پیشبینی اندیشکده شورای آتلانتیک برای ۲۰۲۲؛ از جنگ با روسیه تا رویارویی بزرگ نظامی با ایران!

اندیشکده «شورای آتلانتیک» مطابق سالیان گذشته پیش بینی‌هایی را درباره رخدادهای احتمالی در سال ۲۰۲۲ میلادی در سطح بین المللی انجام داده و درجه تحقق آن را تخمین زده است.

به گزارش خبرآنلاین، اندیشکده شورای آتلانتیک که هرساله طبق اتفاقات مهم سال گذشته پیشبینی خود را در سال جدید منتشر می‌کند اینبار نیز طبق سالهای گذشته در آینده پژوهی خود به جنگ امریکا با روسیه و نتیجه مذاکره برجامی با ایران اشاره کرده است که در ادامه این پیش بینی‌ها و احتمال به وقوع پیوستن هر یک ذکر خواهند شد:

۱-فقدان واکسیناسیون کرونا در کشورهای در حال توسعه باعث ایجاد سویه‌های تازه‌ای می‌شود که به طور بالقوه مسری‌تر و کشنده‌تر هستند.

با ظهور سویه امیکرون که برای نخستین بار در آفریقای جنوبی شناسایی شد که بسیار مسری‌تر از سویه دلتا به نظر می‌رسد هر چند شدت آن به طور کامل مشخص شده بسیاری از کارشناسان معتقدند به دلیل آن که بخش مهمی از جمعیت جهان واکسینه نشده‌اند احتمالا جهش‌های ویروسی مسری تر، شدیدتر و با قابلیت گریز از واکسن وجود دارد. حتی در صورت پوشش واکسیناسیون به میزانی بیش‌تر نیز کرونا یک تهدید باقی خواهد ماند و باید خود را برای زندگی با آن در سالیان آینده آماده سازیم.

میزان احتمال: بالا

۲-حمله روسیه به اوکراین

استقرار گسترده نیروهای نظامی روسیه در نزدیکی مرز با اوکراین نگرانی‌هایی را درباره احتمال حمله روسیه به آن کشور ایجاد کرده است. پوتین به شکل فزاینده‌ای به میراث خود فکر می‌کند و اوکراین را بخشی از یک ملت واحد با روسیه قلمداد می‌کند. در ذهن پوتین اشتیاق به انتقام گیری از آن چه او خیانت امریکا از طریق گسترش ناتو در فضای پیرامونی اتحاد جماهیر شوروی سابق و روسیه فعلی می‌داند وجود دارد. اقدامات نظامی روسیه علیه اوکراین می‌تواند از تهدید به حمله نظامی برای فشار بر امریکا به منظور کاهش حمایت نظامی از ناتو و از اوکراین تا تهاجم نظامی تمام عیار و همه جانبه را در بر گیرد.

میان احتمال: تقریبا زیاد

۳-چین اوج می‌گیرد و پس از آن اقتصاد آن کشور به هم ریخته و باعث ایجاد اختلالات جهانی می‌شود.

علیرغم ترس از رشد چین تضعیف آن کشور ممکن است بزرگترین خطر را ایجاد کند. کارزار سرکوب «شی جین پینگ» علیه بخش فناوری چین و اکنون در بخش املاک که ۲۹ درصد از اقتصاد آن کشور را تشکیل می‌دهد شکنندگی نظام اقتصادی چین را آشکار می‌سازد. حزب کمونیست چین مسیر تقویت شرکت‌های دولتی و کنترل بخش خصوصی را انتخاب کرده است.

عده‌ای نگران هستند که «شی» ممکن است با یک سیاست نظامی تهاجمی‌تر نسبت به تایوان و تقویت حس ملی گرایانه قصد داشته باشد کاهش رشد اقتصادی را جبران کند. با این وجود، اگر چین از نظر اقتصادی با مشکل مواجه شود این امر می‌تواند ثبات جهان را متزلزل سازد چرا که چین حدود ۳۰ درصد از رشد جهانی را در دهه گذشته هدایت کرده است. در نتیجه، چین ضعیف علاوه بر آن که قدرتی ستیزه جو خواهد شد رشد اقتصادی را در سراسر جهان کاهش خواهد داد و باعث مختل شدن بازارهای مالی و زنجیره تامین خواهد شد.

میزان احتمال: متوسط

۴-افغانستان از هم فرو خواهد پاشید و امریکا نخواهد توانست از مواجهه با پیامدهای آن فرار کند.

