کد خبر: ۱۴۱۵۴۲
تاریخ انتشار: ۲۴ ارديبهشت ۱۴۰۱ - ۱۳:۲۴

مهم‌ترین شاخصه هویتی ما ایرانیان و دیگر فارسی‌زبانان در خاورمیانه و آسیای میانه، فرهنگ قدرتمندی است که از دورترین نقاط تاریخ برخاسته و تا امروز تک تک ما نسل به نسل از آن صیانت و نگهداری کرده‌ایم.

 

فرهنگ ایرانی تلفیقی زیبا و شگفت انگیز از هنر و هویت و ملیت و زبان است. فرهنگی که با وجود هجوم اقوام بیگانه در طی هزاران سال به ایران، نه تنها از بین نرفت که حتی مهاجمان را نیز مجذوب خود نمود.

 

طبیعتا یکی از دلایل این استواری فرهنگی ما، مکتوبات و کتاب‌هایی است که طی هزاران سال توسط زعمای ایرانی نوشته شده و به یکپارچه ماندن و جلوگیری از فراموشی بخش‌های مختلف فرهنگ ما، کمک کرده است.

 

در این مقاله می‌خواهیم به سه نمونه از این کتاب‌ها که در شکل گیری و پابرجایی فرهنگ ما نقشی اساسی داشته‌اند، نظری بیافکنیم. با ما همراه باشید.

 

شاهنامه

 

تاملی در فرهنگ ایرانی

عالیجناب فردوسی طوسی به تنهایی یکی از ستون‌های قدرتمند فرهنگ ایرانی است. به نوعی که بنابر فرموده یکی از اساتید دانشگاهی، فردوسی با نگارش شاهنامه تا ابد منت بر سر ایران و ایرانی نهاد.

 

هیچ کتابی در هیچ کجای جهان نمی‌تواند همچون شاهنامه به رسایی و شیوایی شکوه و غرور و هویت یک ملت را به تصویر بکشد. شاهنامه بدون شک همانگونه که استاد شفیعی کدکنی فرمودند: شناسنامه ایران و ایرانی است.

 

بر هر ایرانی واجب و شایسته و بایسته است که شاهنامه را بخواند و در آن تعمق کند. شاهنامه از سه بخش بزرگ تشکیل شده است که به ترتیب از قرار زیر هستند:

 

1- بخش اساطیری

2- بخش حماسی

3- بخش تاریخی

بخش اساطیری درمورد تاریخ اساطیری ایران منطبق با سلسله افسانه‌ای و اساطیری پیشدادیان است. بخش حماسی در ارتباط با تاریخ ایران در دوران سلسله افسانه‌ای کیانیان است. در این بخش داستان‌های مشهور رستم نیز ذکر شده است. و سرانجام بخش تاریخی آن شامل تاریخ ساسانیان است. هرچند بخش کوچکی نیز در آغاز این بخش درباره اواخر دوران هخامنشی و همچنین دوران اشکانی است. اما عمده مطالب در باب تاریخ ساسانیان است.

 

شاهنامه فردوسی بدون تردید یکی از مهم‌ترین بخش‌های فرهنگ ایرانی است. جایی که تاریخ و حماسه و فرهنگ و ملیت و هویت و زبان در هم تنیده شده و اثری جاودان خلق کرده است.

 

غزلیات حافظ

 

 

تاملی در فرهنگ ایرانی

مگر می‌شود از فرهنگ گفت و یاد خواجه حافظ شیرازی نیافتاد؟ کسی که شرق و غرب عالم در مقابل اشعار او تعظیم کرده و کلاه احترام از سر خود برداشته‌اند. حافظ نه یک فرد، که یک مکتب فکری است.

 

اهمیت حافظ تا آن‌جاست که گوته خود را شاگرد معنوی او قلمداد کرد و نیچه وی را بزرگ مرد تاریخ مشرق زمین خواند. هرچند که باز هم حق مطلب ادا نشده و بایستی دیوان حافظ را به عنوان یکی از شاهکارهای بی بدیل و تمام نشدینی تاریخ بشر نام نهاد.

 

غزلیات حافظ در جهان شهره هستند. با وجودی که زبان پارسی زبان ادبیات و شعر و تغزل است و شعرای بسیاری به شعرسرایی و غزلسرایی در ایران زمین پرداخته اند، اما هیچ یک به جایگاه حافظ دست نیافته‌آند.

