روایت گاردین از تلاش ایران، روسیه و ترکیه برای نقش آفرینی در آینده افغانستان!

نواندیش: ایران، ترکیه، پاکستان و روسیه برای پر کردن خلا نظامی و دیپلماتیک در افغانستان در نتیجه خروج نیروهای آمریکایی و پیشرفت های نظامی توسط طالبان اقدام کرده اند.

به گزارش آریا سعادتمند از سرویس بین الملل نواندیش، گاردین در مطلبی پیرامون آینده افغانستان و نقش آفرینی ایران، روسیه و حتی ترکیه نوشت: در تهران، جواد ظریف، وزیر خارجه ایران با مذاکره کنندگان طالبان دیدار کرد تا در مورد بحران افغانستان گفتگو کند، در پایان نیز او بیانیه مشترکی را تأیید کرد که طالبان در آن بیان داشته بود از حمله به غیرنظامیان، مدارس، مساجد و بیمارستان ها پشتیبانی نمی کنند و خواهان توافق در مورد آینده افغانستان است.

سه هیئت افغان دیگر نیز به طور همزمان در تهران بودند. اگرچه ارزش بیانیه مشترک که نویدبخش گفتگوهای بعدی است بحث برانگیز است، اما فعالیت دیپلماتیک تهران ناشی از نگرانی این کشور در مورد آینده افغاننستان است.

تخمین ها حاکی از آن است که برای فرار از حاکمیت طالبان، احتمالا حدود 1 میلیون افغان به سمت مرزهای ایران سرازیر شوند. رسانه های اجتماعی ایرانی نیز روز گذشته نشان دادند که نیروهای افغان دو یا سه گمرک را در امتداد مرز اسلام- قطا و فراه ترک می کنند و به سمت ایران در حال فرار هستند. 

تخمین زده می شود که ایران در حال حاضر میزبان 780،000 پناهنده افغان ثبت شده باشد و بین 2.1 تا 2.5 میلیون افغان نیز به صورت غیر قانونی در ایران زندگی می کنند.

در سوی دیگر روسیه نیز به دنبال این اطمینان از این است که طالبان قصدی برای حمله به مرزهای شمالی و فعالیت در آسیای مرکزی نداشته باشد.

در اقدامی که تا حدی برای جلب رضایت ایالات متحده و همچنین پیشبرد منافع شخصی آنکارا طراحی شده است، ترکیه به طور مشروط به ناتو پیشنهاد حفظ امنیت فرودگاه کابل را داده است. رئیس جمهور رجب طیب اردوغان پیشنهاد کرده است که نیروهای ترکیه در یک اتحاد احتمالی بعید با مجارستان همراهی کنند.

ظریف به هیئت طالبان که به دعوت تهران در روزهای سه شنبه و چهارشنبه به همراه سه هیئت افغان دیگر به ایران سفر کرده بودند، گفته بود که ممکن است طرف ها مجبور به تصمیم گیری های سخت شوند. وی گفت: شجاعت در صلح مهمتر از شجاعت در جنگ است!

ظریف همچنین گفت که ادامه درگیری ها بین دولت و طالبان پیامدهای "نامطلوبی" برای افغانستان خواهد داشت و بازگشت به مذاکرات بین الافغانی "بهترین راه حل" ممکن است. ایران بیش از دو سال است که در مذاکرات متوقف شده دوحه شرکت نکرده است.

در داخل ایران بحث روشنی در مورد نحوه برخورد با طالبان در جریان است. برخی تحلیلگران معتقدند که مهاجرت گسترده از افغانستان ناشی از شورش طالبان ممکن است به اقتصاد ایران کمک کند و ایران نباید با تصرف طالبان مخالفتی داشته باشد.

سعید لیلاز، اقتصاددان برجسته اصلاح طلب و مشاور دولت های قبلی، گفت: "ایران با بحران جمعیتی روبرو است و من معتقدم که بهترین، نزدیکترین و کم هزینه ترین راه برای غلبه بر این بحران جمعیتی پذیرش مهاجرت از افغانستان است. ثبات در افغانستان برای امنیت ملی مهم است و به بحران پیری و اقتصاد ایران کمک می کند.

"طالبان بدون حمایت واقعی سیاسی نمی توانستند اینقدر پیشروی کند و اکنون ممکن است منافع دیپلماتیک منطقه ای ایران را تأمین نماید. طالبان دیگر طالبان گذشته نیست، آنها همچنین دریافته اند که باید با جهان و کشورهای منطقه همکاری داشته باشند. "

رسول موسوی، مدیرکل دفتر غرب آسیا در وزارت امور خارجه ایران نیز گفت: طالب ها بخشی از مردم افغانستان هستند." "آنها از جامعه سنتی افغانستان جدا نیستند و همیشه بخشی از آن بوده اند. علاوه بر این ، آنها قدرت نظامی دارند. ایالات متحده جنگ را باخته است و دیگر نمی تواند علیه طالبان عملیات نظامی انجام دهد. 

در هر حال به نظر می رسد رقابت اصلی برای نقش آفرینی در آینده افغانستان بین ایران و روسیه و حتی ترکیه در جریان باشد.