از شایعات تا واقعیات؛ در مورد توافق 25 ساله "ایران و چین" چه می دانیم؟!

نواندیش: از چندین ماه قبل با آغاز زمزمه های امضای توافق 25 ساله ایران و چین هر روز شایعاتی مبنی بر فروش آب و خاک کشور مثل واگذاری جزایری نظیر قشم و کیش یا فروش خاک و آبزیان منتشر می شد، در این بین برخی رسانه های خارجی هم با شوق و ذوق به این شایعات دامن می زدند. دیروز سرانجام توافق 25 ساله ایران و چین به امضای وزیران خارجه دو کشور رسید، توافقی که بسیاری بدون اینکه جزئیاتی از آن بدانند به آن تاختند اما جزئیات این توافق چیست؟

به گزارش آریا سعادتمند از سرویس بین الملل نواندیش، طبق جزئیاتی که چندی پیش وزارت امور خارجه در مورد این توافق منتشر کرد سند در قالب یک «برنامه» برای بازه زمانی بلندمدت (25 ساله) تهیه و تنظیم شده است. در این سند طرفین بر یک نقشه راه و افق روابط همه‌جانبه برای تحقق مشارکت جامع راهبردی و ارتقای عملی آن توافق کردند. این سند را باید برنامه‌ای سیاسی-راهبردی، اقتصادی و فرهنگی دانست که از نگاه دو طرف سویه‌های همه‌جانبه روابط را در افقی بلندمدت دنبال می کند؛ در برنامه همکاری جامع ایران و چین به سه محور سیاسی نظامی و امنیتی،اقتصادی و فرهنگی پرداخته شده است.

محور نظامی امنیتی توافق 25 ساله ایران و چین

در بعد سیاسی-راهبردی (نظامی-دفاعی-امنیتی) در سند حاضر تلاش شده‌است مواضع نزدیک و همکاری‌های دو کشور در قالب سازوکارهای دائمی تنظیم شود و طرفین ضمن ارتقای تبادلات، رایزنی و همکاری‌های نزدیک خود در موضوعات مورد نظر و توافق طرفین در نهادهای منطقه‌ای و بین‌المللی افزایش دهند. تقویت زیرساخت‌های دفاعی، مقابله با تروریسم و برگزاری مانورهای منظم نظامی بعنوان نمایش قدرت و همسوئی دو کشور را می‌توان مهمترین محورها در این بخش دانست.

محور اقتصادی توافق 25 ساله ایران و چین

در بعد اقتصادی دو طرف اتفاق نظر دارند که ظرفیت‌های بالقوه برای همکاری‌ها فراتر از وضعیت کنونی است و از این‌رو همکاری‌های اقتصادی یکی از محورهای اصلی و عمده همکاری‌های بلندمدت دو کشور به شمار می‌آید. در این سند بر ظرفیت مکمل اقتصادی دو کشور بویژه پیوند دادن ایران به زنجیره تامین ارزش محور از طریق تکمیل زنجیره‌های مکمل فرآوری داخلی، تولید مشترک به منظور تامین بازارهای داخلی دو کشور و کشورهای ثالث و در نهایت بهره‌برداری از ظرفیت‌های ایران از جمله نیروی کار جوان و ماهر تاکید شده است. از این‌رو همکاری در حوزه‌های نفت، صنعت و معدن و حوزه‌های مرتبط با انرژی (نیرو، انرژی‌های تجدیدپذیر و ..) مبتنی بر دغدغه‌های توسعه‌ ملی پایدار و زیست‌محیطی در سند حاضر مورد تاکید قرار گرفته است.

همچنین به منظور بهره‌برداری حداکثری از مزایای ژئوپلیتکی و ژئواکونومیک کشور، در سند حاضر بر مشارکت موثر ایران در ایده کمربند-راه طرف چینی تاکید شده است و از این‌رو همکاری‌های همه‌جانبه در قالب این ابتکار با اولویت همکاری در حوزه زیرساختی، ارتباطی(ریلی، جاده‌ای بندری و هوایی)، مخابراتی، علمی-فناوری، آموزشی و سلامت مورد تاکید قرار گرفته است.

در این سند بصورت ویژه به تسهیل فرآیندهای موثر در همکاری‌های اقتصادی و تجاری با هدف ارتقای به عنوان دغدغه بنگاه‌های اقتصادی، تجار و بخش خصوصی توجه شده است و از این‌رو تسهیل همکاری‌های مالی-بانکی، گمرکی، مقررات زدایی، اعطای تسهیلات منطق با قوانین در مناطق آزاد تجاری و ویژه اقتصادی، تقویت همکاری و تجارت غیرنفتی با تمرکز بر دو حوزه کشاورزی و دانش‌بنیان مورد توجه قرار گرفته است.

بعد فرهنگی توافق 25 ساله ایران و چین

در بعد فرهنگی نیز با هدف افزایش شناخت متقابل بر ارتقای تبادلات مردمی (گردشگری)، رسانه‌ای، دانشگاهی، نهادهای مختلف غیردولتی فرهنگی، انجمن‌های دوستی و سازمان‌های مردم‌نهاد تاکید شده است. همچنین سرمایه‌گذاری و کمک به تکمیل زیرساخت‌های لازم برای ارتقای همکاری‌های فرهنگی از جمله در صنعت گردشگری در این برنامه مورد تاکید قرار گرفته است.