خاتمی می‌آید جای برادرش؟

آرمان ملي - ياسمين طالقاني: معرفي کانديداي نهايي از سوي دو جريان اصلاح‌طلب و اصولگرا براي انتخابات رياست‌جمهوري 1400 هنوز زود است و بايد از ميان گزينه‌هاي مطرح به اجماع بر سر يک کانديدا برسند؛ البته ممکن است جريان اصولگرا نتواند به اين اجماع برسد و مانند سال 92 با 4 کانديدا وارد عرصه رقابت شود اما عزم اصلاح‌طلبان براي معرفي کانديداي واحد جزم است و اکنون به بررسي شرايط کشور و تطبيق آن با گزينه‌هاي موجود براي انتخاب کانديداي نهايي مي‌پردازند. در انتخابات‌هاي اخير سيدمحمد‌خاتمي نقش رهبري سياسي جريان اصلاحات را برعهده داشت و تصميم نهايي اصلاح‌طلبان به اطلاع او مي‌رسيد که تاييد يا رد کند اما اکنون برخي جايگاه ديگري براي رئيس دولت اصلاحات در نظر گرفته‌اند که آن هم کانديدا شدن براي ورود دوباره به پاستور در سال 1400 است. ناصر قوامي، فعال سياسي اصلاح‌طلب مي‌گويد: «مشکل اصلاح‌طلبان، اتحاد و وحدت نيست. و اگر سيدمحمد خاتمي بيايد و تاييد شود، همه اصلاح‌طلبان بي‌چون‌وچرا به اتفاق‌نظر مي‌رسند» اما تاييدصلاحيت خاتمي بسيار خوشبينانه است و به نظر مي‌رسد او بتواند به‌عنوان کانديدا در انتخابات رياست‌جمهوري 1400 حضور داشته باشد. قوامي همچنين به اين موضوع اشاره مي‌کند که «اصلاح‌طلبان مي‌دانند آن گزينه‌اي که راي‌آوري دارد، تاييد نمي‌شود يا اصلا ثبت‌نام نمي‌کنند، مانند سيدمحمد خاتمي، عبدا... نوري که ثبت‌نام نمي‌کنند، چراکه اگر ثبت‌نام کنند تاييد نمي‌شوند؛ اين مشکل اصلي اصلاح‌طلبان است.» اما از هم‌اکنون نمي‌توان پيش‌بيني کرد که جز رئيس دولت اصلاحات کدام شخصيت‌ها با مانع ردصلاحيت مواجه مي‌شوند.

محمدرضا خاتمي گزينه مطلوب
اگر قائل به اين باشيم که رئيس دولت اصلاحات ردصلاحيت مي‌شود يا اصلا علاقه‌اي به رقابت در اين عرصه ندارد اما نبايد فراموش کرد که برادي به نام محمدرضا دارد که اصلاح‌طلب و نايب‌رئيس مجلس ششم بود. سيدمحمدرضا خاتمي، فرزند آيت‌ا... سيدروح‌ا... خاتمي در ابتداي پيروزي انقلاب دانشجوي رشته پزشکي بود. او پس از انقلاب به جهاد سازندگي پيوست و سپس در ميان دانشجويان مسلمان پيرو خط امام در تسخير سفارت آمريکا شرکت کرد مشاور وزير ارشاد در دوره عباس دوزدوزاني بود. در دوران دفاع مقدس در عمليات بيت‌المقدس که منجر به آزادسازي خرمشهر شد، حضور داشت و مجروح شد. پس از آن معاون درمان وزارت بهداشت شد تا اينکه در سال 1371 دوره تخصصي بيماري‌هاي کليوي و مجاري ادراري را در لندن گذراند و به ايران بازگشت. زماني که برادرش رئيس‌جمهور شد، همراه تعدادي از اصلاح‌طلبان حزب مشارکت را راه‌اندازي کرد که قوي‌ترين حزب اصلاح‌طلبان بود و تا سال 85 دبيرکلي اين حزب را برعهده داشت. در انتخابات مجلس ششم حضور يافت، به‌عنوان نفر اول به مجلس رفت و بر کرسي نايب‌رئيسي تکيه زد که همين موضوع نشان‌دهنده علاقه بخش بزرگي از جامعه به ديدگاه‌هاي اوست. محمدرضا خاتمي هيچگاه از جايگاه برادرش براي نيل به اهدافش بهره نبرد و تمايل داشت توانمندي‌هاي خودش مدنظر باشد. بسياري از نمايندگان مجلس ششم زماني که از ردصلاحيت خود براي ورود به مجلس هفتم آگاه شدند اقدام به تحصن اعتراضي کردند که سيدمحمدرضا خاتمي در آن برهه گفت: «بيشتر از 80 نفر از نمايندگان مجلس ششم براي مجلس هفتم ردصلاحيت شدند. ما تمام کوششمان را انجام داديم تا اين روند را برگردانيم ولي موفق نشديم. ولي برخي دوستان ما در تهران در انتخابات شرکت کردند و وقتي به دور دوم رسيد، آنها هم متوجه شدند بنابراين از دور دوم انصراف دادند». محمدرضا هم مانند برادرش در نقش حل مشکلات گام برمي‌دارد که همين تلاش براي توضيح چرايي تحصن مجلس‌ ششمي‌ها و آرام کردن فضا از آن جمله است. در جريان اتفاقات سال 88 هم محاکمه شد.

تصميم جمعي بر کانديداتوري خاتمي؟
زندگي سيدمحمدرضا خاتمي فراز و نشيب‌هاي زيادي داشته و دارد. ظاهرا خودش تمايلي به کانديدا شدن ندارد اما اگر تصميم جمعي اصلاح‌طلبان کانديدا شدن او باشد، شايد باوجود آگاهي از احتمال ردصلاحيت شدنش کانديداي 1400 شود. حزب اتحاد حامي سرسخت سيدمحمدرضا خاتمي است و اگر او بپذيرد که کانديدا شود رايزني‌هاي اين حزب با ساير احزاب اصلاح‌طلب براي حمايت از برادر رئيس دولت اصلاحات آغاز مي‌شود. سيدمحمد صدر، عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام هم درباره ورود سيدمحمدرضا خاتمي به انتخابات 1400 گفته است: «ايشان کانديداي خيلي خوبي است؛ اگر بيايد. جدي بودنش را بايد از خود ايشان سوال کنيد ولي به نظر من ايشان کانديداي خوبي است و مي‌تواند بيايد.»