ترمیم فرش پوسیده

اصولا هر عاملی که بتواند الیاف داخلی فرش، تارو پود و نخ بافت را تحت تاثیر قرار دهد و باعث سست شدن و از هم پاشیده شدن بافت فرش شود را پوسیدگی فرش می گویند. در واقع در اثر این مشکل بافت فرش کاملا از هم جدا می شود. بسیاری از افرادی که جهت تعمیر فرش های پوسیده به شرکت خدمات فرش مراجعه میکنند کلا از پوسیدگی فرش بی خبر بوده اند و کاملا به صورت اتفاقی متوجه شدند که قسمتی از فرش از هم جدا شده است. در نتیجه باید گفت پاره شدن فرش با پوسیدگی فرش کاملا متفاوت است و یکی نیستند اما پوسیدگی فرش میتواند منجر به پارگی فرش شود.

علت پوسیدگی فرش

1- رطوبت

مهمترین و اصلی ترین علت پوسیدگی فرش، رطوبت است. که از طریق راه های مختلف در فرش نفوذ کرده و ابتدا الیاف فرش را سست و ضعیف میکند.

 2- ریختن آب و مایعات بر روی فرش

زمانی که آب یا مایعاتی بر روی فرش میریزد مهمترین و اولین کار این است که رطوبت ایجاد شده را سریعا از روی فرش برداشت. که این کار میتواند به وسیله یک قاشق انجام شود طوری که قاشق را در جهت خاب فرش کشیده و رطوبت و مایع ریخته شده را تا حد امکان بتوان جمع آوری کرد سپس به وسیله یک پارچه آب گیر قسمت مرطوب را خوب کشیده و در آخر هم برای محکم کاری و خشک کردن کامل ازحرارت سشوار میتوان استفاده کرد.

 3- قرار گرفتن فرش در مکان های نادرست

در مکان هایی که احتمال رطوبت در آن قسمت ها زیاد تر است از جمله این مکان ها میتوان به پنجره ، شوفاژ، جلوی درب حمام و دستشویی اشاره کرد.

4- شستن نادرست فرش

 استفاده زیاد از مواد شوینده اسیدی مثل وایتکس و سولفید در شستشوی فرش به شدت هر چه تمام تر موجب پوسیدگی جبران ناپذیر فرش میشود. 

5- خشک کردن غیر اصولی فرش ها

اگر فرش ها بعد از شستشو به طور نامناسب خشک شوند باعث پوسیدگی خواهد شد.

6-  فشار

وارد شدن فشار بیش از حد و طولانی مدت  بر روی فرش مثل قرار دادن اجسام سنگین بر روی قالی به شرط اینکه رطوبت نفوذ کرده باشد میتواند یکی از علت های پوسیدگی فرش باشد. اما فشار وارده بر فرش به خودی خود موجب بیدخوردگی فرش های دستبافت میشود

نقش مخرب رطوبت بر روی فرش های دستبافت نسبت به فرش های ماشینی بیشتر است چرا که نفوذ رطوبت به فرش دستبافت علاوه بر پوسیدگی میتواند به مرور زمان موجب قاطی شدن رنگ های فرش دستبافت و همچنین رشد کپک و قارچ بر روی فرش شود. که تنها راه گاهی فقط رفوگری می باشد که حتما باید توسط قالیشویی معتبر صورت گیرد.

وسایل مورد نیاز رفوگری فرش پوسیده

 چاقوی بافت، نخ سوزن، درفش، موم، انبردست، کلاف های هم جنس فرش، انگشتانه، در صورت نیاز دار قالی.

ترمیم فرش پوسیده چگونه است؟

 برای رفوگری فرش پوسیده ابتدا فرش شسته و بعد از آن گره های آسیب دیده و باقی مانده از فرش را بانخ و سوزن و درفش جدا خواهند کرد اگر آسیب دیدگی فرش زیاد باشد آن را در قاب چوبی قرار داده تا این که گره زنی و تارکشی انجام می‌دهند تا به حالت اولیه خود برگردد و برای رفع چروک و پیچ خوردگی فرش، فرش را به پشت با نوارهای محکم کرده و فرش را به حالت استاندارد برمی‌گرداند.

