لابی سنگین جمهوری‌خواهان علیه برجام

دنياي اقتصاد : همزمان با مشخص شدن تاریخ دور جدید مذاکرات احیای برجام و استقبال طرف‌های غربی از جمله آمریکا برای پیوستن به این گفت‌وگوها، تعدادی از نمایندگان جمهوری‌خواه کنگره با ارسال نامه‌ای به کاخ سفید خواستار توقف مذاکرات با ایران در پی حمله پهپادی به پایگاه آمریکایی در سوریه شدند.مقامات ایالات متحده مدعی هستند، ایران پشت حمله پهپادی هفته گذشته به پایگاه التنف در جنوب سوریه که نیروهای آمریکایی در آن مستقر هستند، بوده است.در همین ارتباط؛ ۱۷ قانون‌گذار جمهوری‌خواه آمریکا به رهبری بریان استیل، نامه به کاخ سفید درباره خروج از مذاکرات احیای توافق هسته‌ای موسوم به برجام را امضا کرده‌اند.

لابی سنگین جمهوری‌خواهان علیه برجام
استیل روز جمعه ۱۴ آبان متن این نامه را در سایت رسمی خود منتشر کرده که مدعی است این نمایندگان کنگره نسبت به حمله پهپادی ۲۰ اکتبر (۲۸ مهرماه) ایران به پایگاه آمریکایی در سوریه نگرانی دارند. حمله پهپادی که نمایندگان کنگره در نامه خود به آن اشاره کردند روز چهارشنبه ۲۰ اکتبر (۲۸ مهر) با پنج فروند پهپاد انجام گرفته که پر از مواد منفجره بوده‌اند.این حملات علاوه بر پایگاه نیروهای آمریکا در تنف، مواضع نیروهای اپوزیسیون سوریه را نیز هدف قرار داده‌ بودند.مقامات آمریکایی بعد از این حمله مدعی شدند که ایران پشت حمله پهپادی بوده است.جان کربی، سخنگوی پنتاگون یک روز پس از این حمله گفته بود که این «یک حمله پیچیده، هماهنگ و هدفمند» بوده است.جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا هم در حاشیه نشست کشورهای عضو گروه ۲۰ در رم، در یک کنفرانس خبری مدعی شده بود که این کشور با هر اقدامی که از سوی جمهوری اسلامی علیه منافع ایالات متحده صورت گیرد، مقابله خواهد کرد.

قانونگذاران آمریکایی در ادامه ادعاهای خود گفته‌اند در حالی که ایران حملات خود به نیروها و متحدین آمریکا در خاورمیانه را ادامه می‌دهد، در حال افزایش فعالیت‌های هسته‌ای است و این تهدیدات ادامه دارد، دولت شما (جو بایدن) با لغو تحریم‌ها در حال تضعیف توانایی آمریکا برای مقابله با ایران هستید. این نامه در ادامه می‌افزاید بنابر گزارش ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده آمریکا حمله پهپادی اخیر به پایگاه «تنف» در سوریه که میزبان ۲۰۰ نیروی نظامی آمریکا است «عامدانه و هماهنگ» بوده است.گزارش‌ها حاکی است که این حملات هیچ کشته یا مجروحی بر جای نگذاشته است.آسوشیتدپرس روز دوشنبه سوم آبان به نقل از مقامات ایالات متحده بدون اشاره به نام آنها گزارش داد که واشنگتن معتقد است ایران امکان این حمله را فراهم آورده و عامل آن بوده، اما پهپادها از ایران پرواز نکرده‌اند. نمایندگان جمهوری‌خواه در ادامه به این موضوع نیز اشاره و به دولت بایدن گوشزد کرده‌اند که آمریکا در سال ۲۰۱۴ نظامیان آمریکایی را برای آموزش نیروهای اپوزیسیون سوریه برای مبارزه با داعش اعزام کرده است.این نمایندگان می‌گویند در حالی که تنش‌ها در خاورمیانه در سطح بالایی است، ادامه مذاکرات لغو تحریم‌های ایران، ارسال «پیامی خطرناک» به دوستان و دشمنان واشنگتن است.از این‌رو حمله اخیر نشان می‌دهد که دولت آمریکا در تنظیم اولویت‌های خود دچار مشکل است.کشورهای غربی به رهبری آمریکا در سال‌های گذشته ایران را به پیگیری اهداف نظامی در برنامه هسته‌ای این کشور متهم کرده‌اند، اتهامی که ایران قویا آن را رد کرده است.ایران تاکید می‌کند به عنوان یکی از امضاکنندگان پیمان منع گسترش سلاح‌های اتمی (ان‌پی‌تی) و عضوی از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، حق دستیابی به فناوری هسته‌ای را برای مقاصد صلح آمیز دارد.

