هشدار کارشناسان در مورد خطرات "ایمنی گله‌ای"

نواندیش: "ایمنی گله‌ای"، یا آلوده شدن بیش از ۵۰ درصد جامعه به ویروس کرونا، در ابتدای همه گیر شدن این بیماری از نظر برخی متخصصان و اپیدمولوژیست‌ها به عنوان یک راه حل احتمالی برای عبور از بحران کرونا ارزیابی می‌شد. ایده پشت این فرضیه این است که افراد مسن، به ویژه افرادی که به دلیل بیماری های زمینه‌ای در معرض خطر هستند، محافظت شوند و بقیه افراد زندگی عادی خود را تا رسیدن به آلودگی کافی ادامه دهند.

به گزارش زهرا حسین زاده از سرویس سلامت نواندیش، راه‌حلی که تاکنون جواب نداده و در کشورهایی که در این مسیر گام گذاشتند، از جمله سوئد، بریتانیا (برای مدتی کوتاه) و برخی دیگر به مرگ و میر بالا انجامید.

با این حال اکنون گروهی از متخصصان پزشکی بریتانیا و آمریکا در بیانیه‌ای مجددا از موثر بودن این روش مورد مناقشه سخن گفته‌اند و از نظر منتنقدان محتوایی کهنه را در بسته‌بندی نو ارائه کرده‌اند. نام بیانیه، گریت برینگتون (Great Barrington) است و برگرفته از محلی در ایالت ماساچوست است که "موسسه تحقیقات اقتصادی آمریکا" (American Institute for Economic Research) در آن قرار دارد. این موسسه که بیانیه را تنظیم کرده از مدافعان پر و پا قرص نظریه اقتصاد بازار است و نظریه نقش محوری شیوه زندگی انسانی در تخریب محیط زیست و تغییرات جوی را نادرست می‌داند.

بیش از نیم میلیون نفر بیانیه گریت برینگتون را امضا کرده اند، از جمله ۱۰ هزار کارشناس حوزه پزشکی و ۳۰ هزار پزشک (که در مقایسه با کل طرفداران این روش درصد نسبتاً کمی است). برخی از پزشکان آلمان نیز اخیرا به این بیانیه پیوسته اند و آنرا امضا کرده‌اند. در متن بیانیه از جمله آمده است: جنبه مصلحت‌آمیز انسانی که هزینه- فایده دستیابی به ایمنی گله‌ای را متوازن می‌کند در آن است که آنهایی که کمتر در معرض خطر مرگ هستند به زندگی عادی خود ادامه می‌دهند تا از طریق آلودگی طبیعی، در برابر ویروس مصونیت پیدا کنند و همزمان آنهایی که بریسک مرگ و میر در موردشان بالاست بهتر مورد حفاظت و مراقبت قرار گیرند.

این بیانیه با مخالفت‌های جدی نیز روبرو شد. پس از اینکه ۸۰ پزشک چند روز پیش نامه‌ای سرگشاده در ژورنال علمی لانست (The lancet) علیه پیشنهادات بیانیه یادشده منتشر کردند، اکنون ویروس شناسان مطرح آلمانی از جمله کریستیان دورستن که ارشدترین مشاور دولت آلمان در مقابله با کرونا به شمار می‌رود، با قاطعیت مخالفت خود را با آن بیان کرده و نسبت به خطر برداشتن محدودیت‌های دوران کرونا هشدار داده اند.

آنها با بیان این که شیوع کنترل نشده کرونا منجر به افزایش شدید مرگ و میر می‌شود تصریح کرده‌اند که حتی با مصونیت و منزوی‌سازی شدید افراد مسن که به سادگی هم عملی نیست، باز هم گروه‌های بسیاری هستند که در معرض خطرند. این گروه‌ها بیش از حد ناهمگن و در برخی موارد نیز غیر قابل شناسایی‌اند و نمی‌توان به طور فعال از آنها محافظت کرد؛ از جمله افزایش خطر ابتلا به کووید -۱۹ به شکل حاد برای افرادی مطرح است که به چاقی، دیابت، سرطان، نارسایی کلیه، بیماری مزمن ریوی یا بیماری کبدی دچارند، و نیز برای افرادی که سکته مغزی کرده‌اند یا بیماری‌هایی که پس از پیوند عضو یا در دوران بارداری ایجاد می‌شوند.

مخالفان ایمنی گله‌ای هم‌چنین به این معضل توجه می‌دهند که به شکلی قابل اتکا مشخص نیست که مصونیت بدست آمده پس از آلوده شدن به ویروس کرونا چه مدت دوام می آورد. آنها تاکید می‌کنند که صحه گذاشتن بر راه حل مصونیت گله‌ای قبل از دستیابی به واکسن کرونا از نظر پزشکی اقدامی «غیراخلاقی»، از نظر اجتماعی پرخطر و به لحاظ اقتصادی پر هزینه است.

تدروس آدهانوم، مدیرکل سازمان بهداشت جهانی نیز در مخالفت با ایده‌های مطرح در بیانیه گریت برینگتون، گفته است که شیوع کنترل‌نشده اپیدمی امری غیراخلاقی است و در عین حال توام با ریسک است به خصوص که در تاریخ اپیدمی‌ها تجربه‌ای از راهبرد مصونیت جمعی وجود ندارد.