چرا انتخابات داخلى جبهه اصلاحات حاشيه ساز شد؟

اعتماد: هنوز حواشي انتخاب مجدد و ابقاي بهزاد نبوي در مقام رياست جبهه اصلاحات ايران فرو ننشسته، حالا انتخاب ديگر اركان هيات‌رييسه اين جبهه سياسي نيز با حاشيه‌هايي همراه شده است. انتخاباتي كه نتايجش البته صبح ديروز يك بار از سوي سخنگوي جبهه اصلاحات ايران اعلام شد اما ساعاتي نگذشته بود كه همين منبع، از نادرست بودن خبري كه خود اعلام كرده بود، خبر داد و توضيحاتي درباره زمان اعلام نتايج رسمي نيز به دست داد؛ توضيحاتي كه بنابر آن، اگر كسي مشتاق است كه از نتايج رسمي انتخابات هيات‌رييسه جبهه اصلاحات و تركيب و اركان اين هيات مطلع شود، بايد تا پايان سده حاضر دندان روي جگر بگذارد و چندصباحي منتظر بماند تا مگر پس از تعطيلات نوروز، در نخستين روزهاي قرن آتي از آن باخبر شود. هرچند اين انتظار ميان دو قرن، كمتر از 10 روز و كوتاه‌تر از تعطيلات نوروزي است و اين يعني نتايج انتخاباتي كه شامگاه يكشنبه در مجمع عمومي جبهه اصلاحات ايران برگزار شد و نتايجش را يك‌بار همين ديروز در واپسين روزهاي سال 1400 و سده 13 شنيديم، در واقع در نخستين روزهاي سال 1401 و سده 14 به‌طور رسمي اعلام خواهد شد. آن‌هم درحالي كه آن‌چه صبح روز گذشته اعلام شد، نتايج رسمي نبوده و به همين دليل هم نيمروز نيامده، تكذيب شد. اما اينكه در فاصله زماني حدودا 7 ساعته از حوالي ساعت 8 و 45 دقيقه صبح تا حول و حوش 15 و 30 دقيقه روز گذشته، چه اتفاقي افتاده و چه بر جبهه اصلاحات و روند برگزاري انتخاباتي گذشته كه كمتر از 24 ساعت پيش از آن در مجمع عمومي اين جبهه سياسي برگزار شده بود، پرسشي است كه دست‌كم اگر ملاك‌ درك و داوري‌مان همان يك سطر توضيح سربسته سخنگوي جبهه اصلاحات باشد، بهتر است بپذيريم كه دركمان دقيق نيست و همان بهتر كه داوري را به سال و سده بعد و زماني واگذار كنيم كه توضيحاتي تكميلي ارايه شود. چرا كه بعيد است بتوانيم آن‌چه را كه به‌واقع بايد بدانيم، از آن‌چه علي شكوري‌راد درخصوص «ايرادهايي كه در فضاي مجازي نسبت‌به دقت نرم‌افزار برگزاري انتخابات هيات‌رييسه وارد شد»، به دست بياوريم.

هيات رييسه‌اي براي 7 ساعت!
اگر بخواهيم به‌واقع و به‌تمامي از زير و بم و حاشيه و متن انتخابات هيات‌رييسه جبهه اصلاحات باخبر شويم، بايد اين غائله را نه از ديروز، بلكه از يكي، دو هفته پيش‌تر، يعني نيمه اسفندماه پي بگيريم. زماني كه بهزاد نبوي با راي اجماعي مجمع عمومي جبهه اصلاحات ايران بار ديگر به عنوان رييس اين جبهه سياسي انتخاب شد؛ حال آنكه او پيش‌تر در يادداشتي كه به مجمع عمومي تقديم كرده بود، از اين مجمع تقاضا كرده بود كه او را از پذيرش اين مسووليت در ادامه راه معاف كنند. اما در حالي كه همين مساله كنار برخي از ديگر موضوعات، منجر به طرح انتقادهايي به اصلاح‌طلبان در فضاي عمومي شد، نحوه اعلام و رد نتايج انتخاباتِ ديگر اركان هيات‌رييسه جبهه اصلاحات ايران نيز حاشيه‌ها و البته انتقادهايي را درپي داشت.