فرش‌هایی که به دلیل استفاده زیاد، ریشه‌هایشان از بین می رود، نیاز به ریشه دوزی دارند. و به دلیل پوسیدگی چله، چله های پنبه ای فرش نیاز به مرمت دارد. در صورتی که تمام ریشه‌های فرش از بین رفته باشد، باقیمانده ریشه را از ابتدای بافت با قیچی بریده و ریشه دوزی انجام می شود و چنانچه قسمتی از ریشه ها از بین رفته باشند، همان قسمت‌ها را قیچی کرده و مرمت را انجام می دهند. قبل از ریشه دوزی، ابتدا باید با انتخاب نخ، روش تهیه آن و انتخاب سوزن آشنا شوند.

1- انتخاب چله

در روش بطلمه نخ چله باید مقداری از نخ چله قالی نازک تر باشد. به فرض، اگر قالی ۳۰ رج باشد؛ یعنی نخ پله ۱۵-۲۰ لا داشته باشد، نخ چله ای که برای بطلمه از ان استفاده می شود، باید نخ چله ۱۲-۲۰ لا یا نخ چله مناسب قالی ۴۰ رج باشد. البته، رفوگران برای انتخاب چله ای که برای بطلمه انتخاب می کنند ابتدا چله خود قالی مقایسه می کنند و چنانچه ضخامت چله قالی مناسب با چله انتخابی برای بطلمه باشد آن را برای نخ چله بطلمه انتخاب می کنند. نخ چله انتخابی به این دلیل که، قدری نازک تر از نخ چله قالی از لحاظ رجشمار در نظر گرفته می شود، از لحاظ ظرافت و نازکی چله بطلمه برابر با نخ چله داخل گره ها قالی انتخاب می شود که قالی حالت بادکردگی پیدا نکند و قسمت رفو مشخص نشود، همه قسمت رفو شده هم سطح و هماهنگ با قسمت‌های دیگر قالی باید باشد.

2- انتخاب سوزن

 رفوگران، برای انتخاب سوزن متناسب با قالی، سوزن را داخل قالی فرو می برند، چنانچه سوزن به راحتی در داخل قالی فرو رود و در قالی حرکت کند آن را به کار می برند. البته این روش حالت عامیانه و متداول در بین رفوگران دارد. روش علمی انتخاب سوزن آن است که نخ چله انتخاب شده در سوزن به راحتی داخل شود. هر چه شماره سوزن بالا رود، سوزن نازک تر می شود و هر چقدر سوزن نازک تر باشد، سوراخ آن کوچک تر می گردد. سوزن‌های نازک تر بیشتر برای مرمت قالی‌های ریز بافت و ظریف استفاده می شود.

3- انتخاب نخ بطلمه

 برای نگهداری و اتصال نخ به چله به قالی به یک نخ کمکی نیاز است که بهتر است از نخ چله کاشان که ۳ لا است استفاده شود. استفاده از این چله در رج‌شمارهای گوناگون به گونه خاص خود است.

4- نوار دوزی

شیرازه زنی و نوار دوزی در کناره فرش های قدیمی و تخریب شده انجام می شود، دو روش از روش های قدیمی و پر کاربرد در میان افرادحرفه ای است. این دو روش عبارتند از

 استفاده ازپشم برای فرشهای با کیفیت پائین تر نسبت به فرش های ابریشم، گل ابریشم و چله ابریشم

 استفاده از الیاف مرینوس برای فرش های ابریشم، گل ابریشم و چله ابریشم که از کیفیت بالاتری برخوردار است.

شیرازه هایی که دوخت زده می شوند همیشه موازی و مرتب نیستند گاهی بافنده انها را ممکن است با خمیدگی و یا کج ببافد، البته این کار باید مجدد انجام شود اما اگر دست یک بافنده قوی کار شیرازه دوزی را انجام دهد نیازی نیست دیگر افراد نگران باشند.

راه کارهایی برای جلوگیری از پوسیدگی فرش 

1- باید فرش را در محل هایی که رطوبتی بالا دارد پهن نشود.

2- از قرار دادن اجسام بسیار سنگین که باعث فشار به فرش میشود خودداری کرد.

3- بهتر است شستشو فرش و خشک کردن آن اصولی انجام شود و برای اطمینان فرش را به قالیشویی سپرد.

4- از کشیدن موادی اسید مانند وایتکس باید جلوگیری کرد.

5-  در هنگام ریختن مایعات یا آب بر روی فرش آنرا بلافاصله به صورت روش های مخصوص فرش باید پاکسازی شود.