آمار نزولی چاپ کتاب ، همزمان با افزایش قیمت/ کرونا بحران نشر را تشدید کرد

در روزهای پاندمی کرونا و در شرایطی که رستوران ها و اغلب مشاغل به فعالیت خود ادامه می دادند ، کتاب فروشی ها تعطیل شدند و کسی هم اعتراضی نداشت. عدم حمایت نهادهای مربوطه از صنعت نشر و نبود برنامه جامع حمایت از ناشران ، در کنار فرهنگ کتاب نخواندن ، صنعت نشر را کم رمق تر از همیشه کرده است. در این میان ناشران غیر دولتی و انتشارات های کوچک که معمولا دستشان از کاغذ دولتی و یارانه ها و بودجه های عمومی کوتاه است ، مشکلات مضاعفی دارند. به سراغ یکی از ناشران موفق کشور رفته ایم. ناشری که در سالهای نه چندان طولانی فعالیت ، حدود 300 عنوان کتاب را روانه بازار کرده است. مهسا مردانی مدیر انتشارات آپریس به بیان مشکلات و تنگناهای حوزه نشر کتاب پرداخته است.

 

 

مهسا مردانی نویسنده و ناشر در گفتگو با خبرنگار جمهوریت گفت : ” در یک سال اخیر آمار نشر و چاپ کتاب سیر نزولی قابل توجهی داشته است و در کنار آن قیمت کتاب هم بنا به ملزومات و نبود کاغذ در قیاس با سال گذشته بیش از ۵۱ درصد افزایش داشته است. با توجه به آمار ۱۶ هزار جواز نشر در کشور صادر شده است، در حالیکه تعداد کتابفروشی‌ها به ۵۰۰۰ واحد هم نمی‌رسد، و این نبود توازن میان صنعت نشر در ایران و عدم حمایت نهادهای مربوطه و بی توجهی بیشتر با آغاز همه گیری کرونا و تعطیلی های پی در پی کتابفروشیها (در حالی که رستوران ها و سایر بخشها به فعالیت خود در همان زمانها ادامه می دادند) و همچنین نبود برنامه ای جامع برای حمایت از فعالیت این حوزه ، فشار بیشتری برایشان ایجاد گردیده است. ”

 

 

مهسا مردانی که صاحب انتشارات آپریس می باشد و در اوایل سال ۱۳۹۶ فعالیت خود را آغاز کرده ، افزود : در این مدت کوتاه ، حدود ۳۰۰ عنوان کتاب چاپ و روانه ی بازار کرده است و با نویسندگان و مترجمان و شاعران و مولفان خوبمان همانند آقایان و خانم ها فروغ شمس، سیما شرکتی، آوا شفیع زاده، بهار راسخ، رضا نشاطی، دنیا حریفی، حمیدرضا مالمیر، یاسمن شعبانی، بهناز شاهنده، مهسا بیژن زاده، محمد براریان، سارا شیروانی،هدیه قورچیان، نورا اسلامی، مانا قصابیان، سمانه سعیدی، فرهاد نادری، علی ارقش، مریم شادبخش، زهرا میرشکاری، نوشین صالحی، بهاره هوشیار امامی، شبنم نکویی، باقر صابری، حامد شهمیرزادی، محسن مردانی، الهام مردانی، منا لشگری، هانیه دلاوری، مایا مجرد، منصوره منظوری، رها شکرگذار، بیژن ضرابی، زهرا نجفی بهاری، مریم ابراهیمی، نجمه بهزادیپور، حسام نجف زاده، مهدی مرسلی و بزرگانی دیگر که در ضمینه های عمومی، آموزشی،کودک، روانشناسی ، پزشکی ، ادبی، تاریخی ، هنری و … همکاری کرده و از این میان میتوان به عناوین کتابهایی همچون: سفیر سرگردان آزادی، لبخندی دیگر، منِ سیمرغ، سه … گاهی، رهاورد موعود، ای کاش…، دست تقدیر، بانو، لادن، جان چشمانت، حولِ محورِ من، کافه همیشگی، ردّ بی رنگ سرمه، در قلمرو کویر، راوی، لاطایل، داستان هایی از چین باستان، اصول صحیح ورزش، آوای آینه، آت لان، چه کسی هست، من شاعرنبودم، میمون و تمساح، کاملیا و چوب جادویی، وسایل من کجاست، دوست من، جانور بی نام، بابانوئل اخراج شد، نردبانی از گل، پشه های انتقامجو، وقتی شعری برای گفتن نبود، افسانه ی راهروهای ویلای شن زده، مایا، باغچه ی احساس، هیاهوی خیال، رقص زندگی به ساز رنج، از فرمانیه تا فرانسه، شرکتهای چند ملیتی در ضدیت با نظام زیست محیطی، قانون مدنی۱۴۰۰( با آخرین الحاقات و اصلاحات)، موفقیت در انتظار تو است، در زندگی جسور باش(چاپ چهارم)، جهان ما یا جهان آنها، برهوت هرماس، صنایع دستی فراموش شده ی سیستان و وقفه ی کوتاه در خواب بعد از ظهر و صدها عنوان دیگر اشاره کرد.