علاوه بر این، بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تاکنون بارها از تاسیسات هسته‌ای ایران بازدید کرده‌اند اما هرگز مدرکی که نشان دهد برنامه صلح آمیز انرژی هسته‌ای این کشور به سمت مقاصد نظامی انحراف داشته باشد، پیدا نکرده‌اند. این اتهامات علیه ایران در حالی مطرح می‌شود که آمریکا دارای بزرگ‌ترین و به‌روزترین زرادخانه هسته‌ای در جهان بوده و صدها کلاهک هسته‌ای را در زرادخانه خود نگهداری می‌کند.ایران علاوه بر این در سال ۲۰۱۵ به توافقی با کشورهای موسوم به گروه ۱+۵ برای حل و فصل تنش‌ها بر سر برنامه هسته‌ای خود دست پیدا کرد.

انتقادات از رویکرد بایدن
هفته گذشته جو بایدن در جریان دیدار با رهبران سه کشور اروپایی حاضر در توافق برجام گفته بود که در صورت پایبندی ایران به برجام آمریکا نیز به این توافق پایبند خواهد بود و تعهدات خود در این زمینه از جمله رفع تحریم‌ها را اجرا خواهد کرد.در بیانیه رهبران آمریکا، فرانسه، بریتانیا و آلمان آمده بود که از تصمیم جو بایدن برای بازگشت آمریکا به تعهدات برجامی و ادامه «احترام به آن، تا زمان پایبندی متقابل ایران»، استقبال می‌کنیم. در همین زمینه، تعدادی از نمایندگان جمهوری‌خواه در کنگره از اظهارات جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا درباره بازگشت به برجام انتقاد کرده‌اند.به نوشته نشریه «فری بیکن»، رهبران جمهوری‌خواه در کنگره گفته‌اند که جو بایدن این اختیارات را ندارد که تحریم‌های ایران را برای همیشه رفع کند.در این ارتباط، جیم بنکس، عضو کمیته نیروهای مسلح مجلس نمایندگان و رهبر جمهوری‌خواهان گفت: هرگونه رفع تحریمی که توسط تیم جو بایدن وعده داده شود، ابدی نخواهد بود. جو ویلسون، نماینده جمهوری‌خواه و عضو کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان، هم گفته است، تعهد جو بایدن به ایران بی‌معنی است، رئیس‌جمهوری صلاحیت صحبت کردن از جانب کنگره را ندارد، و کنگره به یک توافقنامه اجرایی متعهد نیست.زمانی که اکثریت را به دست آوریم، برای اعمال مجدد تمامی تحریم‌ها علیه ایران تلاش خواهیم کرد. تد کروز، سناتور جمهوری‌خواه از ایالت تگزاس، هم روز سه‌شنبه گفته بود که بایدن اختیار قانونی درباره دادن تضمین به ایران برای خارج نشدن ایالات متحده از توافق هسته‌ای در آینده را ندارد، مگر اینکه چنین توافقی به تایید سنا برسد و به معاهده تبدیل شود.این سناتور جمهوری‌خواه تصریح کرده بود، جو بایدن می‌داند چنین اتفاقی نخواهد افتاد و صد در صد هر رئیس‌جمهوری از حزب جمهوری‌خواه در آینده (آن توافق) را پاره خواهد کرد. قرار است مذاکرات هسته‌ای از ۲۹ نوامبر (۸ آذر) در وین از سر گرفته شود.مذاکرات برای احیای برجام در دولت حسن روحانی آغاز شد، اما با روی کار آمدن دولت سیزدهم به ریاست ابراهیم رئیسی برای بازبینی و مرور شش دور مذاکره از فروردین تا خرداد ۱۴۰۰ متوقف شد.

