نمايندگان ٢ درصدى!

عصر ایران نوشت: آمار انتخابات اخیر مرحلۀ دوم مجلس شورای اسلامی در کلان‌شهر کرج که از آن به عنوان «ایران کوچک» یاد می‌شود، تکان‌دهنده است و می‌توان و باید صدای آن را به مثابه زنگ خطر دربارۀ کاهش فاحش نرخ مشارکت شنید.
در شهری که سه میلیون نفر در آن زندگی می‌کنند و چهارمین یا پنجمین شهر پرجمعیت ایران به حساب می‌آید (اختلاف بر سر چهارم یا پنجم به سبب جمعیت متفاوت در روز و شب) و طبعاً بیش از نیمی از از ساکنان آن، واجد شرایط رأی‌دادن بوده‌اند، تنها ۴۱ هزار و ۵۳۴ نفر در انتخابات مرحلۀ دوم شرکت کرده‌اند و مجموع آرای صحیح به ۴۰ هزار هم نرسیده است. (۳۹ هزار و ۹۵۰ به یک روایت و ۳۹ هزار و ۶۵۰ به روایتی دیگر).

بدین ترتیب آقای علیرضا عباسی با ۲۷ هزار و ۱۰ رأی به عنوان نمایندۀ دوم کرج، اشتهارد و فردیس به مجلس یازدهم راه یافته و خانم فاطمۀ آجرلو نمایندۀ پیشین با ۱۲ هزار و ۵۵۱ رأی بازمانده است.

این در حالی است که شمار عوامل اجرایی، نظارتی، بازرسی و انتظامی ۱۵ هزار و ۴۳۶ نفر اعلام شده و قاعدتا همۀ این افراد رأی داده‌اند و چنانچه از ۴۰ هزار کسر کنیم به رقم خیره‌کنندۀ ۲۵ هزار نفر برای شهروندانی که در زمرۀ عوامل اجرایی و نظارتی و بازرسی و انتظامی نبوده‌اند، می‌رسیم.

با این حال علیرضا شهبازی استاندار البرز گفته است: «حضور مردم همیشه در صحنه البرز در شرایط شیوع بیماری کرونا با رعایت پروتکل های بهداشتی برگ زرین دیگری در تاریخ این استان رقم زد».

پیش‌تر، شمار کل افراد واجد شرایط رأی دادن در استان البرز یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر اعلام شده بود و با توجه به تمرکز اکثر قریب به اتفاق جمعیت استان در همین سه شهر (کرج، اشتهارد و فردیس) می‌توان شمار واجدین شرایط در این سه را یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر حدس زد. چون استان البرز به جز این سه شهر تنها سه شهرستان دیگر دارد: ساوجبلاغ و نظرآباد و طالقان.

اگر شمار واجدان شرایط را یک و نیم میلیون بدانیم یک درصد آن ۱۵ هزار نفر می‌شد و ۳۰ هزار رأی یعنی دو درصد! بله، نمایندۀ جدید کرج با دو درصد آرای واجدان شرایط راهی مجلس شده است.

احتمالا گفته خواهد شد همواره در انتخابات مرحلۀ دوم شاهد اُفت مشارکت بوده‌ایم و مسبوق به سابقه است و به خاطر همین بود که حد نصاب مرحلۀ اول از ۵۰ درصد به ۲۵ درصد کاهش یافت تا تعداد بیشتری در همان مرحلۀ اول انتخاب شوند و کار به مرحلۀ دوم نکشد.

یا این که در مرحلۀ اول شمار نامزدها زیاد است و هر یک‌، هواداران و بستگان و علاقه‌مندانی دارد ولی وقتی تنها یک نماینده باقی مانده و طبعا تنها دو نفر در مرحلۀ دوم با هم رقابت می‌کنند انگیزۀ مشارکت کاهش می‌یابد خاصه این که هر دو به یک جریان فکری یا سیاسی یا یک قومیت و منطقه تعلق داشته باشند و دیگران انگیزه نداشته باشند.

یا این که انتخابات ریاست جمهوری با شوراها همزمان است و برای مرحلۀ اول مجلس هم از پیش و در سطح کشور تبلیغ شده ولی مرحلۀ دوم تنها در برخی مناطق که منتخبان آنها قادر به جلب ۲۵ درصد آرای شرکت کنندگان هم نبوده‌اند برگزار می‌شود و چه بسا خیلی‌ها اساساً از برگزاری انتخابات خبر نداشته‌اند یا این که به خاطر شیوع کرونا امکان برگزاری تجمع و تبلیغ چهره به چهره و سخنرانی نبوده است.

این دلایل را نمی‌توان انکار کرد و هر یک در کاهش آرا دخالت داشته ولی نه در حد نزول به دو درصد. این نوشته البته هیچ تعریض و تعرضی به منتخب جدید شهرستان کرج ندارد و نویسنده اساسا او را نمی‌شناسد و اگر تنها خودش در انتخابات شرکت کرده و خودش به خودش رأی داده بود با همان یک رأی هم نماینده محسوب می شد چه رسد به حالا که علاوه بر آن یک رأی ۲۷ هزار و ۹ نفر دیگر هم رأی داده‌اند که مجموعا می‌شود ۲۷ هزار و ۱۰ رأی و همین که در رقابت با فاطمۀ آجرلو که شهرت بیشتری دارد پیروز شده هم قابل توجه است اگر اسباب تعجب نباشد.

وضعیت کنونی اما در واقع حاصل تقلیل جایگاه مجلس در ساختار سیاسی کشور و نظارت استصوابی و حذف اغلب نامزدها در همان مرحلۀ نخست و دورشدن ذهن مردم از سیاست به خاطر انبوه دغدغه های اقتصادی و معیشتی است.

جالب این که روز جمعه در اخبار ساعت ۱۴ تلویزیون سراغ رییس ستاد انتخابات کشور نرفت و از آقای کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان خواست دربارۀ انتخابات مرحلۀ دوم توضیح دهد تا این گزاره شکل گیرد که در امر انتخابات، وزیر کشور به معاون اجرایی شورای نگهبان تبدیل شده و رییس ستاد انتخابات نیز عملا کار تدارکات مجموعه را انجام می دهد.

اگر هدف، همین بوده و دغدغۀ نرخ مشارکت رخت بربسته و رنگ باخته حرفی نیست و می توان به آقای کدخدایی و همۀ سیاست ها و سیاست گذارانی که موجب روی گردانی کثیری از مردم از مشارکت در انتخابات مجلس شدند تبریک گفت اما اگر خودشان هم نگران اند و نماینده ای با دو درصد آرا را در تراز جمهوریت و مشارکت ۴۰ هزار نفری در شهری با یک و نیم میلیون واجد شرایط رأی دادن نمی دانند تدبیری باید اندیشید.

تدبیری که با آن بتوان به انسداد سیاسی پایان داد و به سلیقه های مختلف، مجال و میدان.