فرصتی برای جوان‌سازی نظام

ولی‌الله ‌شجاع‌پوریان، مدیر مسئول روزنامه همدلی در سرمقاله این روزنامه نوشت:

«دولت جوان حزب‌اللهی علاج مشکلات کشور است.» این یکی از جملات کلیدیرهبر انقلاب در چند سال گذشته بوده که در مناسبت‌‌‌‌های مختلف ابراز شده است، البته رهبری در توضیحات این جمله تاکید دارند که جوانی صرفا به معنای سن‌وسال نیست و توقع کار و تلاش را از مسئولان دارند، اما بدیهی است یکی از مهم‌ترین مولفه‌های تلاش و کار دولت‌ها استفاده از نیروهای جوان و باانگیزه است که قطعا می‌تواند گره‌گشای بسیاری از مشکلات کشور باشد.

واقعیت جامعه امروز ما حکایت از این دارد که غالب مدیران و مسئولان سطوح بالای نظام از نیروهای جوان اوایل انقلاب بودند که این سال‌ها، سنین بالای عمر خود را می‌گذرانند و در چهار دهه گذشته اقدامی اساسیبرای کادرسازی، جانشین‌پروری و جایگزینی جوانان به جای مدیران پیر و خسته کنونی صورت نگرفته است، البته در برخی دولت‌ها اقدامات مقطعی و بیشتر نمایشی برای استفاده از ظرفیت جوانان انجام گرفته، اما این رویکرد به یک رویه و روال در جریان اداره کشور تبدیل نشده است. کوتاهی و تاخیر در استفاده از جوانان در مناصب حاکمیتی و مدیریتی دلایل مختلفی داشته که در این مقال کوتاه فرصت پرداختن به آنها نیست، اما به نظر می‌رسد شرایط برای تغییر پارادایم در نحوه اداره کشور و اعتماد و سپردن امور به جوانان برای دولت آینده بیش از هر زمان دیگری فراهم است.

نخست ‌‌‌‌‌این‌که در چهار دهه گذشته به تقریب تمامی مدیران مجرب و باسابقه نظام از طیف‌های سیاسی مختلف حضور در مناصب کلان مدیریتی را تجربه کرده‌اند. به عبارتی هیچ یک از شخصیت‌های فعلی که اسم و رسمی در انقلاب و جنگ داشته‌اند نمی‌توان یافت که سهمی در شرایط فعلی کشور نداشته باشد و این فرصت با قدری اختلاف در اختیار همه آنان بوده است که برآیند آن شرایط بحرانی امروز جامعه است که بر کسی پوشیده نیست و همه از آن انتقاد می‌کنند و خواستار بهبود شرایط بغرنج کشور هستند. از این‌رو عملا بهره‌گیری از چهره‌های تکراری و همیشگی، تداوم همان دور و تسلسل باطلی است که شرایط فعلی را رقم زده و با چنین تیمی نمی‌توان انتظار گشایش عمده و تحولی اساسی را در کشور داشت و ضرورت دارد با یک تصمیم و اقدام شجاعانه تغییراتی گسترده و بنیادین در سطوح مدیریتی کشور صورت گیرد. دولت رئیسی، از آن‌رو که هم مورد اعتماد سران نظام است و هم پشتوانه ارکان مختلف حاکمیت را با خود دارد، می‌تواند جرات و جسارتانجام این اقدام امیدآفرین را داشته باشد و فرصت کارگزاری را در اختیار جوانان قرار دهد. دولت رئیسی می‌تواند با طیب خاطر و با همراهی و حمایتی که از مجلس دارد، نقطه عطفی را در جوان‌سازی مدیریت کشور ایجاد کند و میانگین سنی وزرا و اعضای کابینه را به مرز چهل سالگی نزدیک کند؛ سنی که البتهدر آموزه‌های دینی ما نشان پختگی و خردمندی و در عین حال ورزیدگی، چالاکی و توانبالای جسمی انسان‌‌‌‌هاست؛ به عنوان مثال بسیاری امروز موفق‌ترین وزیر دولت روحانی را وزیر جوان کابینه معرفی می‌کنند که به‌رغم برخی انتقادها، عملکرد موفقی از خود برجای گذاشت و نشان داد سپردن امور به جوانان می‌تواند اثرات سازنده و تحول‌آفرین در اداره کشور داشته باشد. تردیدی نیست که اعتماد به جوانان البته باید منطبق بر ضوابط؛ معیار‌‌‌‌هاو توان علمی و کاربردی آنانباشد، جوانانی که با داشتن صلاحیت‌‌‌‌های لازمو در مسیر شایسته‌سالاری رشد کرده باشند، قطعا در شرایط فعلی کشور می‌توانند راهگشای حل بسیاری از مشکلات کشور باشند. دانش و تخصص روز، انگیزه، پویایی و نشاط، شناخت واقع‌بینانه از معضلات و شرایط کف جامعه، آشنایی بیشتر با تکنولوژی و علم روز و بسیاری از مولفه‌های دیگر اثربخشی حضور جوانان را در بدنه تصمیم‌گیری‌های اصلی کشور آشکار می‌کند.

نکته امیدوارکننده‌تر ‌‌‌‌‌این‌که جناب آقای رئیسی در قوه قضائیه نیز تا حدودی فضا را در اختیار جوانان گذاشته و بازخورد مناسبی از این رویکرد را دیده است؛ این امر می‌تواند وی رادر اتخاذ یک تصمیم اساسی و شجاعانه در استفاده از ظرفیت شگرف جوانان متخصص امیدوار کند. پربیراه نیست این تغییر ریل را یکی از معدود راهکارهای اساسی باقیمانده برای برون‌رفت از وضعیت فعلی کشور دانست؛ نکته‌ای که اگر با تغییر پارادایم در سیاست خارجی و تعامل سازنده با جهان همراه شود، می‌تواند منشأ تغییرات شگرف در برون‌رفت از بحران‌‌‌‌های پرشمار کنونی شود. پر واضح است که جوان‌سازی مدیریت کشور به معنای کنار گذاشتن کامل مدیران پیشین و محروم شدن از تجارب و دانش آنان در اداره کشور نیست و می‌توانند در قالب اتاق‌‌‌‌های فکر و گروه‌‌‌‌های مشاوره به دولت و وزارتخانه‌‌‌‌ها مدد رسانند.