 

حافظ را باید بلندای ادبیات ایرانی دانست، چناچه در کتاب چنین گفت حافظ در این باره آمده است:

«بي‌گمان واژگان براي توصيف حضرت حافظ ناتوانند. چرا كه غزلياتِ خواجه قرن‌هاست که در هرکجا، عروسِ محفلِ ذوق و ادب و جادوي تسخیر‌کنندة اعتقاد و ایمانِ مردمان است. شعرِ حافظ را عالم و جاهل و عارف و عامی و فیلسوف و صوفي، زيرِ لب زمزمه‌كرده و در هر منزلي ابيات او، زينت‌بخشِ دلِ مردمان است. غزلِ حافظ افسونی است که همگان را از خردسال تا کهنسال، مسحورِ خویشتن نموده و افیونی است که عقل و دل را مدهوش ساخته است. كلام او همدردِ غمِ دردمندان و يگانه اميدِ دل‌دادگان است. كلامي كه در اوجِ تلخي، در اوجِ درد و در اوجِ غم، لذیذترین، شيرين‌ترين و دلچسب‌ترین شهد است، از براي دردمندان و درماندگان: اميد. در جهاني كه واژگان از براي توصيفِ عظمتِ كلامِ حضرتش، با شرم و آزرم سر خم مي‌كنند، تنها مي‌توان گفت: اين است حافظ، يگانه هنرمندی بی‌همتا در به کار بردن الفاظ و معنی.»

 

آری بی تردید خواجه حافظ شیرین را باید بزرگترین غزل سرای تاریخ دانست و غزلیات حافظ را باید بر روی چشم گذاشت و با احترام بدان نگریست. قرن‌هاست که ایرانیان در تمام اعیاد ملی و جشن‌ها و روزهای مبارک، به دیوان حافظ تفال زده و در باب آینده خویش با وی مشورت می‌نمایند.

 

تاریخ طبری

 

تاملی در فرهنگ ایرانی

به جرات می‌توان گفت که تاریخ طبری یکی از مهم‌ترین و عظیم‌ترین کتاب‌های ماست. کتابی که در اصل توسط محمد بن جریر طبری از ایرانیانی که در مازندران زاده شد نوشته شده و اگر این مهم صورت نمی‌گرفت، ما امروز از بسیاری از بخش‌های تاریخ و فرهنگ ایرانی ناآگاه بودیم.

 

طبری را صادق ترین مورخ تاریخ نام نهاده‌اند. چه او در نگارش این کتاب عظیم که 16 جلد دارد، هرگز سلایق شخصی، تعصبات ملی و دیدگاه‌های شخصی خویش را وارد نکرد و کوشید تا تاریخ را به همان گونه که شنیده بود، ثبت نماید.

 

او در این کتاب و برای نگارش این کتاب کوشید تا از تمام منابعی که در دست داشت بهره جوید. بسیاری از منابعی که او استفاده کرد امروز از بین رفته اند و اگر طبری آن‌ها را مکتوب نمی‌کرد، برای همیشه در دل تاریخ نابود و فراموش می‌شدند.

 

تاریخ طبری بهترین منبع برای شناخت تاریخ ایران و سرزمین‌های اسلامی است. همچنین در این کتاب مباحثی مهم در باب تاریخ شمال آفریقا، تاریخ روم و تاریخ چین نیز آمده است که مجموع این‌ها کتاب تاریخ طبری را به یکی از بهترین کتب تاریخی بدل کرده است.

 

بخش مهم تاریخ طبری در باب تاریخ ایران، یکی تاریخ دوره ساسانیان است که طبری با جزئیات و دقت آن را نگاشته و دیگری تاریخ ایران بعد از اسلام است که بسیار حائز اهمیت است. چرا که طبری خود در این دوره می‌زیست و مشاهدات خویش را نگاشته و به همین دلیل کتاب او در باب تاریخ ایران پس از اسلام به عنوان یک منبع و مرجع دست اول قلمداد می‌گردد.

 

سخن پایانی

ما ایرانیان همواره به فرهنگ غنی و پر بار خود می‌نازیم. فرهنگ ما متشکل از تاریخ و ادبیات و تمدنی منحصر به فرد است که در هیچ کجای جهان نمونه آن باشنده نیست.

لذا با کمک کتاب‌های نامبرده و بسیاری دیگر از کتب پارسی، ما بایستی بکوشیم که به کند و کاو در این فرهنگ پرداخته و فرهنگ آبا و اجدادی خود را بیش از پیش بشناسیم.

