چالش مجوز تجمع مقابل سفارت روسيه

آرمان ملی- حمید شجاعی: مساله جنگ در هر مقطعی از زمان و به هر دلیلی فی نفسه مذموم شمرده می‌شود و همواره در جوامع مختلف حکومت‌ها و دولت‌ها به سمت و سوی صلح، آشتی و مذاکره دعوت می‌شوند. در مساله جنگ اوکراین نیز این مساله صادق است و همه کشورهای دنیا روسیه را به مذاکره، گفت‌وگو و آتش بس فوری فرا می‌خوانند. این در حالی است که نگاهی به اکثر کشورها نشان می‌دهد که تظاهرات ضد جنگ در همه جا بر قرار است و مردم با در دست داشتن پرچم‌های اوکراین و پلاکارد‌های ضد جنگ خواهان پایان جنگ در اوکراین هستند. در کشورمان نیز مردم در فضای مجازی واکنش‌های مختلفی به این مساله داشته‌اند و طی روزهای گذشته نیز شاهد درخواست‌‌‌هایی برای تجمع جلوی سفارت روسیه برای مخالفت با جنگ بوده‌ایم. حال باید دید با توجه به نوع رویکردهای دولت آیا اجازه این تجمع و اعتراضات از نهادهای مسئول صادر خواهد شد یا اینکه اعتراضات در همان فضای مجازی باقی خواهد ماند.

بحران اوکراین و منافع ملی
هر روزی که از بحران اوکراین و جنگ روسیه با این کشور می‌گذرد این مساله ابعاد تازه‌ای پیدا می‌کند و کشورها واکنش‌های مختلفی نشان می‌دهند. این در حالی است که اگر به نوع نگرش بسیاری از کشورهای دنیا نسبت به اتفاقات اخیر رخ داده در اوکراین نگاه کنیم خواهیم دید که اغلب از اوکراین، حفظ تمامیت ارضی و حاکمیت ملی این کشور دفاع کرده‌اند و فقط چند کشور بوده‌اند که از موضع روسیه و حمله به اوکراین طرفداری و حمایت نموده‌اند. در این میان موضع کشورمان شاید مهم‌ترین مساله‌ای بوده که طی چند وقت گذشته بازتاب‌های زیادی داشته و البته با واکنش‌های زیادی هم مواجه شده است. قدر مسلم ایران در مساله جنگ میان روسیه و اوکراین با اتخاذ موضعی متعادل خواستار گفت‌وگو و دیپلماسی جهت حل اختلافات شده و همزمان نیز بر خطرات مرتبط با گسترش ناتو به سمت شرق تاکید کرده است. هر چند که اگر در مواضع مقامات کشورمان نیز توجهی کنیم خواهیم دید که ضمن تاکید به صلح، آتش‌بس و لزوم مذاکره و گفت‌وگو برای از بین بردن آتش جنگ همواره بروز این مساله را به جهت تحریکات و عملکردهای غربی‌ها به ویژه برای کشاندن اوکراین و سایر کشورهای اروپای شرقی به زیر پرچم ناتو دانسته‌اند. با این حال عده‌ای معتقدند که بحران اوکراین را باید فارغ از نگاه‌های سیاسی به کشورها، تمایلات و دوستی‌ها یا دشمنی و انزجار به قضاوت نشست. بلکه باید به مساله جنگ با نگاه انسانی در راستای نجات انسان‌ها نگریست. قدر مسلم جدای از فضای سیاسی، اهداف طرفین برای جنگ و نوع رویکرد سایر کشورها نسبت به این واقعه مساله‌ای که باید به آن توجه شود بحث خود جنگ و تبعات آن بر مردم اوکراین است. از تخریب سازه‌ها خانه‌ها و زیرساخت‌های اوکراین گرفته که موجبات مهاجرت مردم از این کشور را فراهم آورده تا کشته و زخمی شدن مردان، زنان و کودکانی که سهمی در این جنگ ندارند و صرفا آتش جنگ گریبانگیر آنها شده است پیامدهای جنگی است که شاید در شرایط صلح با مذاکره‌ای ساده زودتر و بدون هیچ هزینه‌ای به دست می‌آمد. البته اینکه در جامعه شاهد نگاه‌های مختلف و متکثری به مساله‌ای واحد همچون بحران اوکراین باشیم امری کاملا طبیعی است. هر چند که برخی بخواهند به نظرات مخالف خود برچسب‌های مختلف بزنند و آنها را به نوع دیگری مورد خطاب قرار دهند. لذا بهتر است به جای نگاه سطحی به این مساله و قرار دادن آن به مستمسکی برای انگ زنی و تسویه حساب‌های سیاسی داخلی به اصل ماجرا بپردازیم و قضاوتی از سر تعقل، منطق و قانون داشته باشیم و اسیر برخی هیجانات غالب در جامعه نشویم. صورت مساله کاملا مشخص است که کشوری به نام روسیه حال به هر دلیلی بر خلاف همه قواعد و مقررات بین‌المللی حاکمیت ملی یک کشور عضو سازمان ملل متحد را نقض کرده، به آن حمله کرده و بسیاری کشته و خرابی برجای گذاشته است. حال اینکه اگر به جای نام اوکراین و روسیه هر نام دیگری نیز گذاشته شود این عمل نادرست است و در اصل ماجرا تاثیری نمی‌گذارد. همان‌طور که حمله آمریکا به ویتنام، اشغال کویت توسط عراق و... محکوم بود و با واکنش‌های جهانی روبه‌رو شد. لذا بهتر است به جای پیش قضاوت‌‌های ذهنی با معیار عقلانیت و انســــانیت قضاوت کنیم. قــدر مسلم در فــضای امروزی باید بر مبـنای منافع ملی حرکت کرد و اعلام مواضع نیز باید مبتنی برپایه منافع ملی باشد.

