گزارش جلسات علمى انجمن ايرانى مطالعات غرب آسيا

كانال انجمن مطالعات غرب آسيا: علی محرابی گفت: انجمن ایرانی مطالعات غرب آسیا که در سال جاری به عنوان یک موسسه غیرانتفاعی برای مطالعات تخصصی منطقه غرب آسیا تاسیس شده، از همان ابتدا پیشگام و پیشتاز در برگزاری نشست‌های علمی-تخصصی بوده است. این نشست‌ها که در راستای رسالت علمی این انجمن برگزار شده، متناسب با مهم‌ترین مسائل و موضوعات روز طراحی شده‌اند. نتیجه این امر، برگزاری ده‌ها نشست علمی-تخصصی در حوزه‌های موضوعی متفاوت و بررسی مسائل روز به صورت کاملاً علمی بوده است.

عضو انجمن ایرانی مطالعات غرب آسیا بیان کرد: در راستای برگزاری هر چه بهتر و باکیفیت‌تر نشست‌ها، انجمن ایرانی مطالعات غرب آسیا دست به همکاری و مشارکت با سایر نهادها و مراکز مطالعاتی زده که در این بین بیشترین همکاری‌ها با مرکز مطالعات راهبردی خلیج فارس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز و گروه علوم سیاسی خانه اندیشمندان علوم انسانی بوده است. چراکه این سه نهاد به واسطه اشتراکات و نزدیکاتی که با یکدیگر دارند، از ظرفیت‌های خوبی در کنار هم برخوردار بوده و نشست‌های بهتر و با کیفیت‌تری می‌توانند برگزار کنند. از دیگر همکاران این انجمن در برگزاری نشست‌ها می‌توان به موسسه راهبرد پژوهان جهان معاصر نیز اشاره کرد. در همین راستا تاکنون تلاش شده بسیاری از نشست‌های علمی-تخصصی به صورت مشترک برگزار شود.

این دانشجوی کارشناسی علوم سیاسی دانشگاه شیراز در خصوص جزئیات نشست‌های برگزار شده بیان کرد: در طول ماه‌های گذشته جهان شاهد تحولات گوناگونی در حوزه افغانستان، قفقاز، خاورمیانه، اوکراین، عراق، عربستان و غیره بوده که با توجه به آنها، این انجمن به تنهایی و یا به صورت مشترک به برگزاری نشست‌های متعدد در خصوص این تحولات مبادرت ورزیده است. گسترش فعالیت‌های طالبان در افغانستان، در مردادماه 1400ش. به اوج خود رسید. نتیجه آن سقوط دولت افغانستان و به قدرت رسیدن طالبان بود. با توجه به آنکه افغانستان بخش اعظمی از مرزهای شرقی ایران را به خود اختصاص داده و همچنین تعاملات گسترده‌ای که از دیرباز بین دو کشور وجود داشته، تحولات این کشور برای ایران حائز اهمیت زیادی است. بلافاصله پس از تسلط طالبان بر افغانستان، مقدمات برگزاری نشست‌های علمی و تخصصی در این حوزه فراهم شد. نتیجه آن برگزاری دو سری سلسله نشست‌های تخصصی در قالب چهار پنل با حضور ده کارشناس برجسته تحت عنوان «سلسله نشست‌های تخصصی برزخ قدرت در افغانستان: تحلیلی بر بازگشت طالبان» و «سلسله نشست‌های تخصصی تحولات افغانستان و چالش‌های پیش رو» بود. از سوی دیگر، بحران ژئوپولیتیک در قفقاز از چندین دهه پیش وجود داشت. اما طی چند سال اخیر در برهه‌هایی خاص، این بحران به شدت تشدید شد. از جمله اینکه در سال 1400ش. نیز مجدداً بر آتش بحران قفقاز دمیده شد. اما یک وجه متمایز در این مقطع زمانی نسبت به دوره‌های قبل وجود داشت؛ و آن این بود که این بحران می‌توانست در ابعاد گسترده و مهم، ایران را به طور کامل از خود متاثر کند. همین عامل باعث شد که بررسی این موضوع نیز در دستور کار قرار گیرد. نتیجه امر برگزاری دو سری سلسله‌های نشست‌های دیگر شد. این نشست‌ها با عنوان «بحران ژئوپولیتیک در قفقاز: امکان یا امتناع» و «نظام دانایی جنگ 44روزه: پیامدهای ژئوپولیتیک، پتروپولیتیک، اتنوپولیتیک و سوسیوپولیتیک و دگردیسی کنشگران در قفقاز» در قالب چهار پنل تخصصی برگزار شدند. شش کارشناس برجسته در این پنل‌ها حضور یافتند و تمامی ابعاد مهم این بحران را مورد بررسی و تحلیل قرار دادند. از جانب دیگر، عراق نیز به عنوان همسایه غربی ایران از جوانب مختلف دارای ابعاد خاص و مهمی است که هر تحولی در آن برای ایران حائز اهمیت است. از جمله رخدادهای مهم این کشور در سال 1400ش. برگزاری انتخابات پارلمانی آن بود. روی کار آمدن هر حزب و جناحی، آینده روابط ایران و عراق و همچنین آینده تحولات منطقه را از خود متاثر می‌کند. در همین راستا، بررسی تحولات عراق کلید خورد. در نتیجه امر، سلسله نشست‌های تخصصی «عراق: مطالبات ملی و شکنندگی دولت‌ها» و همچنین «نشست تخصصی پنجمین انتخابات پارلمانی عراق» در قالب سه پنل برگزار شد. در این پنل‌ها نیز شش نفر از کارشناسان مطرح کشوری حضور یافته و ابعاد مختلف موضوع را بررسی و تحلیل نمودند.

