روابط آمریکا و اسرائیل در صورت به قدرت رسیدن بایدن به کدام سمت و سو خواهد رفت؟!

نواندیش: این دونالد ترامپ بود که سفارت آمریکا را به بيت المقدس منتقل کرد. او همچنین حاکمیت اسرائیل بر بلندی‌های جولان به رسمیت شناخت و عملا چشم خودش را بر گسترش شهرک سازی اسرائیل در کرانه باختری بست. رئیس‌جمهور آمریکا تا آنجا پیش رفت که یک طرفدار مشهور جنبش شهرک سازی را به عنوان سفیر این کشور در اسرائیل منصوب کرد. وی کمکهای واشنگتن به فلسطینیان و روابط خود را با رهبران فلسطینی قطع کرد، گویی که می‌خواهد حتی بیشتر نمک بر زخم آنها بپاشد. ترامپ در نهایت واسطه امضا چندین توافق صلح میان اسرائیل و دیگر کشورهای منطقه شد.

به گزارش آریا سعادتمند از سرویس بین الملل نواندیش، نشریه صهیونیستی هاآرتص در مورد روابط آمریکا و اسرائیل پس از به پیروزی رسیدن بایدن نوشت: در طول چهار سال ریاست جمهوری ترامپ، سیاست خاورمیانه‌ای آمریکا دستخوش تحولاتی اساسی شد. روسای جمهور پیش از وی، اعم از جمهوری خواه و دموکرات، کاملاً به این معتقد بودند که راه حل دو کشور برای درگیری اسرائیل و فلسطین کلید صلح و ثبات در کل منطقه خواهد بود. اگرچه اصطلاح "معامله قرن" ترامپ راه حل دو کشور را در برداشت، اما این راه حل بسیار متفاوت از تصور روسای جمهور قبلی آمریکا لود. معامله قرن هیچ اشاره‌ای به بازگشت اسرائیل به مرزهای 1967 نمی‌کرد، بلکه برعکس بیشتر به اسرائیل اجازه می‌داد تا بخشهای بزرگی از کرانه باختری را ضمیمه خاک خود کند، در حقیقت این قرارداد تبعیضی آشکار در حق فلسطین به نظر می‌رسید.

جو بایدن در زمان باراک اوباما به مدت هشت سال به عنوان معاون رئیس جمهور و قبل از آن، به عنوان رهبر دموکرات‌ها در کمیته روابط خارجی سنا فعالیت می‌کرد. حال پرسش اینجاست که آیا اگر او به عنوان رئیس‌جمهور جدید آمریکا انتخاب شود، روابط آمریکا با اسرائیل به همان چیزی که در دولت اوباما بود برمی‌گردد؟ یا اینکه وی ادامه دهنده راه ترامپ خواهد بود.

ایتامار رابینوویچ، سفیر سابق اسرائیل در واشنگتن، پیش بینی می‌کند که بایدن به رویکرد یکدست تری در درگیری اسرائیل و فلسطین که مشخصه دولت اوباما و روسای جمهور پیش از آن است، روی خواهد آورد. این استاد دانشگاه در اسرائیل ادامه می‌دهد: قطعاً تغییراتی در نحوه انجام اقدامات ترامپ ایجاد خواهد شد و بیشتر به جهت روزهای اوباما برمی‌گردد.

وی همچنین افزود: نوع حمایتی که اسرائیل تحت ریاست جمهوری بایدن دریافت می‌کند، متفاوت خواهد بود. بایدن با یکی مانند شلدون آدلسون ارتباطی ندارد، او سفیری مانند دیوید فریدمن را منصوب نمی‌کند و مطمئناً در دوران ریاست جمهوری وی شاهد پایان حمایت گسترده از جریان راست اسرائیلی خواهیم بود. با این حال من باور ندارم که بایدن در قبال اسرائیل سیاست‌هایی کاملا شبیه به اوباما اتخاذ کند. بایدن احتمالاً به جستجوی شرکای جدید در جهان عرب برای ادامه توافق‌های صلح با اسرائیل ادامه خواهد داد. در هر حال این دستاوردهای خوبی بوده که هزینه زیادی ندارند.

دور گلد، سفیر سابق اسرائیل در سازمان ملل و کارشناس روابط اسرائیل و آمریکا در مورد تاثیر به قدرت رسیدن بایدن بر روابط دو کشور گفت: به نظر من روابط آمریکا با اسرائیل در دوران بایدن اساساً دوستانه خواهد بود چرا که وی رابطه شخصی بهتری با نتانیاهو نسبت به رابطه اوباما با نخست وزیر اسرائیل دارد.
گلد، مدیر کل سابق وزارت امور خارجه و رئیس اندیشکده اورشلیم به عنوان یک اتاق فکر محافظه‌کار می‌گوید: این چیزی است که غریزه من به من می‌گوید.

دن شاپیرو که به عنوان سفیر آمریکا در اسرائیل در دوران اوباما خدمت می‌کرد، خاطرنشان می‌کند که بایدن و نتانیاهو بیش از 30 سال است که یکدیگر را می‌شناسند، از زمانی که نتانیاهو اولین پست دیپلماتیک خود را در واشنگتن به عهده گرفت.

دن شاپیرو در ادامه می‌افزاید: بایدن و نتانیاهو البته اختلافاتی دارند و در مورد آنها آشکارا، صریح و گاهی شدید صحبت می‌کنند، اما رویکرد بایدن همکاری با هر رهبری است که مردم اسرائیل آن را انتخاب کرده‌اند و من معتقدم که بایدن می‌تواند با نتانیاهو همکاری موفقیت آمیزی داشته باشد.