ماجرا از اين قرار بود كه علي شكوري‌راد كه از دهه پاياني دي‌ماه به اين‌سو به عنوان سخنگوي جبهه اصلاحات ايران، منبع رسمي اطلاع‌رساني برنامه‌ها، تصميم‌ها و فعاليت‌هاي اين جبهه سياسي است، در خبري كوتاه كه ظاهرا نخست روي خروجي ايلنا قرار گرفت و در ادامه در ديگر خبرگزاري‌ها و پايگاه‌هاي خبري-تحليلي منتشر شد، با اشاره به برگزاري انتخابات هيات رييسه جبهه اصلاحات ايران، اعلام كرد كه جز خودش كه در همين جايگاه و مقام سخنگويي جبهه ابقا شده، «سيدحسين مرعشي به عنوان نايب‌رييس اول، فاطمه راكعي، نايب‌رييس دوم و علي باقري نيز به عنوان دبير جبهه اصلاحات انتخاب شدند.» تركيبي كه اگرچه برخي ناظران به آن انتقاد داشتند اما درمجموع موجه و معقول به نظر مي‌رسيد و حضور چهره‌هايي با گرايش ميانه از كارگزاراني‌ها كنار اصلاح‌طلباني با لحن و آهنگي بيشتر متمايل به جناح چپ سياسي از جمع مشاركتي‌ها و اعضاي حزب اتحاد ملت و احزاب نزديك به آن، به‌خصوص باتوجه به آنكه دست‌كم يك زن نيز در تركيب اين هيات 5 نفره حاضر بود، مي‌توانست رضايت نسبي بدنه اجتماعي جريان اصلاحات را تاحدودي تضمين كند. اما اين پايان ماجرا نبود و درحالي كه به‌هرحال همچنان رضايت همه ناظران حاصل نشده و بودند كاربران توييتري و فعالان اينستاگرامي نزديك به اصلاح‌طلبان كه به تركيب هيات‌رييسه انتقاد داشتند، آنچه شكوري‌راد در ادامه روز از آن خبر داد، عامل اصلي بالاگرفتن انتقادها بود. زماني كه ايلنا و البته ديگر منابع خبري، كمتر از 7 ساعت پس از انتشار خبر نخست به نقل از سخنگوي جبهه اصلاحات، در خبري كه حوالي 15 و 30 دقيقه، باز به نقل از همان منبع روي خروجي فرستادند، از اين نوشتند كه «قرار شده نتيجه انتخابات هيات رييسه جبهه اصلاحات در جلسه بعد اعلام شود.» جلسه‌اي كه بنابر توضيحات تكميلي شكوري‌راد، «احتمالا پس از ايام نوروز سال آينده» برگزار مي‌شود و تنها پس از آن است كه نوبت به «اعلام رسمي نتيجه انتخابات هيات رييسه جبهه اصلاحات» خواهد رسيد.

روشنگري به‌سبك امام
اما در شرايطي كه شكوري‌راد در چند جمله مختصر چنانكه اشاره شد از اين گفت كه «ايرادهايي در فضاي مجازي نسبت‌به دقت نرم‌افزار برگزاري انتخابات هيات‌رييسه جبهه اصلاحات وارد شده» و تعويق زمان اعلام رسمي نتايج اين انتخابات را با استناد به همين عيب و ايراد و البته بدون ذكر جزيياتش توضيح داد، روايتي كه يكي از ديگر اعضاي جبهه اصلاحات ايران در توضيح اين ماجرا در اختيار «اعتماد» گذاشته، از برخي ابهامات پرده برمي‌دارد. دبيركل مجمع ايثارگران كه به نيابت از همين تشكل سياسي، صاحب يكي از كرسي‌هاي حقوقي جبهه اصلاحات ايران است و دست‌كم تا پيش از انتخابات اخير هيات‌رييسه، ازجمله روساي كميته‌هاي تخصصي زيرمجموعه جبهه اصلاحات نيز بود، با تاييد آنچه سخنگوي جبهه اصلاحات درخصوص تعويق زمان اعلام نتايج در روزهاي پس از تعطيلات نوروز 1401 گفته، اين احتمال را نيز مطرح كرد كه «ممكن است انتخابات هيات رييسه نيز در جلسه فوق‌العاده‌اي كه احتمالا به اين منظور برگزار خواهد شد، مجددا برگزار و نتايج آن اعلام شود.»