 

نظر شما
* کد کپچا:
captcha

برنامه‌های شب قدر در حرم امام راحل اعلام شد

اعلام زمان پخش «نون خ ۵»

امام جمعه قم: این بدحجابی ها عادی و متعارف نیست

امام جمعه ایلام: چریک های پژاک در جشن نوروز ایلام جلودار رقص شدند

شهادت ۵ رزمنده حزب‌الله لبنان

عکس های جدید و جالب از استایل «بانو سویا» سریال جومونگ در سئول کره جنوبی

واکنش دبیرکل جامعه پزشکی به مرگ دکتر پرستو بخشی: فشار ها بر پزشکان جوان به مرز هشدار رسیده

اعمال مخصوص شب‌ قدر 19 نوزدهم ماه مبارک رمضان

این عکس‌ها رابطه شروین و ترلان پروانه را تایید می‌کند؟

جزییات افزایش شدید جریمه تحلفات رانندگی

اعمال مشترک شب های قدر

افشاگری جدید حسن روحانی از ماجرای گرانی بنزین و اعتراضات: من واقعا از زیرنویس شبکه خبر فهمیدم بنزین دیشب گران شده! رئیسی اولین کسی بود که توییت زد و مخالفت کرد، در حالی که نامه سران قوا را با خط خودش امضا کرده بود!

توضیحات ابراهیم شکوری، درباره مجوز حرفه ای پرسپولیس

مرگ شبانه؛ چرا بعضی ها در خواب می میرند؟

سید جلال ساداتیان: شما نمی‌توانید با یک بخشی از جامعه بین‌المللی کاملا در تضاد دائم باشید و صرفا بخواهید با یک بخش کوچکی از این جامعه کار کنید/ روسیه و چین در همه امور پای شما نایستاده‌اند/ هرچه محدودیت‌ها را افزایش بدهید، زندگی و سفره مردم محدودتر می‌شود

عکس های جدید و جالب از استایل «بانو سویا» سریال جومونگ در سئول کره جنوبی

چهره بدون آرایش و تصاویر متفاوت از سیما تیرانداز (عکس)

اصغر فرهادی مهمان ستاره استقلالی و همسرش شد (عکس)

شکیرا با عشق جدیدش رویت شد (تصاویر)

عربستان «با این دختر» برای اولین بار در مسابقه دختر شایسته جهان شرکت می‌کند (عکس)

خدا کند این کار رئیسی، زاکانی و نمایندگان انقلابی برای خدا باشد! (عکس)

مربی خارجی پرسپولیس با همسرش به بازار تهران رفت (عکس)

خاطره آقای همساده از «بده بزنیم» در گفتگو با پشه و ایرج طهماسب! (ویدئو)

ژست های عجیب الناز شاکردوست در سفر به بیستون (تصاویر)

عاشقانه بانو سوسانو با دخترش (تصاویر)

پوشش و استایل خوش آب و رنگ و نوروزی پریناز ایزدیار / تصاویر

جشن زیبای نوروز در آتشکده بهرام (تصاویر)

مراسم تشییع مرحومه زهرا شجاعی با حضور خاتمی (تصاویر)

پست آبی رنگ در پیج پرسپولیس! (عکس)

تیپ و استایل متفاوت الناز حبیبی و بهرام افشاری (عکس)

تبریز سفیدپوش شد (عکس)

زیبایی های قشم، بزرگترین جزیره ایران (تصاویر)

عکس خانوادگی وایرال شده وریا غفوری که به تازگی منتشر شده / همه درباره زیبایی این خانواده حرف می زنند (+عکس)

تصویری بی نظیر از رنگین کمان در میدان نقش جهان اصفهان (ویدئو)

تصویری متفاوت از نازنین بیاتی (عکس)

هادی چوپان در کنار مجسمه خودش و گرگ (تصاویر)

تغییر چهره ایرنه پاپاس، بازیگر هند جگرخوار در ۹۳ سالگی (تصاویر)

2 عکس جدید از تیپ و ژست دیدنی «سوسانو» در یک روستای زیبا در فرانسه

عکس / اتاق فرمان اتمی شوروی را ببینید

ماجرای سفر شاه به قم و ملاقات ۴۵دقیقه‌ای با آیت‌الله بروجردی (عکس)

تصاویر / تغییر تیپ و چهره سارا و نیکای سریال پایتخت بعد 10 سال

فیگور عضلات شکم هادی چوپان و رقیب آمریکایی او؛ کدایک بهتر است!؟ (عکس)

تصویری دیدنی از آنتونیو کوئین در اصفهان (عکس)

تغییر چهره جالب طناز طباطبایی در طی ۱۵ سال! (تصاویر)

استقبال پر شور از هادی چوپان در شیراز (تصاویر)

تصاویر دیدنی و وایرال شده از دونگ یی (هان هیو جو)

استوری سحر دولتشاهی از سریال افعی

هانیه توسلی با چهره بدون آرایش آفتابی شد (عکس)