بایدن از روزهای ابتدایی حضور خود در سنای آمریکا، به عنوان یک طرفدار سرسخت اسرائیل شناخته می‌شد تا جایی که در سال 1973، یکی از اولین سفرهای خارج از کشور وی به عنوان یک سناتور جوان به اسرائیل اندکی قبل از آغاز جنگ یوم کیپور بود. بایدن با نخست وزیر وقت گلدا میر دیدار کرد و آن را به عنوان یکی از مهمترین دیدارهایی زندگی‌اش توصیف نمود.

بایدن به طور منظم در کنفرانسها و نشست‌های مربوط به جمع آوری کمکهای مالی سازمان یافته توسط لابی طرفدار اسرائیل یا همان آیپک شرکت داشته است. بایدن علی رغم دوستی دیرینه با نخست وزیر اسرائیل، در برخی مسائل با وی اختلاف نظر داشته است. به عنوان مثال، در سال 2010، دولت نتانیاهو تصمیم مهم خودش برای ساخت و ساز در شهرک‌های کرانه باختری را درست زمانی که بایدن در یک سفر رسمی به این کشور بود، اعلام کرد.

با این حال عامل اصلی تنش بین اسرائیل و آمریکا در دوره هشت ساله معاونت بایدن، به تلاش‌های نتانیاهو علیه توافق هسته ای ایران باز می‌گردد. وقتی نتانیاهو در مارس 2015 در یک نشست مشترک با کنگره مخالفت خود را با این توافق ابراز کرد، بایدن حاضر به حضور در این مراسم نشد.

شاپیرو همچنین معتقد است که در صورت انتخاب بایدن کانال‌های دیپلماتیک با فلسطینیان که ترامپ به کلی آنها را نابود کرده بود، مجددا بازگشایی خواهد شد.

بایدن در ماه سپتامبر در یک رویداد مجازی قول داد که فلسطینی‌ها را دوباره درگیر فرآیند صلح کند، هر چند که وی از محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی به خاطر عدم استفاده از فرصت‌های پیش آمده انتقاد کرد. بایدن به شرکت کنندگان گفت که از تصمیم نتانیاهو برای متوقف کردن فرآیند الحاق کرانه باختری استقبال می‌کند.

 بایدن قبلاً اظهار داشته كه قصد ندارد سفارت آمریكا را از بیت المقدس به تل آویو برگرداند. با این حال وی گفت که کنسولگری آمریکا در قدس شرقی را که مدتها به جامعه فلسطینی خدمت رسانی می‌کرد، بازگشایی خواهد کرد. وقتی ترامپ سفارت را به بیت المقدس منتقل کرد، کنسولگری هم در آن ادغام شد. رابینوویچ پیش بینی می‌کند که در صورت انتخاب بایدن، وی نمایندگی فلسطینیان را در واشنگتن که دو سال پیش بسته شده بود، بازگشایی کند.

بایدن این پیشرفت‌های دیپلماتیک را ستوده و اولین توافق نامه با امارات متحده عربی را اقدامی خوشایند، شجاعانه و بسیار ضروری توصیف کرده است. گلد در این باره گفت: آنچه باید منتظر ماند و دید این است که آیا بایدن برخلاف ترامپ، از اسرائیل می‌خواهد قبل از انجام توافقات بیشتر با کشورهای عربی، به فلسطینی‌ها امتیاز دهد یا خیر؟

شاپیرو معتقد است که بایدن چنین خواهد کرد و خواهان دادن امتیازاتی از سوی اسرائیل به فلسطین می‌شود. سفیر پیشین اسرائیل، که در حال حاضر یکی از فعالان برجسته در انستیتوی امنیت ملی است، خاطرنشان می‌کند: بایدن برای گسترش حلقه کشورهای عربی که روابط خود را با اسرائیل عادی می‌کنند، تلاش خواهد کرد و قبلاً گفته که سایر کشورها را دعوت می‌کند تا با این فرآیند همگام شوند. با این وجود او همزمان تلاش خواهد کرد تا اطمینان حاصل کند که این روابط جدید به منبعی برای پیشرفت مجدد به سوی راه حل دو کشور اسرائیل و فلسطین تبدیل شده و یا حداقل آن راه حل را زنده نگه دارد.

بایدن از طرفداران سرسخت برنامه جامع اقدام مشترک، یا همان توافق هسته‌ای تهیه شده توسط دولت اوباما بین ایران، آمریکا و پنج قدرت جهانی دیگر بوده است. در مقابل نتانیاهو همواره به شدت مخالف این توافق بوده است. بایدن تصمیم دولت ترامپ برای خروج از توافق را یک خودآزاری تمام عیار توصیف کرد. وی همچنین در ماه سپتامبر گفت که در صورت انتخاب به سمت ریاست جمهوری و متعهد ماندن ایران به مفاد برجام آمریکا را به این توافق بازگرداند.

برخی از حامیان بایدن در انتخابات مقدماتی حزب دموکرات حمایت خود را از مشروط کردن کمکهای آینده به اسرائیل اعلام کردند. آن‌ها خواهان این شدند که این کمک‌ها مشروط به شهرک سازی، خودداری از الحاق کرانه باختری و اقدامات برای پایان دادن به اشغال شود. بایدن گفته که استفاده از کمک‌های آمریکا به عنوان اهرمی برای تحت فشار قرار دادن اسرائیل یک اشتباه بزرگ است. همانطور که شاپیرو خاطرنشان می‌کند بایدن قصد دارد راه حل دو کشور را دنبال کند، اما نه از طریق تهدید و اولتیماتوم بلکه از طریق دیپلماسی قوی.