رمزگشايي از روايت سخنگو
جواد امام اما در پاسخ به پرسش «اعتماد» درخصوص علت اين مساله، در توضيحاتي درباره آنچه سخنگوي جبهه اصلاحات درخصوص «ايرادهاي نرم‌افزار راي‌گيري» عنوان كرده، گفت: «مساله اين است كه اعضاي جبهه اصلاحات كه حق راي داشتند، براي ثبت راي‌شان بايد وارد محيط نرم‌افزاري خاص شده و همچنين براي راي‌گيري دقيق از تلگرام استفاده مي‌كردند اما متاسفانه بعضي دوستان با مشكلاتي در اين مسير مواجه شده و درنتيجه موفق به ثبت راي نشدند.» اين چهره سياسي اصلاح‌طلب همچنين درباره علت اين ناهماهنگي در اعلام نتايج راي‌گيري توضيح داد: «متاسفانه آقاي شكوري‌راد دقايق پاياني جلسه به‌دليل مشكلي ناچار به ترك جلسه شد، از آنچه در دقايق پاياني اتفاق افتاد، مطلع نبود.» او همچنين اضافه كرد: «نكته مهم اين است كه چون جز همين افرادي كه اعلام شد با راي اجماعي مجمع عمومي به عنوان اعضاي هيات‌رييسه انتخاب شده‌اند، كانديداي ديگري نداشتيم و همين افراد تنها كانديداهاي انتخابات هيات‌رييسه جبهه اصلاحات بودند، درنتيجه آقاي شكوري‌راد اين‌طور تصور كردند كه قاعدتا نمي‌توان نتيجه ديگري متصور بود و نتايج را اعلام كرد.»

اين توضيحات جواد امام البته بدوا اين شائبه را ايجاد مي‌كند كه وقتي تعداد كانديداها و منتخبان يكسان و مساوي است، چه ضرورتي به تكرار راي‌گيري يا اعلام نتايج رسمي در آينده خواهد بود! اما توضيحات تكميلي اين عضو جبهه اصلاحات ايران كه مستند به آيين‌نامه داخلي جبهه اصلاحات است، اين شائبه را برطرف مي‌كند. او گفته است: «آيين‌نامه تصريح دارد كه اولا راي‌گيري بايد به‌صورت مخفيانه انجام شود و ثانيا انتخاب افراد تنها وقتي مشروعيت خواهد داشت كه حايز نصف به علاوه يك راي مجمع عمومي باشند، تصميم بر آن شد كه در نشست بعدي مجمع، مبتني‌بر حدودي كه آيين‌نامه تعيين كرده، در اين رابطه تصميم‌گيري شود.»

«چريك پير» و طبل توخالي جبهه مخالف
اما چنانكه اشاره شد حتي پيش از حواشي ناشي از دو خبر روز گذشته سخنگوي جبهه اصلاحات در ارتباط با انتخاب اركان هيات‌رييسه اين جبهه، آنچه در جريان انتخاب رييس جبهه اصلاحات رقم خورد نيز به‌نحوي، فعاليت اصلاح‌طلبان را كمابيش تحت‌الشعاع قرار داده و شائبه‌برانگيز شده بود. حاشيه‌هايي كه نيمه اسفندماه، در شرايطي رقم خورد كه بهزاد نبوي رييس وقت اين جبهه در نخستين سال فعاليت جبهه اصلاحات ايران و در آستانه برگزاري انتخابات هيات رييسه براي سال دوم، از مجمع عمومي جبهه اصلاحات درخواست كرد كه عذر او را بپذيرند و او را به‌دليل آنچه كهولت سن و دشواري‌هاي ناشي از كبر سن عنوان شده، از پذيرش مسووليت در ادامه مسير معاف كنند. اما مجمع عمومي جبهه اصلاحات ايران كه در ابتداي راه، خود از بهزاد نبوي خواسته بود كه اين مسووليت را تقبل كند، در آستانه دومين سال فعاليت اين جبهه سياسي نيز همچنان بر همان نظر پافشاري كرد و با رد درخواست بهزاد نبوي، او را در مقام رياست جبهه اصلاحات ابقا كرد.‌اين ماجرا نيز چنانكه اشاره شد در ادامه حاشيه‌هايي را براي اصلاح‌طلبان ايجاد كرد و به‌خصوص رسانه‌هاي جريان رقيب تا توانستند بر طبل اختلاف كوبيدند. طبلي كه البته خيلي زود روشن شد كه توخالي بوده و صدايي از آن له يا عليه كسي خارج نمي‌شود. اين درحالي است كه جواد امام با تاكيد بر اينكه اختلافي در كار نيست، توضيح داد كه آقاي بهزاد نبوي در همان سال نخست هم تمايلي به پذيرش اين مسووليت نداشت اما همان‌طور كه نظر اجماعي جبهه اصلاحات در ابتداي سال اول فعاليت ناظر بر رياست بهزاد نبوي بود و ايشان هم به نظر مجمع عمومي تمكين كردند، امروز در ابتداي دومين سال نيز باز همان شرايط رقم خورد و نبوي رياست بر جبهه اصلاحات را پذيرفت.

