جزئیات عرضه داروهای ترک اعتیاد در داروخانه‌ها/ فروش متادون در مراکز ترک اعتیاد ممنوع شد؟

مدیر کل امور دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو درباره عرضه و توزیع دارو‌های ترک اعتیاد در داروخانه‌ها توضیح داد.

سید حیدر محمدی مدیر کل امور دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو درباره عرضه دارو‌های تحت کنترل برای ترک اعتیاد در داروخانه‌ها و اعتراض درمانگران اعتیاد در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی باشگاه خبرنگاران جوان، اظهار کرد: سازمان غذا و دارو شهریور ماه مصوبه جدیدی درباره توزیع و عرضه دارو‌های ترک اعتیاد مانند متادون، بوپره نورفین، پچ فنتانیل و ... ابلاغ کرد که بر این اساس، دارو‌های آگونیست برای درمان اعتیاد علاوه بر داروخانه‌های بیمارستانی و مراکز ترک اعتیاد، در داروخانه‌های دارای شرایط خاص هم توزیع و عرضه خواهد شد.

وی با تاکید بر اینکه هیچ محدودیتی برای مراکز در عرضه دارو‌های تحت کنترل در مراکز ترک اعتیاد ( MMT) ایجاد نشده است، گفت: با این مصوبه سازمان غذا و دارو، روانپزشکانی که مراکز ترک اعتیاد ندارند هم می‌توانند برای بیماران خود دارو‌های ترک اعتیاد را تجویز و بیماران هم می‌توانند دارو‌های مورد نیازشان را از داروخانه‌های منتخب تامین کنند.

توزیع و عرضه متادون در مراکز ترک اعتیاد ممنوع نشده است

مدیر کل امور دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو یادآوری کرد: البته باید توجه داشت که مطابق بند ۸ مصوبه ۱۳۶ ستاد مبارزه با مواد مخدر مورخ ۱۵ مرداد ماه ۹۸ به منظور تفکیک ارائه «خدمات درمانی» از فرایند «توزیع دارو» و بر اساس نتایج بدست آمده از طرح آزمایشی و با هدف جلوگیری از نشت و انحراف در توزیع دارو به ویژه متادون و ساماندهی انتخاب نوع و شکل مناسب دارو‌های تجویزی، مقرر شده است توزیع دارو‌های آگونیست درمان اعتیاد از طریق داروخانه‌های منتخب صورت پذیرد، اما سازمان غذا و دارو برای اینکه کسب و کار مراکز MMT دچار اختلال نشود، مجوز عرضه دارو‌های آگونیست در این مراکز را ملغی نکرده است.

محمدی درباره علل تصویب عرضه دارو‌های ترک اعتیاد در داروخانه‌ها در ستاد مبارزه با موادمخدر و با اشاره به آسیب‌های آحتمالی عرضه این دارو‌ها در مراکز MMT گفت: نفس عمل واحد بودن تجویز کننده، فروشنده و مکان مصرف فسادآور است، زیرا پزشک تجویز کننده به دلیل ذینفع بودن در فروش دارو، القای مصرف را برای بیمار بوجود می‌آورد و حتی این احتمال وجود دارد ، پزشک دارو‌هایی را که تاریخ انقضای آن‌ها به زودی منقضی می‌شود، مازاد بر نیاز بیمار تجویز کند و این عرضه دارو‌ها در مرکز اعتیاد به شدت دارای تعارض منافع برای پزشکان موسس مراکز است.

مدیر کل امور دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو تصریح کرد: از طرفی باید توجه داشت که مطابق قانون مربوط به مقررات امور پزشکی و قانون تعزیرات حکومتی امور بهداشت و درمان عرضه دارو صرفاً می‌بایست در داروخانه و تحت نظر مسئول فنی داروساز صورت پذیرد و هیچ پزشکی حق عرضه دارو در مطب را ندارد.

علت مخالفت درمانگران اعتیاد با عرضه متادون در داروخانه‌ها

محمدی با اشاره به انحصارطلبی برخی پزشکان فعال در مراکز ترک اعتیاد گفت: به نظر می‌رسد، پزشکانی که در مراکز ترک اعتیاد فعالیت می‌کنند به دنبال انحصار طلبی هستند چراکه قرار نیست فعالیت آن‌ها متوقف شود بلکه پزشکانی که مراکز ترک اعتیاد ندارند هم از این پس می‌توانند داروی ترک اعتیاد تجویز کنند.