درخواست تجمع
بحران اوکراین و اتفاقات پیرامون آن سبب شده تا ملت‌‌های مختلف در اقصی نقاط جهان نسبت به این مساله واکنش نشان دهند و شاهد اعتراضات از درون خود روسیه گرفته تا سایر کشورها در ضدیت با جنگ و همراهی با مردم اوکراین باشیم. این مساله در کشورمان نیز به نحو دیگری رخ داده و مردم در فضای مجازی واکنش خود به جنگ اوکراین را نشان داه‌اند. چنانکه پیش از این علی مطهری در توییتی نوشته بود: «ایران برای آنکه استقلال خود را نشان بدهد باید تجاوز روسیه به اوکراین را محکوم کند. جدا شدن گرجستان و آذربایجان و ارمنستان از ایران توسط روسیه و حمایت شوروی از صدام در حمله به ایران را همواره به یاد داشته باشیم. البته پیش از این برخی احزاب و اشخاص خواستار تجمع مسالمت‌آمیز در مقابل سفارت روسیه نیز بوده‌اند. اما هنوز پاسخ مشخصی از سوی نهادهای مسئول از جمله وزارت کشور به این در خواست داده نشده است. در این خصوص محمد مهاجری فعال سیاسی و رسانه‌ای اصولگرا در توئیتی با پرسش از وزیر کشور آورده است: جناب آقای ‎وحیدی، وزیر محترم کشور با سلام. خواستم بپرسم اگر عده‌ای از هموطنان برای اعتراض به ‎حمله نظامی روسیه به ‎اوکراین، قصد تجمع در برابر ‎سفارت روسیه را داشته باشند، با آن موافقت می‌کنید یا خلاف منافع ملی است؟ ضمنا اگر موافقت فرمودید، تضمینی هست که عشاق ‎پوتین به آن حمله نکنند؟» این در حالی است که طبق اصل 27 قانون اساسی تشکیل اجتماعات و راهپیمایی‌ها، بدون حمل سلاح، به شرط آنکه مخل به مبانی اسلام نباشد آزاد است. حال باید دید که نهادهای مسئول چه واکنشی نسبت به اینگونه درخواست‌ها خواهند داشت.

وزارت کشور باید تصمیم بگیرد
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی در واکنش به درخواست فعالان و مردم برای برگزاری راهپیمایی و تظاهرات علیه تجاوز روسیه به خاک اوکراین اظهار کرد: در کشور ما تجمع، راهپیمایی و تظاهرات مطابق قوانین خاص است و باید وزارت کشور در این خـصوص تصمیم‌گیری کند. محمود عباس‌زاده مشکینی در رابطه با تجـــمع احتمالی مردم مقابل سفارت روسیه گفت: احزاب رسمی می‌توانند تقاضای خود را تقدیم کمیسیون ماده ده احزاب کنند. در این صورت وزارت کشور مختار است که مجوز بدهد یا نه!