بایدن به دنبال تجدید نظر در روابط آمریکا و اسرائیل

نواندیش: اگرچه شب گذشته بایدن بالاخره بعد از گذشت یک ماه با نتانیاهو تماس گرفت اما تمامی شواهد و قرائن حاکی از تلاش بایدن برای تجدید نظر در روابط دو کشور دارد.

به گزارش آریا سعادتمند از سرویس بین الملل نواندیش، سی ان ان در مورد برنامه بایدن برای تغییر سیاست آمریکا در قبال صهیونیست ها نوشت: بایدن با چندین چالش داخلی رو به رو است که باید به آن‌ها توجه کند. او در مقابله با یک انتقال به تأخیر افتاده، اکنون در مبارزه با بدترین بحران بهداشت عمومی در یک قرن گذشته، اصلاح اقتصادی در حال نابودی و تلاش برای انجام بهترین تلاش خود برای بهبود یک ملت به شدت دو قطبی شده تمرکز کرده است.

علاوه بر این، وزیر امور خارجه تونی بلینکن و مشاور امنیت ملی جیک سالیوان قبلاً با همتایان اسرائیلی خود تماس‌های متعددی داشته‌اند، پس نمی‌توان گفت که دولت بایدن شماره تلفن نتانیاهو را گم کرده است!

 بایدن در جریان حضور هفته گذشته خود در وزارت خارجه از نزدیکترین دوستان آمریکا یعنی کانادا، ژاپن، آلمان، استرالیا، انگلیس، فرانسه، کره جنوبی و حتی ناتو صحبت کرده بود. بایدن در هیچ کجا در سخنرانی خود از اسرائیل نامی به میان نیاورد.

در مقابل، دونالد ترامپ رئیس جمهور وقت آمریکا چند روز پس از تصدی ریاست جمهوری با نتانیاهو تماس گرفت. رئیس جمهور سابق همواره نتانیاهو را با حرکات بزرگ و کوچک یک جانبه از جمله به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت اسرائیل حمایت می‌کرد. انتقال سفارت آمریکا به قدس و به رسمیت شناختن حاکمیت اسرائیل بر بلندی‌های جولان هفته‌ها قبل از انتخابات نتانیاهو توسط آمریکا صورت گرفت.

بدیهی است که بایدن ترامپ نیست و طرفداری نتانیاهو در سالهای ریاست جمهوری ترامپ که عمدتاً ناشی از نیاز وی به تسویه حساب در حوزه‌های سیاسی داخلی بود، اکنون پایان یافته است.

تأخیر در تماس با نتانیاهو همچنین نشان دهنده تغییر در اولویت‌ها است: بایدن نه تنها با چالش برانگیزترین شرایط داخلی یک رئیس جمهور از زمان فرانکلین روزولت روبرو است، بلکه به نظر می‌رسد او امروز در خاورمیانه جز در مورد ایران نگرانی کمتری دارد. عمده توجه آمریکا در دوران بایدن احتمالا متوجه چین و آسیا باشد. سالیوان با بزرگنمایی کارمندان امنیت ملی در آسیا و کوچک سازی خاورمیانه، همین امر را نشان داد.

البته نباید اشتباه کنید، وقتی صحبت از اسرائیل به میان می‌آید، بایدن رئیس جمهور سابق باراک اوباما نیست. او بیشتر شبیه رئیس جمهور سابق بیل کلینتون است که حمایت از اسرائیل برای وی یک اولویت بود. به مدت هشت سال، كلینتون همواره از اسرائیل حمایت می‌کرد. او با ناراحتی در مراسم تشییع جنازه نخست وزیر مقتول، اسحاق رابین، بعداً در خاطرات خود می‌نویسد: من رابین را دوست داشتم.

به همین ترتیب، بایدن هم سابقه طولانی ئر حمایت از اسرائیل از زمان اولین بازدید خود در سال 1973 از این کشور داشته است. او طرفدار سرسخت حفظ کیفیت نظامی اسرائیل بوده و حتی به شکل گیری بسته امنیتی 38 میلیارد دلاری اسرائیل به عنوان معاون رئیس جمهور نیز کمک کرده است.

اوباما سعی کرد در مسئله سلاح‌های هسته‌ای ایران و در مورد راه حل دو کشور اسرائیل-فلسطین رویکردی متفاوت داشته باشد و این موجب تنش با نخست وزیر دست راستی اسرائیل یعنی نتانیاهو شد. بایدن اگرچه در حال اولویت قرار دادن ایران است، اما، همانطور که او و بلینکن اذعان کردند، پیشرفت به سمت دستیابی به راه حل دو کشور اسرائیلی – فلسطینی پروسه‌ای زمان‌بر خواهد بود. در واقع، دولت بایدن گفته است كه به تصمیم ترامپ در مورد انتقال سفارت آمریكا به قدس احترام خواهد گذاشت. اعضای دولت او از توافق ابراهیم در زمان ترامپ به گرمی تمجید کرده‌اند، توافقی که روابط بین اسرائیل، امارات متحده عربی و بحرین را عادی می‌کند.

بایدن به وضوح هیچ توهمی در مورد نتانیاهو ندارد. او مطمئناً می‌داند كه رویكرد او نسبت به فلسطینی‌ها و ایرانی‌ها با نتانیاهو تفاوت چشمگیری دارد. برخلاف ترامپ، بایدن قرار نیست نتانیاهو را به هر شکلی حمایت کند یا چشم انداز انتخاباتی نخست وزیر را تقویت کند. با وجود چهارمین دوره انتخابات اسرائیل که تنها پنج هفته به برگزاری آن باقی مانده است، بعید به نظر می‌رسد که وی حرکتی در راستای حمایت از یک کاندید انجام دهد.

البته رئیس جمهور بدنبال ایجاد تنش با نتانیاهو نیست، چه رسد به این که با او یک مبارزه مداوم داشته باشد. در مورد مسئله خاورمیانه که بیشترین نگرانی را در مورد چگونگی مدیریت توسعه هسته‌ای ایران دارد، وی احتمالاً سعی خواهد کرد نگرانی‌های اسرائیل در مورد برنامه هسته‌ای ایران را درک کرده و در صورت امکان هماهنگی لازم را با این کشور انجام دهد. با توجه به موضع فلسطینی‌ها و راه حل دو کشور، وی احتمالاً از فشار بیشتر برای دستیابی به این راه حل خودداری خواهد کرد، چرا که در حال حاضر چشم انداز روشنی در این باره دیده نمی‌شود.

اما اگر نتانیاهو تلاش کند تلاش‌های رئیس جمهور برای حضور مجدد در برجام را تضعیف کند همانطور که با اوباما این کار را کرد یا به دنبال توسعه شهرک‌سازی‌ها باشد، بایدن مطمئناً از روابط دو کشور عقب نشینی خواهد کرد. رئیس جمهور معتقد به یک رابطه قوی بین آمریکا و اسرائیل است و درک می‌کند که احترام متقابل برای پیشرفت ین روابط موضوعی کلیدی است، اما حمایت بایدن از اسرائیل است، نه نتانیاهو و اگر نخست وزیر اسرائیل نتواند این مساله را درک کند، این مسئله به طرز دردناکی برایش روشن می‌شود.