چرا ایران توافقش با آژانس را تمدید نکرد؟

یک استاد ژئوپلیتیک دانشگاه با تأکید بر اینکه باید هر چه زودتر غائله مذاکرات را تمام کنیم تا بتوانیم دست خود را از نظر دیپلماسی در منطقه باز نگه داریم، گفت: این توافق بی ارتباط با مسائل منطقه نیست. باید آن را جدی‌تر پیگیری کرده و اجازه ندهیم طولانی شود.

عبدالرضا فرجی‌راد در گفت‌وگو با ایسنا در ارزیابی خود نسبت به عدم تمدید توافق ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی گفت: به طور قطعی نمی توان مطرح کرد که ایران در حال اجرا کردن تصمیم دیگری است. تصور اولیه بنده این است که ایران احساس می‌کند خواسته هایش در مورد رفع تحریم ها عملی نشده و آمریکایی ها در این مراحل آخر مقاومت می کنند.

وی افزود: بنابراین از نظر ایران بهتر این است که با آژانس تمدید نکند و آن ها تحت فشار قرار گیرند تا با خواسته طرف ایرانی موافقت کنند زیرا همین طور که ایران تمدید می کند آن ها به جای عملی کردن خواسته ها مقاومت می کنند. در واقع ایران به این نتیجه رسیده تا تمدید نکند، نگرانی هایی در طرف مقابل به وجود آید و زمانی که دوربین های آژانس کار نکنند و نظارتی هم نداشته باشند آن ها تصمیم دیگری اتخاذ می کنند.

این کارشناس مسائل بین الملل همچنین بیان کرد: بعید می دانم که نظر ایران عوض شده باشد که مذاکرات را ادامه ندهد و دنبال کار برجام را نگیرد. البته خواسته هایی که ایران در مورد تحریم ها داشته هنوز محقق نشده و طرف آمریکایی موافقت نکرده است. البته این خواسته ها مربوط به برجام و خروج از برجام نیست. به همین دلیل است که ایران برای بار سوم با آژانس بین المللی انرژی اتمی همکاری نکرد تا آن ها در اجرای خواسته ها تعجیل کنند.

وی در ادامه اظهار کرد: شرایط پیرامونی ما شرایط خاصی است و در منطقه یکسری اتفاقاتی در حال رخ دادن است مانند تحولات افغانستان که گمان می رود حتی توطئه هایی در رابطه با ما هم وجود داشته باشد. در واقع آمریکا اعلام می کند که به افغانستان کمک می کند اما اصلا بحث نظامی و ادامه جنگ مطرح نیست مداوم حرف های بشردوستانه می زنند.

فرجی راد تصریح کرد: از سوی دیگر سعودی ها به گونه دیگری فعال هستند، پاکستانی ها هم علائم دخالت آن ها وجود دارد لذا این نگرانی مطرح است که برای افغانستان برنامه ریزی می کنند. همه این ها بدشان نمی آید که دولت در کابل سقوط کند.

این استاد دانشگاه افزود: ممکن است خدایی ناکرده در افغانستان یک روزی موشک بیاورند که به نوعی امنیت ما را تهدید کند و بعد بخواهند از این طریق ما را تحت فشار قرار دهند، در نظر بگیرید سفر وزیر خارجه اسرائیل به امارات را نباید دست کم گرفت. افتتاح دفتر سفارت و سرکنسولگری در دوبی بهانه است. مسائل و گفت وگوها هر چه که انجام می شود عمدتا به ایران مربوط است.

وی همچنین اظهار کرد: پیامی هم که ولیعهد عربستان برای نخست وزیر اسرائیل ارسال کرده که با ایران مبارزه کنید نشان می دهد که همه این مسائل با یکدیگر پیوستگی دارد و من نگران هستم که اسرائیل هم غیرمستقیم در مسائل افغانستان با کمک اماراتی ها و سعودی ها دخالت داشته باشد.

فرجی راد خاطر نشان کرد: با توجه به این مسائل در رابطه با مذاکرات باید هر چه زودتر این غائله را تمام کنیم حالا صددرصد هم نشد 90 درصد را به دست بیاوریم و مقداری دست خودمان را از نظر دیپلماسی و فعالیت در منطقه باز کنیم.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: این توافق بین ارتباط با مسائل منطقه و آنچه که در حال رخ دادن است نمی تواند باشد.

این دیپلمات پیشین کشورمان یادآور شد: در دوره اولی که طالبان پیروز شد بی نظیر بوتو نخست وزیر سابق پاکستان طی مصاحبه ای که در لندن داشت گفت پیروزی طالبان یک پروژه بود که آن را انگلیسی ها طراحی کرده، آمریکایی ها مدیریت کردند، سعودی ها حمایت مالی داشته و پاکستان اجرا کرد لذا ممکن است پروژه دوم هم بدون سروصدا اتفاق افتد که بعد هم دردسرش برای ایران بماند.

وی تأکید کرد: بنابراین نباید مسئله وین را طولانی کنیم و اجازه بدهیم مثل استخوان در میان زخم بماند. باید در نظر داشته باشیم که آمریکایی ها در دوره بایدن، با نتانیاهو دشمن بودند اما اکنون با اسرائیلی ها کار می کنند و دولت آمریکا تحت فشار قرار دارد. ما باید مسئله مذاکرات را که جدی گرفته ایم، جدی تر بگیریم و از این طریق و با این توافق بتوانیم مسئله حوزه پیرامونی را حل و فصل کنیم.