وی درباره جلسه مدیران سازمان غذا و دارو با اعضای کمیسیون بهداشت و خبر منتشر شده مبنی بر مخالفت کمیسیون بهداشت با توزیع و عرضه این دارو‌ها در داروخانه‌ها گفت: اعضای کمیسیون بهداشت با موضوع مخالفت نکردند و مقرر شد تا موضوع بیشتر مورد بررسی قرار گیرد.

ضوابط عرضه و توزیع داروهای ترک اعتیاد در داروخانه‌ها

مدیر کل امور دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو به شرایط داروخانه‌های عرضه کننده دارو‌های ترک اعتیاد اشاره کرد و افزود: ضوابط سخت گیرانه‌ای برای توزیع و عرضه دارو‌های ترک اعتیاد در داروخانه‌ها تعیین کرده‌ایم و فقط داروخانه‌هایی که شرایط عرضه را کسب کنند با تایید معاونت غذا و داروی دانشگاه‌های علوم پزشکی می‌توانند دارو‌های آگونیست را عرضه کنند.

وی ادامه داد: داروخانه باید دارای یک اتاق ۱۲ متری باشد، گاو صندوق و دوربین امنیتی داشته باشد تا امنیت به طور کامل حفظ شود و دوربین مداربسته و فضای مجزا برای نگهداری دارو‌ها در داروخانه‌ها وجود داشته باشد و این دارو‌ها در گیشه مجزا عرضه شوند، همچنین داروخانه باید مجهز به سیستم کنترل دما، رطوبت و سیستم اطفاء حریق و ... باشد و در این صورت به داروخانه اجازه داده می‌شود تا تحت نظر دانشگاه علوم پزشکی داروی ترک اعتیاد را عرضه کند.

مصرف متادون در کشور ۴ برابر شده است

مدیر کل امور دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو با بیان اینکه متاسفانه مصرف متادون در چهار سال اخیر که دارو در مراکز ترک اعتیاد عرضه شده، چهار برابر شده است، گفت: اکنون شاهد نشت دارو‌های ترک اعتیاد از مراکز MMT به بازار سیاه هستیم، برای رصد وجلوگیری از نشت دارو‌های ترک اعتیاد از داروخانه‌ها به بازار سیاه سامانه تی تک سازمان غذا و دارو مورد استفاده قرار می‌گیرد و به محض اینکه دارویی در بازار سیاه کشف و ضبط شود می‌توان به سرعت داروخانه عرضه کننده و فرد معتادی که داروی خود را در بازار سیاه فروخته شناسایی و با فرد متخلف برخورد کرد.

مدیر کل امور دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو با اشاره بیان کرد: در سال‌های اخیر بحث دسترسی بیماران به دارو‌های تحت کنترل در مجامع بین المللی مطرح شده و از طرف WHO , INCB ,UNODC به کشور‌های عضو کنوانسیون‌های سه گانه مواد و دارو‌های تحت کنترل آموزش‌هایی داده شده و جلسات متعددی تشکیل شده است.

وی افزود: در این جلسات با اشاره به اینکه حدود ٨٣ در صد از جمعیت جهان دسترسی مناسبی به دارو‌های تحت کنترل ندارند بر این نکته تاکید شده است که دولت‌های عضو تمام تلاش خود را برای بهبود دسترسی بیماران واقعی به دارو‌های تحت کنترل بکار بگیرند به نحوی که کنترل‌های اعمال شده در توزیع این دارو‌ها ضمن جلوگیری از سومصرف این دارو‌ها مانعی برای دسترسی بیمار واقعی به این دارو‌ها ایجاد نکند.

محمدی گفت: در همین چارچوب بر آن شدیم که در مکانیسم توزیع دارو‌های تحت کنترل تغییراتی ایجاد بکنیم تا بلکه دسترسی را بهبود ببخشیم که منجر به تدوین این ضابطه جدید شد. در گزارش‌های موجود یا در جلسات بین المللی هیچ اشاره‌ای به مراکز خاصی برای توزیع داو‌های تحت کنترل نشده است و فقط از دولت‌ها خواسته شده که با توجه به زیرساخت‌ها و ظرفیت‌های موجود در هر کشوری الزامات و بستر مناسب توزیع دارو‌های تحت کنترل فراهم شود.