تحلیل اندیشکده آمریکایی از روابط ایران و عربستان

اندیشکده آمریکایی ˈاستراتفورˈ گزارش داده است که ˈدعوت وزیر خارجه سعودی از همتای ایرانی خود برای سفر به عربستان می تواند نشانه این باشد که ریاض نیاز به گفتگوی مستقیم با رقیب دیرینه اش را درک کرده است.ˈ

به گزارش ایرنا، این اندیشکده آمریکایی، در تازه ترین یادداشت خود نوشت: روند رو به جلوی مذاکرات هسته ای ایران و تغییر موضع عربستان در قبال تروریست های تکفیری ، از دلایل عمده تصمیم ریاض برای آغاز روابط دیپلماتیک و رسمی با تهران است.

به نوشته استراتفور، این دو کشور رقیب اصلی یکدیگر برای نفوذ در منطقه محسوب می شوند و بعید است که به هیچ گونه توافقی برسند اما مسائلی وجود دارد که لازم است دو کشور در خصوص آنها با یکدیگر تعامل کنند که لبنان و سوریه از مهم ترین آنها هستند. تهران و ریاض از طریق گفتگوی مستقیم می توانند تنش ها را به سطحی برسانند که مدیریت آنها ممکن تر باشد.ˈ

استراتفور افزوده است:ˈاین اولین باری است که سعودی ها درباره سفر رسمی یک مقام دولت جدید ایران به کشورشان سخن می گویند. از زمان شروع به کار دولت ˈحسن روحانیˈ و آغاز مذاکرات هسته ای ایران با آمریکا، تهران به برقراری رابطه با ریاض علاقه نشان داده است تا به این ترتیب نگذارد سعودی ها فرایند دیپلماتیک کنونی (مذاکرات هسته ای) را بر هم بزنند.ˈ

این اندیشکده آمریکایی سپس تاکید کرد ریاض علاقه ای به برقراری تعامل استراتژیک با تهران ندارد و اموری تاکتیکی مانند سرنوشت ریاست جمهوری لبنان و خروج تروریست ها از ˈحمصˈ در سوریه، مسائلی هستند که برقراری روابط ایران و عربستان را در حال حاضر تسهیل کرده اند.

استرانفور در توصیف نگاه کنونی عربستان به ایران نوشت:ˈاکنون که ایران راه بازتوانی و احیای خود را در عرصه بین المللی در پیش گرفته است، سعودی ها سعی دارند بفهمند که چگونه باید با جمهوری اسلامی مواجه شوند.

نویسنده این مقاله در بخش بعدی درباره نقش آیت الله هاشمی رفسنجانی در روابط ایران و عربستان نوشت: آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی، رییس جمهوری اسبق و دومین روحانی بانفوذ ایران که طی چند دهه خصومت متقابل بین ایران و عربستان روابط منحصر به فرد حسنه ای با سعودی ها داشته فعالیت هایی را در این خصوص صورت داده است. اخیرا، سفیر ایران در ریاض با وی ملاقات کرده است و احتمالا در این دیدار توافق برای آغاز تعامل مستقیم و رسمی دیپلماتیک بین دو کشور شکل گرفته است.ˈ

استراتفور سپس در گمانه زنی راجع به علل تمایل عربستان به تعامل رسمی با ایران نوشته است:ˈ ریاض به خوبی می داند توافق هسته ای احتمالا روندی رو به جلو خواهد داشت و بازگشت ایران به عرصه بین المللی، امری اجتناب ناپذیر است و در خصوص سوریه نیز منافع دو کشور به گونه غیرمنتظره ای به هم نزدیک شده است.ˈ

نویسنده این تحلیل در خصوص نزدیکی منافع ایران و عربستان در سوریه افزوده است:ˈعربستان اخیرا اقدامات وسیعی را برای مبارزه با گروه های تکفیری فرامرزی در سوریه مانند ˈداعشˈ و ˈجبهه النصرهˈ صورت داده و درعوض راه حمایت از گروه های سلفی نسبتا میانه روتر را در پیش گرفته است و با توجه به تهدیدی که از جانب گروه های تکفیری فرامرزی متوجه منافع منطقه ای ایران است، این اقدام ریاض از نظر تهران، گام مثبتی به حساب می اید.ˈ

به نوشته این اندیشکده آمریکایی، سعودی ها تلاش های خود را برای سرنگونی دولت ˈبشار اسدˈ نه تنها به خاطر جنگجوهای سلفی افراطی بلکه به خاطر بی علاقگی آمریکا وغرب به سقوط اسد، متوقف کرده اند.

استراتفور در پایان نوشت:ˈدر واقع، شرایط جدیدی که پیش روی منطقه قرار گرفته است، ریاض را واداشته راه تعامل دیپلماتیک با ایران را برگزیند. البته این مسیر به هیچ گونه آشتی ای بین تهران و ریاض ختم نخواهد شد بلکه در آینده ای قابل پیش بینی، می تواند تنش ها را به میزانی قابل مدیریت برساند.

گزارش خطا