برخي کشورها براي تحريم ايران، سفر مقامات مهم اروپايي از جمله وزير خارجه سوئيس به ايران و توافق با آژانس بين‌المللي انرژي اتمي از جمله پيروزي‌هاي مهم هستند که ايران در چند هفته اخير يکي پس از ديگري آنها را در عرصه‌هاي بين‌المللي تصاحب کرده است. پيروزي‌هايي که بسياري آنها را با منشا داخلي مي‌دانند و در پيش گرفتن يک سياست متعادل، هوشمندانه و صبورانه از طرف ايران را در رسيدن به آنها بسيار موثر مي‌دانند.

پيروزي‌هايي که توانسته است امروزه يکي از قدرتمندترين کشورهاي جهان را در عرصه سياست به يک کشور منزوي بدل کند. در راستاي بررسي اين مساله «آرمان ملي» گفت‌وگويي با مهدي ذاکريان، کارشناس مسائل بين‌الملل داشته است که در ادامه مي‌خوانيد.

مهم‌ترين دستاوردهاي ايران در عرصه سياست خارجي چه بوده است؟

در هفت سال گذشته همواره در سياست خارجي فرايندهاي موفقيت‌آميزي را پشت سر گذاشتيم. ايران همواره در سياست خارجي با چالش‌هاي جدي رو‌به‌رو بوده و بعضا خطاهايي نيز رقم خورده اما کارنامه ايران، روحاني و ظريف در عرصه سياست خارجي بسيار مثبت بوده است. ايران در مقابل خود در عرصه بين‌الملل حريفان قدري همچون ايالات‌متحده، رژيم‌صهيونيستي و عربستان سعودي را داشته است که هر کدام نفوذهاي فوق‌العاده‌اي را در بخش‌هايي از جهان داشته‌اند که با اتحاد مي‌توانستند کمر هر کشوري را خم کنند اما در مقابل ايران پيروزي‌هاي اندکي را کسب کرده‌اند. با وجود تمامي اين موانع اما ايران در عرصه بين‌المللي به‌گونه‌اي رفتار کرده است که مورد تاييد کشورها و جوامع بين‌المللي است. از جمله مهم‌ترين اين دستاوردها يک تفاهم بين‌المللي کم‌نظير به نام برجام در سال 2015 بود. از جمله موفقيت‌هاي ديگر ايران بهبود روابط با اتحاديه اروپا بود که در گذشته روابط خود را با ايران بسيار محدود کرده بودند. ايران همواره در اقدامات خود در منطقه تنها بوده است اما پس از وقوع انقلاب‌هاي گسترده در منطقه خاورميانه شاهد بوديم که کشورها بزرگي همچون روسيه و ترکيه در مسير همکاري با ايران قرار گرفتند و از کشورهاي مرتجع عربي در قضاياي سوريه، ليبي و يمن فاصله گرفتند. اين امر سبب شد تا جرياني که در منطقه عليه ايران شکل گرفته بود شکسته شود و اين نيز نتيجه سياست هوشمندانه ايران در عرصه سياست خارجي بود.

چه اتفاقي سبب شد تا يک حلقه فشار عليه ايران در منطقه خاورميانه شکل گيرد و آيا اين حلقه‌ها به نتيجه رسيد؟

متاسفانه با اقدام نادرست در داخل کشور اين حلقه فشار عليه ايران شکل گرفت. اين اقدام سبب شد عربستان بهانه‌اي پيدا کند تا بگويد ايران از اصول بين‌الملل تبعيت نمي‌کند. ريشه شکل‌گيري اين حلقه در داخل ايران و با حمله به سفارت عربستان شکل گرفت اما در ادامه سعودي‌ها آن را به دست گرفته و از اين اقدام سواستفاده کردند. به‌رغم اينکه موضع‌گيري‌ها عليه ايران خصمانه بود اما ايران همواره به دنبال اين بود که مشکلات را با گفت‌و‌‌گو حل کند و حتي در اين راستا پيشنهاد همکاري و ائتلاف منطقه‌اي را داد که با واکنش سرد اين کشورها همراه شد. اين نشان مي‌دهد ايران تلاش کرده است تا فشارها را به حداقل برساند. در عرصه بين‌المللي وقتي آمريکا نيز نتوانست با فشار حداکثري به نتيجه مطلوب خود برسد با اتکا به مجامع بين‌المللي به دنبال اين بود که قطعنامه‌اي عليه ايران تصويب کند که در اين امر نيز شکست خورد. پس از اين دو شکست شاهد بوديم که وزير امورخارجه سوئيس که يک کشور مهم اروپايي و متحد آمريکاست به ايران مي‌آيد و ابراز تمايل مي‌کند که مي‌خواهد با ايران همکاري عميق داشته باشد. اين نشان مي‌دهد حلقه‌هاي فشار عليه ايران نتيجه نداده است و در عوض سياست منطقي ايران در عرصه بين‌المللي سبب شده پيروزي‌هاي بزرگي نصيب ايران شود.

ريــشه ايــن پيروزي‌هاي بزرگ در عرصه سياست خارجــي را بايد در چه مقوله‌هايي جست‌وجو کرد؟

علت اين پيروزي‌ها در وهله اول به مطالبه مردم ايران بازمي‌گردد. مذاکره ايران در جنبه‌هاي مختلف از مشروعيت ملي برخوردار بود و اين امر ريشه در دو انتخابات حداکثري در ايران داشت و حضور پرشور مردم ايران در هر دو انتخابات يک پشتوانه محکم براي سياست خارجي کشورمان بود. وقتي با چنين راي و پشتوانه حداکثري از سوي مردم در جوامع بين‌المللي حاضر شويد و عنوان کنيد که ملت ايران خواهان يک روابط حسنه مبتني بر استقلال، عزت و موفقيت همه کشورها هستند، نتيجه اين مي‌شود که اين پيروزي‌ها به دست مي‌آيد تا جايي که وقتي بزرگ‌ترين قدرت جهان مي‌خواهد پيش‌نويس يک قطعنامه را عليه ايران به شوراي امنيت ببرد، حتي متحدين نزديکش نيز از آن حمايت نمي‌کنند. اين به آن علت است که آنها منطق و صلح ملت ايران را شنيده‌اند. از سوي ديگر همانگونه که در مسائل پزشکي به متخصص مراجعه مي‌کنيم تا راه درمان را پيدا کنيم. ما در حوزه سياست خارجي نيز در 7 سال گذشته به متخصصان آن متکي شده و سياست‌هاي خود را براساس نظرات دانشمندان حوزه روابط بين‌الملل پيش برديم. يکي از اصول در اين عرصه اين است که بايد نشان داده شود علاقه‌مند به رعايت اصول منشور سازمان ملل هستيم. علاقه‌مند به رعايت هنجارها هستيم. وقتي اين اصول رعايت شود در جامعه بين‌المللي مي‌توانيم يک جايگاه خوب به‌دست آوريم. روحاني و ظريف به‌خوبي توانستند در اين عرصه عمل کنند. عرصه سياست خارجي جايي براي زورگويي نيست و بايد با زبان صلح و همکاري در آن صحبت کرد. در زمان حراست از کشور بايد با قدرت از کشور دفاع کرد. روحاني به‌خوبي توانست القا کند در عرصه دفاع از کشور با قدرت و اقتدار ايستاده‌ايم و در عرصه سياست خارجي نيز با زبان همکاري به فعاليت ادامه مي‌دهيم. اين سياست‌هاي منطقي ايران بوده است که شاهد هستيم امروز سوئيس را مشتاقانه به ايران نزديک مي‌کند.

گزارش خطا