افغانستان در حال مواجهه با بحران بشردوستانه بی‌سابقه‌ای است و احتمال فروپاشی دولت آن کشور در سال ۲۰۲۲ میلادی وجود دارد. براساس برنامه جهانی غذای سازمان ملل متحد ۲۳ میلیون افغان پیش از آغاز زمستان با گرسنگی مواجه خواهند شد. به دلیل ممنوعیت‌های اعمال شده بر طالبان امکان کمک‌رسانی سازمان ملل متحد به افغانستان محدود شده است. بدتر شدن این وضعیت مشکل پناهجویان افغان را برای ایران، پاکستان و کشورهای اروپایی افزایش خواهد داد.

میزان احتمال: زیاد

۵-کشورهای در حال توسعه از مشکلات اقتصادی شدیدتر و بی‌ثباتی سیاسی رنج خواهند برد

دومین قربانی بزرگ ناشی از شیوع کرونا پس از بیش از پنج میلیون نفری که بر اثر ابتلا به آن ویروس جان‌شان را از دست دادند طبقه متوسط جهانی است. ادامه این وضعیت می‌تواند به ضرر ثبات سیاسی کشورهای در حال توسعه باشد و حتی باعث سرنگونی دولت‌ها شود.

میزان احتمال: زیاد

۶-قیمت نفت به بالای بشکه‌ای ۱۰۰ دلار خواهد رسید

پیش بینی چرخه رونق و رکود در بازار نفت همیشه خطرناک است. دلایل تقریبی افزایش قیمت نفت افزایش تقاضا در سال ۲۰۲۱ پس از افول ناشی از شیوع کرونا و افزایش محدود تولید توسط اعضای اوپک و اثرات چندین‌ساله کاهش سرمایه‌گذاری در بخش نفت و گاز است.

میزان احتمال: نسبتا زیاد

۷-جهان در دستیابی به اهداف آب و هوایی پس از نشست بی‌نتیجه گلاسکو شکست خورده است.

انتشار جهانی کربن از زمان امضای پروتکل کیوتو در سال ۱۹۹۷ میلادی تا ۶۰ درصد افزایش یافته است و توافق نامه تغییرات آب و هوایی در بیست و ششمین نشست سازمان متحد در سال جاری در گلاسکو نیز نگرانی‌ها را در مورد خطرات آب و هوایی کاهش نداده است.

میزان احتمال: زیاد

۸- جهانی دو قطبی شکل خواهد گرفت، اما تکرار جنگ سرد با شوروی نخواهد بود

واشنگتن شیفته احیای دوباره جنگ سرد است بدون شک با همان پایان پیروزی غرب. برخی به تفاوت‌های میان شوروی با اقتصاد ضعیف و چین کنونی با اقتصادی برتر و مبتکر فناوری اشاره می‌کنند. در دنیای دو قطبی، اقتصاد چین به قدری به اقتصاد امریکا و غرب وابسته شده که در صورت آسیب دیدن همه در چنین جهانی آسیب خواهند دید. چین با بیش از ۲ میلیارد دلار حجم مبادلات، بزرگترین شریک تجاری امریکا در سال گذشته بود.

در همین حال، رهبران چین دیوانه‌وار در تلاش برای امریکایی‌زدایی کردن زنجیره تامین هستند. بزرگترین آسیب‌پذیری چین فقدان صنعت تراشه با فناوری بالاست. در صورت دو قطبی شدن جهان و نزاع بیش‌تر امریکا و چین همه ما فقیرتر خواهیم شد. در آن صورت، کسب و کارهای امریکایی فرصت تازه را در چین و سایر نقاط آسیا از دست خواهند داد. در جنگ سرد با چین پایان خوش هرگز تضمین شده نخواهد بود.

میزان احتمال: متوسط

۹-عدم امنیت غذایی ناشی از شیوع کرونا، تغییرات آب و هوایی منازعات افزایش خواهد یافت

طبق گزارش برنامه جهانی غذا اکنون پانزده میلیون نفر بیش از میزان پیش از شیوع کرونا در سال ۲۰۱۹ میلادی در معرض خطر گرسنگی قرار دارند. در ماه نوامبر، گزارش داده شد که ۴۵ میلیون نفر در چهل و سه کشور در آستانه قحطی قرار دارند.

میزان احتمال: زیاد

۱۰-کشورهای بیش‌تری از وضعیت شکننده فعلی به سوی فروپاشی و شکست خواهند لغزید

کشورهایی که در صدر فهرست کشورهای شکننده قرار دارند به ندرت در گزارش‌های سالانه جایگاه‌شان تغییر می‌کند. یمن، سومالی و سوریه مجددا در فهرست سال ۲۰۲۱ میلادی قرار گرفته‌اند و در معرض خطر فروپاشی نظام حکومتی و ساختاری قرار دارند. کشورهایی، چون سودان جنوبی، جمهوری آفریقای مرکزی، جمهوری دموکراتیک کنگو، چاد، سودان و افغانستان نیز در آستانه فروپاشی قرار دارند.

