چه كسي سوالات بي‌پاسخ خوزستاني‌ها را جواب مي‌دهد؟

قاسم منصور آل‌كثير / روزنامه اعتماد

مساله اصلي در خوزستان و دغدغه فعالان اين استان تنها محيط زيست است و بس. مساله دستكاري نسنجيده طبيعت است كه سال‌ها فعالان، نسبت به تبعات آن هشدار و زنگ خطر را به صدا در آورده بودند. جهان به اين نتيجه رسيده كه هر گونه دستكاري طبيعت، خلاف سيستم و چرخه طبيعي و زيستي است و ضررش بر كل جهان وارد مي‌شود.

تالاب‌ها ريه‌هاي كره زمين هستند. تالاب كه نابود شود، همه ثروت غذايي، تثبيت زندگي طبيعي و تاثيرات اكولوژي كه دارد و آثار ديگري كه روي حفظ زمين و ... مي‌گذارد، نابود مي‌شوند.

دغدغه مردم‌مان اين است كه چه لزومي دارد وقتي آب را پشت سد نگهداري، در حالي كه در پايين‌دست، گنجينه‌اي به نام تالاب وجود دارد و آن را از حق طبيعي‌اش بي‌بهره بگذاري؟ همه دنيا و افكار به اين مساله متمركز شده‌اند كه طبيعت نبايد نسنجيده دستكاري شود.

جنگل، رودخانه، بيشه‌زارها و... نبايد دستكاري شوند. اينكه عده‌اي در اين گيرودار بگويند مقصر كشاورزي است كه مدرن نيست، بله كشاورزي بايد مدرن شود. اما بايد بدانيم كه كشاورز به تنهايي نمي‌تواند. يك وزارت به اسم كشاورزي و وزارتي به نام وزارت نيرو وجود دارند كه كارشان اين است. بايد كارشناسي و اجرا كنند. چه انتظاري از كشاورزي داريم كه در نيازهاي روزانه‌اش مانده است؟ چگونه اين كشاورز به سمت مدرن شدن برود؟ دولت‌ها بايد هزينه كنند، آموزش بدهند، سوبسيد بدهند و مدرنيته كردن كشاورزي به هيج وجه كار كوچكي نيست. مگر مي‌شود كشاورز و كشاورزي يك‌شبه مدرن شود؟ مدرن كردن كشاورزي نياز به تكنولوژي دارد. تكنولوژي هم كار كشاورز نيست، بلكه كار و وظيفه دانشگاه است. كار وزارت كشاورزي است. شكاف‌هاي اجتماعي نيز دقيقا اينچنين پيش مي‌آيد كه خوزستان با اين همه رود نبايد برنج بكارد و متهم مي‌شود به كشاورزي سنتي، اما جاي ديگر اجازه كشت سنتي داشته باشد. اين تناقض را چه كسي بايد پاسخ دهد؟ بگذريم كه برخي نيز زاينده‌رود را براي زيبايي و جذب توريسم هم مي‌‌خواهند. در جايي معوض كشت بدهند و در جايي بگويند: كشاورز حق كشت ندارد!

از طرفي بايد ديد سهم استاني مثل اصفهان نسبت به خوزستان از تراز توليد ناخالص ملي (GDP) كشور چقدر است كه اين استان به تنهايي اين همه حجم آب را دارد مصرف مي‌كند. طبق قوانين بين‌المللي در دنيا از هر يك مترمكعب آب بيش از 2.5 دلار امريكا درآمد و بيش از ۴.۵ كيلوگرم محصول برداشت مي‌كنند، ولي در كشور ما به گفته متخصصان، از هر يك مترمكعب آب در حدود ۲۵ سنت امريكا درآمد و در حدود ۷۵۰ گرم محصول برداشت مي‌شود. مردم اين نوع نگرش را چگونه تحليل كنند و بپذيرند؟از تالاب كه بگذريم، مشكل آب شرب روستايي نيز سال‌هاي سال پرونده‌اش باز مانده و مشكل جديدي براي خوزستان نيست. به اعتراف استاندار ۷۰۰ روستا مشكل آب دارند. اميد روستاها تنها اين روزنه حيات بود كه با كم‌آب و خشك شدن رودها، هستي، حيات و اقتصاد ساكنان را با خطرات جدي مواجه كرده است.