 

 

 

انتشارات آپریس در نمایشگاههای متعددی نیز حضور داشته است و از هر فرصتی برای معرفی کتابهای خود و اشاعه ی فرهنگ کتابخوانی استفاده کرده است.

 

 

مهسا مردانی که پیش از کار انتشارات خود در همین حوزه به ترجمه کتاب و نویسندگی مشغول بوده است و همچنان نیز با توجه به علاقه ی خود به این کار ادامه می دهد، به خوبی از شرایط موجود، هم برای مترجمان و نویسندگان و هم ناشران کتاب آگاهی دارد و در در این خصوص بیان داشت: “بالطبع همه چیز با توجه به بیماری کرونا تغییر کرد، اما اگر بخواهیم به وضعیت پیش از آن نگاه هم کنیم، یعنی زمانیکه کرونا و تعطیلی برای کتاب فروشیها و نمایشگاههای کتاب نیز وجود نداشت، اوضاع چاپ کتاب با نبود کاغذ و گرانی مواد اولیه که همراه با ارز چندین برابر شد، هزینه و کار ما را با لطمه های فراوانی همراه کرد، و نبود کمک و حمایت دولتی و نهادهای مسئول برای فعالین حوزه ی نشر راه را با دشواری های بسیاری در این سالها همراه کرده است که نشان آن را میتوانیم در افول تمامی بخشهای آماری و غیر آماری در بخش کتاب دید.”

 

 

در ادامه و در خصوص خود انتشارات آپریس و مسیر این نشر مهسا مردانی برای ما چنین گفت که: ” نشر آپریس همیشه تلاش داشته است که در صدد معرفی و چاپ کتابهایی باشد که به فضاهای خالی موجود در حوزه های بسیاری که در بازار کتاب شاهد هستیم توجه بیشتری کند و برای نویسندگان و مترجمانی که کمتر فرصت چاپ کتابهایشان به وجود آمده است را ایجاد کند، و با معرفی گسترده آن طبیعتاً خواننده ی خود را پیدا خواهد کرد.”

 

 

اوضاع به وجود آمده برای انتشارات مستقیماً محتوای کتابها را نیز تغییر خواهد داد و در ادامه نیز فرهنگ هم بی تاثیر نخواهد بود. اما مدیران نشر دیگر در این احوال ، بیشتر از قبل نگران بازگشت سرمایه خود هستند و تنها به سوی چاپ کتابهایی میروند که فروش آنها تضمین شده باشد، اما در این میان مهسا مردانی در حرفهایش خاطر نشان کرد: ” اگر چه موضوع مالی برای هر نشری اهمیت دارد، و بی توجهی بدان به خصوص در حال حاضر ممکن است موجب تعطیلی انتشارات شود، اما نشر آپریس در همه ی این مدت با هدفی که داشته است ادامه می دهد و جدی تر از قبل برای حمایت نویسندگان و مترجمان و چاپ کتابهایشان در تلاش خواهیم بود، چرا که می بایست فرهنگ کتابخوانی و انتقال آگاهی از طریق کتاب کار هر نشری باشد، آن هم در هر شرایطی.”

 

 

وی افزود : باید دید در ادامه، برنامه های دولت جدید در این حوزه چه میباشد و آیا حمایتی از نشرهای کشور همچون نشر آپریس که با وجود موانع بسیار به فعالیت خود میخواهند ادامه دهند وجود دارد یا خیر.