میزان احتمال: نسبتا زیاد

۱۱-تلاش برای احیای توافق هسته‌ای با ایران با شکست مواجه خواهد شد

دولت ایران درخواست‌های فزاینده‌ای را از امریکا برای کاهش تحریم‌ها و اعطای تضمین پیش از حصول توافق تازه مطرح کرده است و همزمان به غنی‌سازی اورانیوم ادامه می‌دهد. کنگره بر دولت بایدن برای اعمال تحریم‌های سخت گیرانه‌تر علیه ایران فشار می‌آورد و اسرائیل از احتمال حمله نظامی علیه ایران می‌گوید. همیشه این احتمال وجود دارد که محاسبات اشتباه یا درگیری‌های سهوی منجر به یک رویارویی نظامی بزرگ با ایران شود.

میزان احتمال: نسبتا زیاد

۱۲-دموکراسی امریکا با زوال بیش‌تری همراه خواهد شد

سالی که پیش روست سالی است که در آن دموکراسی امریکایی به طور قابل توجهی با زوال مواجه خواهد شد. گزارش خانه آزادی عقب نشینی دموکراتیک جهان را نشان می‌دهد و امتیاز امریکا در یک دهه گذشته افتی ۱۱ امتیازی داشته است. عدم اطمینان به نتایج انتخابات ریاست جمهوری و این که ۷۰ درصد از رای دهندگان جمهوری خواه و ۳۰ درصد از رای دهندگان به طور کلی معتقدند که بایدن به طور قانونی انتخاب نشده همگی نشان از تضعیف دموکراسی امریکایی دارند. به نظر می‌رسد همزمان با انتشار نظریه‌های توطئه و اطلاعات جعلی در رسانه‌های اجتماعی شکاف سیاسی در آستانه انتخابات ۲۰۲۲ میلادی افزایش خواهد یافت.

میزان احتمال: زیاد

۱۳-اعضای سازمان تجارت جهانی اصلاحات مورد نیاز را انجام دهند

اگر دولت بایدن قصد دارد به حفظ نظم بین الملل فراگیر و مبتنی بر قوانین کمک کند باید روند تجزیه اقتصادی را متوقف سازد و حمایت از کشورها را در برابر کرونا در اولویت قرار دهد. این امر مستلزم اصلاحاتی در سازمان تجارت جهانی است به خصوص در مورد قوانین تازه تجارت دیجیتال، شفافیت در مورد کمک‌ها و قائل شدن نقش بیش‌تر برای مسائل آب و هوایی، حقوق کار و آزادسازی تجارت.

میزان احتمال: متوسط

۱۴-پژوهشگران واکسنی جهانی علیه همه سویه‌های کرونا را تولید خواهند کرد

ما به واکسنی جهانی نیز داریم که علیه همه سویه‌های کرونا کارآمد باشد. پژوهش‌های امیدوارکننده‌ای در این باره در حال انجام هستند از جمله در دانشگاه کارولینای شمالی و نتایج دلگرم کننده‌ای از آزمایش واکسن‌های تازه بر روی موش‌ها مشاهده شده است. رویکرد ساخت واکسن جهانی مشابه واکسن‌های فایزر و مدرنا است، اما تفاوت آن این است که «آر ان ای» به دست آمده از چندین سویه ویروس کرونا با یکدیگر ادغام می‌شوند.

میزان احتمال: متوسط

۵-قدرت‌های جهانی درباره مقررات تازه درباره هوش مصنوعی با یکدیگر همکاری خواهند کرد

اگرچه هوش مصنوعی فناوری تحت تسلط امریکا و چین است، اما اتحادیه اروپا به دنبال ایجاد چارچوبی قانونی است تا استانداردهایی را در آن حوزه ایجاد کند. پیش‌نویس قانون اتحادیه اروپا محدودیت‌هایی را برای استفاده از هوش مصنوعی و تجارت با آن تعیین می‌کند. ابتکار عمل اروپایی‌ها باید امریکا را به ایجاد هنجارهای جهانی هوش مصنوعی تشویق کند. باید اجماعی فرا آتلانتیکی در این باره در اولویت قرار گیرد تا سایر کشورها نیز ترغیب شوند.

