ذاکریان: روس‌ها با عملیات در شرق اوکراین «اهرم‌سازی در مذاکرات» را دنبال می‌کنند/ آمریکا در حال پیاده‌سازی «استراتژی سدِ نفوذ» است

تحلیلگر ارشد مسائل بین‌الملل گفت: ما با یک جنگ سرد جدید روبه‌رو هستیم و در این راستا اگر اقدامات روسیه در شرق اوکراین تشدید شود، واکنش غرب هم دو برابر خواهد شد.

«مهدی ذاکریان» تحلیلگر ارشد مسائل بین‌الملل با اشاره به شروع عملیات جدید ارتش روسیه در شرق اوکراین در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: روسیه در آغاز حملات خود به اوکراین یک برداشت از ناتوانی ارتش این کشور داشت و در همین راستا برآوردشان این بود که حمایت و سمپاتیِ جدایی‌طلبان شرق اوکراین به کمک آنها می‌آیند و می‌توانند با استفاده از این مؤلفه تا کی‌یف پیشروی کنند. این برآوردها غلط از آب در آمد و شاهد آن هستیم که در عمل، اینگونه نشد و می‌توان گفت یک اشتباه محاسباتی رقم خورد. در این راستا کرملین به این یقین رسیده که سیطره کامل بر اوکراین منتفی است و به همین دلیل حالا فاز دوم حملات و آرایش نظامی خود را مجدداً در شرق اوکراین کلید زدند. به‌رغم آنچه مقام‌های اوکراین اعلام کرده‌اند، به نظر می‌رسد که اقدام‌های جدید روس‌ها در شرق اوکراین یک نوع «اهرم‌سازی برای امتیازگیری در مذاکرات» به حساب می‌آید.

وی ادامه داد: به عبارتی دیگر، روسیه با اجرای فاز جدید عملیات خود از شرق اوکراین به دنبال آن است تا بتواند وزن‌کشی میدانی را به نفع خود در مذاکرات سیاسی مورد استفاده قرار دهد. در شرایط کنونی، شروع حملات جدید روس‌ها از شرق اوکراین در حالی صورت می‌گیرد که ایالات متحده و سایر کشورهای اروپایی در حال ارسال تسلیحات به اوکراین هستند و از سوی دیگر تحریم‌های جدید علیه مسکو در حال بررسی است. تمام این متغیرها نشان می‌دهد که ما با یک جنگ سرد جدید رو‌به‌رو هستیم. اگر بخواهیم در قیاس کلان، پرونده اوکراین را مورد تحلیل قرار دهیم باید بگویم که روسیه می‌خواهد قدرت خود را در خارجِ نزدیکش تثبیت کند و در سوی دیگر، ایالات متحده هم به دنبال فعال کردن استراتژی سد نفوذ است. یعنی واشنگتن و شرکای اروپایی‌اش، اوکراین را به دیوار دفاعی اروپا تبدیل می‌کند تا بتواند مانع پیشروی‌های روسیه شوند.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: به همین دلیل غرب توان سیاسی و نظامی خود، اعم از صادرات تسلیحات را پشت اوکراین گذاشته تا بتواند معادله را به نفع خود تغییر دهد. اینکه دیده می‌شود ایالات متحده به دنبال قرار دادن نام روسیه در فهرست حامی دولتی تروریسم است، دقیقاً نشان می‌هد که ایالات متحده در حال استفاده از توان سیاسی خود در سطح کلان است. در این میان اگر طی روزهای آینده حملات روسیه از شرق اوکراین مجدداً شروع شود و این بار شدت عمل بیشتری را شاهد باشیم، واکنش غرب به اقدامات روسیه هم دو برابر خواهد شد. به زعم اروپایی‌ها، جنگ در اروپا همانند افغانستان، عراق، سوریه و حتی آفریقا نیست و به همین دلیل اروپایی‌ها اوکراین را تا دندان مسلح کردند. آنها معتقدم اوکراین در حال جنگیدن برای تمامی اعضای اتحادیه اروپا علیه روسیه است و به همین دلیل همچنان تسلیحات غربی روانه اوکراین می‌شود.

ذاکریان افزود: موضوع دیگری که در چارچوب آن باید پرونده اوکراین و رفتار روسیه را مورد تحلیل قرار داد، مسائل حقوقی است. در ابتدای امر شاهد بودیم که عضویت روسیه در شورای حقوق بشر سازمان ملل تعلیق شد و در وهله دوم، پیگیری تلفات غیرنظامیان از سوی دیوان کیفری بین‌المللی بود. در این راستا اگر دیوان کیفری بین‌المللی بتواند روسیه را محکوم کند و یا به هر ترتیبی از این ناحیه به مسکو ضربه بزند، بدون تردید حیثیت بین‌المللی روسیه مورد هدف قرار می‌دهد. بسیاری معتقدند دیوان کیفری بین‌‌المللی در مورد وضعیت اوکراین در حال سیاسی‌کاری است اما به نظرم این تحلیل درست نیست. اساساً صلاحیت و جایگاه دیوان در نظام بین‌الملل و همچنین اقدامات آن سیاسی نیست بلکه دیوان در حال ایفای نقش خود به عنوان یک نهاد حقوقی بین‌المللی است.

وی در پایان خاطرنشان کرد: به یاد داریم که در زمان ریاست جمهوری دونالد ترامپ، دادستان دیوان کیفری بین‌المللی و برخی از معاونان وی به دلیل رسیدگی به وضعیت افغانستان و جنایات صورت گرفته در آن کشور توسط سربازان آمریکایی، تحریم شدند و بدترین اقدامات سیاسی از سوی دولت ترامپ علیه آنها صورت گرفت. بر همین اساس اقدام دیوان در مورد وضعیت اوکراین آن هم به دلیل رخ دادن جنایت جنگی یک ایفای نقش ذاتی است؛ چراکه ماده ۵ اساسنامه رُم که سند موسس دیوان کیفری بین‌المللی به حساب می‌آید، این صلاحیت را به دیوان اعطا می‌کند تا در مورد این جنایات تحقیقات خود را شروع کند. حال باید دید همزمان با شروع دور جدید حملات در شرق اوکراین این پرونده و همچنین مذاکرات میان دو طرف به کجا می‌رسد.

خبرهای مرتبط