کف و سوت برای معین و هایده در برنامه زنده شبکه سه با حاضران دستچین شده در استودیو! (ویدئو)

کنایه ستاره پرسپولیس به عدم دعوتش به تیم ملی + تصویر

سلفی هادی چوپان با کلاه قشقایی پس از قهرمانی در آرنولدکلاسیک (ویدئو)

این کلیپ «آقای همساده» با ماجرای کاظم صدیقی «وایرال» شد (ویدئو)

ژست علی دایی در کنار همسرش و خانم بازیگر (عکس)

نظر جالب عادل فردوسی پور درباره عملکرد نکونام در استقلال (ویدئو)

درج نام «خلیج فارس» در تصویر اکانت رسمی ناسا از زمین (عکس)

آرایش و پوشش متفاوت بهنوش طباطبایی! (عکس)

پوشش محسن افشانی بازیگر جنجالی و همسرش در افطاری ابراهیم رئیسی! (تصاویر)

اجرای زیبای داوود کیم (جای) خواننده کی پاپ کره ای در شبکه سه (ویدئو)

سعدالله امیر شقاقی مافیای شرط بندی، در ترکیه بازداشت شد + ویدئو

دیدار «عباس قادری» با ابراهیم رئیسی ! (عکس)

کیم جای (داوود کیم) خواننده موسیقی کی پاپ کره‌ جنوبی در برنامه محفل درخواست تسبیح کرد (+عکس و ویدئو)

استایل زیبا، ساده و خیره کننده «بهنوش طباطبایی» / عکس

بهاره افشاری و تغییر چهره‌اش ۱۸ سال پس از «او یک فرشته بود» (عکس)

آتش گرفتن یک پراید با نارنجک در چهارشنبه سوری پرند (ویدئو)

همسر و پسر نجم الدین شریعتی (عکس)

چهارشنبه سوری دیشب تهران از داخل هواپیما (ویدئو)

باشگاه پرسپولیس در آستانه دربی اینگونه پیام انگیزشی داد (تصویر)

تصاویر چهارشنبه سوری از برج میلاد: تهران شهر جنگ زده شد! (ویدئو)

انفجار مهیب در شب چهارشنبه سوری در استان خوزستان ! (ویدئو)

مجادله «خورشید خانم» مو طلایی با رضا رشیدپور بر سر جریمه ۳ میلیونی حجاب (+تصویر)

«یاسمین مقبلی» به زمین برگشت (ویدئو)

تجمع بازنشستگان در اعتراض به حقوق های زیر خط فقر + عکس

محمدرضا گلزار در جمع ملی‌پوشان ایران + عکس

رهبر انقلاب به فرماندهان کل ارتش و سپاه مدال داد (+عکس)

سرمربی پرتغالی سپاهان و همسر جوان و بازیگرش، شیدا مقصودلو در کنسرت علیرضا قربانی (ویدئو)

فیلم وایرال شده از حسین یکتا در شبکه افق در شب قبل انتخابات: هر کی نمی خواد رای بده بره ! (ویدئو)

حوادث چهارشنبه آخر سال: لحظه افتادن بمب دست ساز از دستان یک نوجوان (ویدئو)

استایل شیک و ورزشی مریم معصومی در ۳۶سالگی (عکس)

حفظ کرامت شهروندان به سبک دولت انقلابی: آقای رئیسی این عکس را دیده اید!؟ (تصویر)

حضور سحرگاهی رهبری در شهر ری (+ عکس)

عاشقانه اوسمار، سرمربی پرسپولیس با همسرش (عکس)

عاشقانه شهاب حسینی و همسر جدیدش در یک اکران خصوصی (تصاویر)

مجری زن صداوسیما آرزو کرد همه چیز به دوران قبل از رییسی بازگردد! / جبران مافات ژیلا صادقی با حمله به حسن روحانی! (ویدئو)

واکنش طنزآمیز عبدالکریم حسن به مردود شدن گلش در دیدار پرسپولیس - فولاد + تصویر

پیام سیدحسین حسینی به هواداران استقلال (اینستاپست)

استایل شیک و خاص بهاره افشاری در مراسم بزرگداشت علی نصیریان (عکس)

رونمایی بهنوش طباطبایی از مجسمه‌ زیبای خودش ! (عکس)

سخنان قدیمی سخنگوی دولت درباره قیمت ها وایرال شد! (ویدئو)

دختر ترامپ، بیل گیتس، ریانا و زاکربرگ در عروسی پسر ثروتمندترین مرد آسیا (+عکس)

واکنش باشگاه پرسپولیس به هت تریک اوسمار ویرا + عکس

پرطرفدارترین