میزان احتمال: اندک

۱۶-امریکا و اتحادیه اروپا رویکردی فرا آتلانتیکی برای مقررات دیجیتال ایجاد می‌کنند

اتحادیه اروپا تعریف خود را از مفهوم حاکمیت فناوری به عنوان بازاری برای رقابتی‌تر کردن اتحادیه را آغاز کرده است. اتحادیه اروپا رویکردی نظارتی دارد که مهار کننده دست باز شرکت‌های امریکایی خواهد شد و شکاف ترنس آتلانتیک در مقررات فناوری را افزایش خواهد داد. کنگره باید از جاه طلبی اتحادیه اروپا به عنوان فرصتی برای حرکت به سوی ایجاد مقررات دیجیتالی امریکا استفاده کند و دولت بایدن باید به دنبال یافتن زمینه مشترک همکاری با اروپا در مورد مسائل دیجیتالی باشد. اجماع امریکا و اروپایی‌ها اهرمی برای ایجاد استانداردهای جهانی در مورد این موضوع و موضوعات دیگر خواهد بود.

میزان احتمال: متوسط

۱۷-امریکا از بروز بحرانی دیگر در اوکراین جلوگیری کرده و یا دست کم کمک موثری در این راستا به عمل خواهد آورد

امریکا نباید تصور کند که افزایش تحریم‌ها علیه روسیه یا ارسال تسلیحات به اوکراین مانع پیش روی پوتین خواهد شد به احتمال زیاد این اقدامات او را بیش‌تر تشویق می‌کنند تا پیش از آن که برایش بسیار پرهزینه تمام شود حملات بیش‌تری را علیه اوکراین انجام دهد. واشنگتن باید راه‌هایی را برای کاهش تنش بر سر اوکراین بیابد تا از شدت تنش در روابط با مسکو کاسته و بر چین تمرکز بیش‌تری داشته باشد.

میزان احتمال: نسبتا کم

۱۸-تنش‌زدایی میان امریکا و چین امکان‌پذیر خواهد شد

نشست مجازی اخیر بایدن و شی نشان داد آن دو درک کرده‌اند روابط میان دو ابر قدرت از کنترل خارج شده و به سوی درگیری پیش می‌رود آن هم در شرایطی که آن دو رهبر باید بر روی چالش‌های داخلی کشورهای‌شان تمرکز کنند.

آسیب‌پذیری‌های متقابل دو کشور در رابطه با سلاح‌های هسته‌ای می‌تواند امریکا و چین را ترغیب به سازش با یکدیگر کند. دو کشور می‌توانند در حوزه امنیت انرژی، چالش‌های ناشی از بی‌ثباتی در افغانستان و برنامه‌های هسته‌ای ایران و کره شمالی با یکدیگر همکاری کنند. مشخص نیست که آیا آن دو کشور می‌توانند به عادی‌سازی روابط بپردازند یا خیر چرا که در سالیان اخیر بی‌اعتمادی بر روابط آنان با یکدیگر حاکم بوده است. با این وجود، اکنون دست کم فرصتی برای آزمایش نیت دو طرف وجود دارد.

میزان احتمال: متوسط

۱۹-روسیه، چین و امریکا همکاری‌های فضایی را با یکدیگر آغاز خواهند کرد

روسیه مدعی است که آزمایش موشکی‌اش به دلیل برنامه امریکا برای ارتقای سیستم دفاع موشکی استراتژیک ضروری بوده است. سه کشور چین روسیه و امریکا در سالیان اخیر به طور فزاینده‌ای در حال رقابت با یکدیگر بوده‌اند و فضا را عرصه‌ای برای رقابت نظامی می‌دانند.

میزان احتمال: کم

۲۰-امریکا از خودمختاری استراتژیک اتحادیه اروپا حمایت می‌کند

به نفع امریکا خواهد بود که اروپا به عنوان یک بازیگر مسئولیت‌های بیش‌تری را برعهده گیرد و توانایی‌هایش را افزایش دهد. دولت بایدن باید از خودمختاری استراتژیک اتحادیه اروپا به جای نگرانی از آن چه ممکن است این خودمختاری به ناتو آسیب بزند استقبال کند. تا زمانی که تهدید روسیه پابرجاست کشورهای اروپای مرکزی خواستار ایفای نقش اصلی امریکا و ناتو در تامین امنیت اروپا خواهند بود.

اگر دولت بایدن در مورد تمرکز اصلی ژئوپولیتیک بر آسیا جدی باشد از خودمختاری و تجهیز اروپا برای مدیریت مسائلی، چون پناهجویان استقبال خواهد کرد. ایالات متحده که به تسهیل ادغام اروپا پس از جنگ جهانی دوم کمک کرد باید هم چنان حامی اصلی آن باشد.

میزان احتمال: نسبتا کم