نامه ٢٠٠ صفحه اى آقاى هميشه ناراضى به رهبرى عليه مذاكرات وين

آرمان ملی - مطهره شفیعی: روز گذشته برخی رسانه‌ها خبر دادند که سعید جلیلی گزارشی ۲۰۰صفحه‌ای علیه دور جدید مذاکرات نوشته و روند حرکت تیم باقری کنی را به ضرر ایران دانسته است. جلیلی مدعی است در شرایط فعلی نباید مذاکره کرد و صرفا باید امتیاز قابل اندازه گیری و بررسی از آمریکایی‌ها گرفت. او این نامه را برای آیت‌ا... خامنه‌ای ارسال کرده است. درحال حاضر بر اساس تفاهم صورت‌ گرفته میان هیأت‌های مذاکره‌ کننده در وین، دور هشتم گفت‌وگوها به مدت حدود یک هفته تنفس خواهد داشت. یک منبع مطلع ایرانی روز گذشته به خبرنگار خبرگزاری صداوسیما در وین گفت با توجه به اهمیت موضوعات باقی‌مانده و لزوم اتخاذ تصمیمات سیاسی، توافق شد هیأت‌ها برای مشورت و رایزنی به پایتخت‌ها بازگردند. به گفته این منبع مطلع؛ روند گفت‌وگوها در مجموع سازنده و رو به جلو بوده است و اگر طرف‌های مقابل پس از بازگشت از پایتخت‌ها تصمیمات لازم را اتخاذ کنند، امکان حرکت سریع‌تر به سمت توافق وجود دارد.

نه جلیلی به تعامل
اما نکته قابل تامل انتقاد سعید جلیلی از روند فعالیت تیم مذاکره کننده هسته‌ای دولت سیزدهم است. پیش از آغاز این دولت و زمانی که او به نفع رئیسی از انتخابات کنار رفت این گمانه مطرح شد که سعید جلیلی وزیر خارجه یا در نهایت رئیس تیم مذاکره کننده هسته‌ای خواهد شد که چنین نشد. برخی عملکرد ناموفق جلیلی در مذاکراتی که در زمان دولت احمدی‌نژاد انجام شد را دلیل منصرف شدن رئیسی از چنین انتصاب‌هایی دانستند. برخی دیگر چنین عنوان کردند که سیاست ایران در دور جدید مذاکرات تنها مبتنی بر کسب امتیاز نیست و لازم است سیاستی پیش گرفته شود که بدون منصرف کردن طرف‌های مذاکره برای حضور در دور میز، نتیجه قابل قبولی نصیب ایران شود که ظاهرا جلیلی با این سیاست مخالف است و اخیرا در این نامه آن را مطرح کرده است. از نگاه جلیلی باید ورود انقلابی به مذاکرات داشت با این توضیح که تنها امتیاز گرفت و طاقت شنیدن نه نداشت که این رویه مورد پذیرش هیچ طرفی در مذاکره نیست.

سعید جلیلی پیش از این هم در گفت‌وگویی اظهار کرد: «مذاکره غلط هیچ مشکلی را حل نخواهد کرد و مذاکره خوب نیز تنها بخشی از کار برای رفع مشکلات است. سال ٩٢ هم گفتیم که تا ایرادات ساختار اجرایی-اداری کشور حل نشود، نمی‌توان ادعا کرد که مشکلات با مذاکره و... حل خواهد شد.» او همچنین معتقد است: «دشمن می‌بیند که وقتی در سال جاری، صادرات کشور ما نسبت به سال گذشته بیشتر شده است، ضرب‌الاجل تعیین می‌کند تا ایران را برای دادن امتیاز تحت فشار قرار دهد؛ اینجاست که وقتی به پشت خیمه دشمن می‌رسید باید مراقب تزویر او باشید.»

چالش‌های جلیلی با مذاکرات
البته عملکرد جلیلی در موضوع مذاکرات به نحوی است که انتقادات زیادی به آن وارد می‌شود و او هم از اعضای تمام تیم‌های مذاکره کننده به استثنای دوره‌ای که خودش مسئولیت داشته، ناراضی است. سعید جلیلی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام 29 خرداد سال گذشته در توئیتر نوشت: «بدتر از فشار اقتصادی دشمن، آن است که کسانی در داخل کشور با آنکه شاهد این دشمنی آشکار هستند، می‌گویند اگر لازم باشد مجددا مذاکره خواهیم کرد؛ مگر دفعات قبل که لازم دیدید، چه فرجامی را به ارمغان آوردید؟» این اظهارات تند جلیلی درحالی مطرح شد که وزیر خارجه وقت در گفت‌وگویی تاکید کرده بود «من طرفدار منافع ملی ایران هستم. اگر منافع ملی ایران و مردم مستلزم این باشد که مذاکره بکنیم، مذاکره می‌کنیم. در هیچ مذاکره‌ای شما نمی‌توانید به طرف مقابل‌تان اعتماد کنید. روابط بین‌الملل بر اساس بی‌اعتمادی است. برای همین است اگر قرار بود به کسی اعتماد کنیم، برجام ۱۵۰ صفحه نمی‌شد بلکه دو صفحه می‌شد که ما می‌گفتیم ما سلاح هسته‌ای نمی‌خواهیم و آنها هم می‌گفتند تحریم‌ها را برمی‌داریم.»

ظریف تاکید کرده بود «با اعتماد در روابط بین‌الملل سازگاری ذهنی ندارم. با ضد این و آن بودن موافق نیستم. معتقدم منافع ملی را باید دنبال کنیم و اگر روزی این منافع ملی مستلزم آن است که مذاکره کنیم، این کار را انجام دهیم؛ البته بعد از اینکه همه مقام‌های کشور مذاکره را تایید کردند.» در تیر امسال هم به اظهارات روحانی مبنی بر اینکه برجام در سال‌های نخست پس از توافق، اثرگذار بوده و ترامپ آن را به‌هم زده است، اشاره کرد و گفت: سوال اول این است که مگر برجام برای ۲ سال نوشته شده بود؟ اگر کشور را برای ۲ سال می‌خواستید اداره کنید، پس درازمدت چه می‌شود؟ گفتن این سخن که برجام ۲ سال خوب بود اما بعداً مشکل پیدا کرد، مثل این است که کسی بخواهد ازدواج کند و همه به او بگویند با این فرد که ویژگی‌های منفی دارد ازدواج نکن، و بعد که هشدارهای آنان محقق شد، بگوید ۲ سال اول خیلی زندگی خوبی داشتیم، اما بعداً همه چیز خراب شد. باید به او گفت مگر شما برای ۲ سال ازدواج کرده‌ بودید؟ جلیلی ادامه داد: آقای روحانی بگوید در همان ۲ سالی که ایشان می‌گوید برجام خوب بوده، کدام بانک مرکزی کشورهای اروپایی با ما کار کرد؟ آقای روحانی توضیح دهند که کل سرمایه‌گذاری در آن دو سال چقدر بوده است؟ وی خطاب به رئیس‌جمهور وقت یعنی روحانی گفت: شما که می‌گویید دیوانه‌ای آمده همه چیز را به‌هم زده، مگر در سال ۹۶ که گفتید به من رأی دهید تا بقیه تحریم‌ها را هم رفع کنم، همان دیوانه سر کار نبود؟