انتقاد از اجرای سیاست فشار حداکثری
تکاپوی قانون گذاران جمهوری‌خواه برای فشار بر دولت بایدن در شرایطی است که همزمان یک سناتور آمریکایی و همچنین مشاور امنیت ملی پیشین این کشور از اجرای سیاست فشار حداکثری علیه ایران انتقاد کردند.به گزارش «ایسنا» به نقل از پایگاه خبری جوئیش اینسایدر، لیندسی گراهام، سناتور جمهوری‌خواه و جان بولتون، مشاور امنیت ملی سابق آمریکا در یک کنفرانس مجازی به میزبانی گروه اتحاد علیه ایران هسته‌ای به طور جداگانه از اجرای «سیاست فشار حداکثری» علیه ایران در دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ انتقاد کردند. گراهام که یکی از متحدان نزدیک ترامپ به شمار می‌آید در سخنرانی خود در این کنفرانس گفت که دولت رئیس‌جمهور ترامپ توضیحی درباره هدف نهایی اش درباره ایران ارائه نکرد.وی تصریح کرد: انتقادی که از دولت ترامپ بیش از هر چیز برای من معتبر است، این است که هدف نهایی چه بود؟ شما از برجام که من نیز از آن خوشم نمی‌آید، خارج شدید اما در نهایت هدفتان‌ چه بود؟ سناتور گراهام افزود: من دولت ترامپ را (در این زمینه) تحت فشار قرار دادم اما آنها هیچ‌وقت توضیح به من ندادند که قرار بود مقصد نهایی چگونه باشد.

جان بولتون نیز در سخنرانی جداگانه‌ای از نحوه اجرای سیاست فشار حداکثری انتقاد کرد و گفت که دولت ترامپ در اجرای این سیاست‌ها عملکردی ناقص داشت.وی در ادامه گفت: ما می‌توانستیم کارهای بسیار بیشتری انجام دهیم.من قصد ندارم در اینجا وارد تمام دلایل داخلی شوم اما همه با اجرای واقعی کارزار «فشار حداکثری » موافق نبودند.فارغ از این مساله، استفاده موثر از تحریم‌های یکجانبه آمریکا تاثیرات مخربی روی اقتصاد ایران داشته است.

تاکید بر احیای توافق با ترکیب اولیه‌اش
همزمان وزارت امور خارجه روسیه اعلام کرد که «سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه طی یک تماس تلفنی با «حسین امیرعبداللهیان» وزیر خارجه روسیه درباره ازسرگیری مذاکرات «وین» برای احیای برجام گفت‌وگو کردند. به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از خبرگزاری ریانووستی روسیه، وزارت خارجه روسیه روز شنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد : «محور اصلی به اوضاع برجام درباره برنامه هسته‌ای ایران و چشم‌انداز ازسرگیری فرآیند مذاکرات برجامی در وین اختصاص یافت. دو طرف در خصوص احیای «توافق هسته‌ای» به ترکیب اولیه‌اش که مورد تأیید شورای امنیت سازمان ملل است، گفت‌وگو کردند. این تنها شیوه درست برای تضمین حقوق و منافع تمامی طرف‌های این توافق جامع است.» وزارت خارجه روسیه همچنین در ادامه افزود که وزرای خارجه ایران و روسیه همچنین در خصوص سفر آتی «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران نیز گفت‌وگو کردند. از سوی دیگر حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان در این تماس تلفنی، با اشاره به توافق صورت‌گرفته با هماهنگ‌کننده برجام در خصوص زمان برگزاری گفت‌وگوها با گروه ۱+۴، تأکید کرد که پیشرفت سریع گفت‌وگوها مستلزم آن است که طرف‌های اروپایی و آمریکا با اجتناب از زیاده‌خواهی و طرح خواسته‌های فرابرجامی، رویکردی واقع‌بینانه و سازنده در پیش گیرند. امیرعبداللهیان با بیان اینکه ایران سابقه و روند مذاکرات پیشین در وین را مد نظر دارد، تصریح کرد: «ایران در مذاکرات آتی مطالبات خود را با قوت پیگیری خواهد کرد. » وی تاکید کرد که به هیچ وجه نباید در جدیت ایران در گفت‌وگوها و لزوم بازگشت همه طرف‌ها به تعهداتشان تردید داشت. امیرعبداللهیان با اشاره به تحریم‌های تازه آمریکا علیه ایران، افزود: «اگرچه ایران نسبت به نیات طرف آمریکایی تردید دارد، با این وجود چنانچه طرف آمریکایی به طور کامل به تعهدات خود بازگشته و مطالبات بیشتر نداشته باشد، ایران نیز به اجرای همه تعهدات خود بازخواهد گشت.» وی در این تماس با اشاره به همکاری های سازنده ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر لزوم پرهیز مدیرکل آژانس از اتخاذ مواضع سیاسی تاکید وخاطرنشان کرد که ایران به همکاری‌های فنی با آژانس ادامه خواهد داد.