وی ادامه داد: بررسی تحولات خاورمیانه طی چند سال اخیر نشان می‌دهد که ما اکنون شاهد تغییرات ژئوپولیتیک در این منطقه مهم هستیم. با توجه به اینکه ایران به عنوان دیرینه‌ترین قدرت این منطقه و یکی از قدرت‌های منطقه‌ای فعلی محسوب می‌شود، هرگونه تغییر و تحول در ژئوپولیتیک منطقه به شدت برای ایران مهم است. این امر ما را به برگزاری یک نشست تخصصی تحت عنوان «خاورمیانه: تغییرات ژئوپولیتیک و چالش‌های پیش رو» ترغیب نمود. در این نشست هم دو نفر از کارشناسان برجسته حضور یافته و این موضوع را مورد تحلیل قرار دادند. از سوی دیگر همین تحولات خاورمیانه نشان‌دهنده ایجاد یک نظم خاورمیانه‌ای و موازنه‌سازی جدید است. در همین راستا نشستی دیگر با عنوان «نظم خاورمیانه‌ای و موازنه‌سازی جدید» برنامه‌ریزی و با حضور دو کارشناس مطرح برگزار شد.

علی محرابی افزود: بحث‌های مذاکراتی ایران در عرصه‌های مختلف نیز برای کشور ما از اهمیت خاصی برخوردار است. با توجه به اینکه در منطقه خاورمیانه کنونی، ایران و عربستان به عنوان دو کنشگر مهم مطرح هستند، آینده روابط آنها، هم برای خود دو کشور و هم برای کل منطقه، به شدت حائز اهمیت است. این موضوع باعث شد که یک نشست تخصصی دیگر تحت عنوان «ایران و عربستان: روایتی پرچالش در بستری پرابهام» برگزار شود. در این برنامه هم دو نفر از کارشناسان برجسته به بررسی ابعاد روابط ایران و عربستان پرداختند. در خصوص بررسی مذاکرات هسته‌ای هم اقدامات لازم برای برگزاری یک نشست صورت گرفت و در نهایت نشستی با عنوان «چالش مذاکرات هسته‌ای و آینده پیش رو» با حضور دو سخنران مطرح برگزار شد. بحران اوکراین نیز سال‌هاست که در برهه‌های مختلف زمانی، توجه جهان را به خود جلب می‌کند. طی مدت اخیر نیز این بحران مجدداً اوج گرفت؛ از همین رو، نشستی برای بررسی بحران اوکراین تحت عنوان «از قزاقستان تا اوکراین؛ زمینه‌ها و دلایل بحران» با حضور دو کارشناس برجسته صورت گرفت. در نهایت مجموعاً تاکنون 16 پنل با حضور 32 کارشناس و پژوهشگر برجسته برگزار شده و ابعاد متفاوت این مسائل در قالب اصول علمی و آکادمیک مورد بررسی قرار گرفته است.

دبیر نشست‌های علمی-تخصصی برگزار شده در مورد فلسفه برگزاری این نشست‌ها بیان کرد: انجمن‌ها، مراکز علمی و دانشگاهی نسبت به سایر نهادها، مزیت‌هایی را در بررسی مسائل دارند. انجمن‌ها و مراکز علمی به دور از حاشیه‌ها و جهت‌گیری‌ها به بررسی مسائل پرداخته و تنها از اصول علمی و آکادمیک پیروی می‌کنند. همین عوامل باعث می‌شوند که این نهادها به صورت دقیق‌تر به بررسی و تحلیل مسائل پرداخته و بهترین راهکارهای موجود و ممکن را ارائه دهند. چراکه آنها قبل از سایر نهادها مسائل را می‌بینند، درک می‌کنند، تحلیل و بررسی می‌کنند و در نهایت بهترین راهکار ممکن را ارائه می‌دهند. در همین راستا انجمن ایرانی مطالعات غرب آسیا با توجه به رسالت علمی خویش و همچنین با توجه به مسائل و شرایط روز، به بررسی علمی تحولات و مسائل پرداخته و تلاش می‌کند که بهترین راهکارهای موجود و ممکن را ارائه دهد.

وی در پایان گفت: انجمن ایرانی مطالعات غرب آسیا در ادامه نیز در نظر دارد در کنار سایر فعالیت‌ها و برنامه‌های علمی و پژوهشی خویش، برگزاری نشست‌های علمی-تخصصی را همچنان در دستور کار خود داشته و بهتر و بیشتر از گذشته به برگزاری آنها اهتمام ورزد. در همین راستا علاقه‌مندان می‌توانند برای آگاهی از برنامه‌های آتی این انجمن، به پایگاه‌های مجازی آن در اینستاگرام و تلگرام به ترتیب با شناسه‌های iranian_awas و IranianAWAS مراجعه کنند. در پایان امیدواریم که برگزاری این نشست‌ها بتواند گامی موثر در راستای اعتلای جامعه علمی کشور و همچنین رشد و توسعه کشور عزیزمان ایران باشد. ضمن اینکه انجمن ایرانی مطالعات غرب آسیا بتواند رسالت علمی خویش را به بهترین شکل ممکن به سرانجام برساند.