روزگار جواني در كشاكش كنشگري حزبي و جبهه‌اي
اما درحالي كه در اين يكي، دو هفته علاوه بر انتقاد برخي كنشگران سياسي و مدني، انتقادهايي نيز در سطوحي عمومي‌تر و ازسوي طيفي از كاربران شبكه‌هاي اجتماعي به اصلاح‌طلبان، مشخصا به‌دليل ابقاي بهزاد نبوي مطرح مي‌شود و منتقدان با استناد به سن و سال سياستمداري كه نه امروز و ديروز، بلكه سال‌هاست به «چريك پير» شهره است، از ناديده گرفتن جوانان اصلاح‌طلب در جبهه اصلاحات مي‌گويند و نسبت‌به آنچه بي‌توجهي اصلاح‌طلبان به جوانگرايي تعبير مي‌كنند، گلايه دارند. انتقادهايي كه حالا جواد امام در واكنش به آن، به «اعتماد» گفته است: «نكته مهمي كه بايد به آن توجه داشته باشيم، اين است كه اكثر اعضاي جبهه اصلاحات در جايگاه عضويت حقوقي قرار داشته و به نيابت از احزاب اصلاح‌طلب، عضو جبهه اصلاحات هستند. درواقع آنچه درباره «جوانگرايي» مطرح است و اتفاقا ما بسيار بر آن تاكيد داريم، بايد مطابق سازوكار فعاليت جبهه اصلاحات و احزاب عضو جبهه دنبال شود و جوانان از طريق احزاب اصلاح‌طلب فعاليت‌شان را دنبال كنند و مدارج پيشرفت سياسي را در بدنه تا راس احزاب طي كنند.»

سياست بازنشستگي‌بردار نيست!
اين توضيحات دبيركل مجمع ايثارگران اما درحالي مطرح شده كه هر از گاه انتقادهايي مشابه، به عملكرد همين احزاب عضو جبهه اصلاحات نيز وارد مي‌شود. جواد امام البته تاكيد دارد كه نمي‌خواهد ادعا كند رفتار همه احزاب اصلاح‌طلب و عملكرد تمامي اصلاح‌طلبان در توجه به جوانان، بي‌نقص و در سطحي ايده‌آل و آرماني است، در عين حال معتقد است كه اوضاع آنقدر كه بعضي تصوير مي‌كنند، سياه نيست. او پس از اشاره به نام برخي جوانان شاخص اصلاح‌طلب كه در احزابي همچون اتحاد ملت و البته حزب متبوعش يعني مجمع ايثارگران، در رده‌هاي ارشد فعالند، از تفاوت سياست و سياست‌ورزي با كار و بار مديريتي و اجرايي مي‌گويد و با طرح اين ديدگاه كه فراغت و بازنشستگي از كار فكري و كنشگري در حوزه‌هاي از اين دست، محلي از اعراب ندارد، تاكيد دارد كه در كار و بار سياسي نيز همچون ديگر امور و كارهاي فكري، قرار به بازنشستگي نيست.