آیا با نخریدن، خودرو ارزان می‌شود؟

در صورتی که تولیدات به صورت مستمر ادامه داشته باشد و میزان عرضه هم در بازار بیشتر شود با افزایش عرضه قیمت‌ها در بازار کنترل می‌شود. هر چند هنوز هم اختلاف قیمت بین کارخانه و بازار آزاد وجود دارد و این اختلاف کم هم نیست و باعث رانت در بازار شده است.

روزنامه اعتماد نوشت: «روزنامه ارگان دولت روز چهارشنبه به نقل از یک کارشناس خودرو عنوان کرد: از آنجا که دلالان تا حدودی از این بازار عقب‌نشینی کرده‌اند، بهتر است که مردم هم با خریدهای هیجانی باعث تشویق و برگشت این گروه به بازار خودرو نشوند. کسانی که اکنون خودرو دارند و عجله‌ای هم برای تعویض خودرو ندارند، بهتر است که خرید از کارخانه را پیگیری کنند. افرادی هم که خودرو ندارند بهتر است حداقل دو ماه صبر کنند تا بازار به صورت کامل به آرامش برسد و اگر هم می‌توانند وارد فرآیند ثبت‌ نام خودروسازان شوند تا با قیمت مناسب خودرو را خریداری کنند.

پیش از این و در اسفندماه سال گذشته رییس‌جمهوری هم در بازدید از دو شرکت ایران‌خودرو و سایپا دستورالعمل هشت ماده‌ای برای بهبود وضعیت خودرو صادر کرده بود. لزوم افزایش ۱.۵ برابری میزان تولیدات خودرویی کشور در سال ۱۴۰۱، افزایش کیفیت تولیدات با چند اولویت ویژه، خروج خودروهای دارای پلتفرم قدیمی از خطوط تولید و جایگزینی محصولات جدید و به‌روز و افزایش گارانتی خودروهای عرضه‌شده از دو سال (۴۰ هزار کیلومتر به سه سال ۶۰ هزار کیلومتر) از جمله این دستورها بود و بر این اساس ‌باید تولید خودرو در سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ حداقل ۵۰ درصد افزایش پیدا کند.

اما پیش‌بینی روزنامه دولت درباره قیمت خودرو چقدر درست است؟ آیا با نخریدن خودرو، ارزانی در راه است؟

با افزایش عرضه قیمت‌ها در بازار کنترل می‌شود

احمد نعمت‌بخش، دبیر انجمن خودروسازان، در پاسخ به این پرسش که چه زمانی خودرو ارزان می‌شود، به «اعتماد» گفت: برنامه‌ای که وزارت صنعت، معدن و تجارت برای تولید شرکت‌های خودروسازی اعلام کرده رقم تولید بیش از یک میلیون خودرو است که البته شرکت‌های خودروسازی همچنان با زیان مواجه هستند و هر قدر بیشتر تولید کنند ضرر و زیان بیشتری هم خواهند کرد.

دبیر انجمن خودروسازان خاطرنشان کرد: در صورتی که تولیدات به صورت مستمر ادامه داشته باشد و میزان عرضه هم در بازار بیشتر شود با افزایش عرضه قیمت‌ها در بازار کنترل می‌شود. هر چند هنوز هم اختلاف قیمت بین کارخانه و بازار آزاد وجود دارد و این اختلاف کم هم نیست و باعث رانت در بازار شده است.

او با بیان اینکه بسیاری از این تقاضاها در بازار خودرو تقاضای کاذب است، گفت: البته شرایط محدودکننده‌ای که برای خرید خودرو گذاشته شده، اعم از اینکه فرد هیچ خودرویی طی چهار سال گذشته از دو شرکت ایران‌خودرو و سایپا خریداری نکرده باشد، خریدار دارای گواهینامه معتبر باشد یا اینکه پلاک فعالی نداشته باشد و... به نوعی دست دلالان را از بازار قطع می‌کند و تا حدودی تیراژ تولید هم بالا می‌رود.

دبیر انجمن خودروسازان خاطرنشان کرد: قاعدتا باید با این روش قیمت بازار پایین بیاید اما قیمت کارخانه‌ای افزایش پیدا کند و ضرورت دارد تا به سمت تک‌نرخی‌شدن حرکت کنیم. این در حالی است که در حال حاضر قیمت پژوپارس کارخانه‌ای ۱۹۰ میلیون تومان تعیین شده و در بازار آزاد قیمت این خودرو ۳۳۰ تا ۳۵۰ میلیون تومان تعیین شده است اما اگر این خودرو تک نرخی شود قیمت آن در بازار آزاد و کارخانه ۲۵۰ میلیون تومان می‌شود.

سه راهکار برای کاهش قیمت خودرو

نعمت‌بخش با اشاره به راهکار کاهش قیمت خودرو گفت: اولین راه قیمتگذاری در حاشیه بازار است. راه دوم عرضه خودرو در بورس کالاست و راه سوم هم راهی است که وزارت صمت آن را انتخاب کرده که باید عرضه خودرو را زیاد کرده و دست دلالان از بازار خودرو را قطع کند که البته این راه کمی زمانبرتر است.

این کارشناس خودرو افزود: در صورتی که دو خودروساز (ایران‌خودرو و سایپا) روزانه بین پنج تا شش هزار دستگاه خودرو تولید کنند، قیمت بازار افت می‌کند اما باید قیمت کارخانه افزایش پیدا کند تا خودروسازان از زیان خارج شوند.

نعمت‌بخش در ادامه در خصوص وعده حذف قرعه‌کشی خودرو تا پایان سال ۱۴۰۱ خاطرنشان کرد: این وعده زمانی عملیاتی می‌شود که قیمت خودرو تک‌نرخی باشد تا امکان حذف قرعه‌کشی هم به وجود آید.

تا زمانی که اختلاف قیمت هست رانت هم وجود دارد

این کارشناس خودرو با اشاره به میزان پول سرگردان در کشور تصریح کرد: حجم این پول به بیش از چهار هزار و ۹۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده و حجم آن به اندازه‌ای بالاست که دلالان ترغیب می‌شوند سراغ خانواده‌هایی بروند که اصلا خودرویی ندارند؛ چرا که این افراد طی چهار سال گذشته خودرویی نخریده‌اند و به راحتی می‌توانند از این افراد استفاده کنند و تا زمانی که اختلاف قیمت هست رانت هم وجود دارد و تا زمانی که رانت هست قرعه‌کشی هم باقی است.

او در مورد واردات خودرو از هند نیز افزود: استانداردهای کشور برای خودرو از سوی شورای عالی استاندارد مصوب می‌شود و نباید حساسیتی روی آن داشت و باید همان‌گونه که برای خودروهای داخلی سخت‌گیری وجود دارد در مورد خودروهای وارداتی هم این سخت‌گیری باشد و در صورتی که این استانداردها رعایت شود، فرقی ندارد تا این خودروها از کدام کشور می‌آیند خودروی چینی یا هندی و خودروهای دیگر هم باید استانداردهای ایران را پاس کنند.

طی چهار سال گذشته قیمت خودرو ۳۰۰ درصد رشد کرد

نعمت‌بخش در پاسخ به این پرسش که آیا مردم قشر متوسط هم توان خرید این خودروها را دارند یا خیر، افزود: هر چند قدرت خرید مردم کم شده است اما در حال حاضر خودرویی زیر ۱۰ هزار دلار در بازار نیست، قیمت خودرو را اگر با دلار ۳۰ هزار تومان هم محاسبه کنیم قیمت آن حدود ۳۰۰ میلیون تومان می‌شود و با هزینه حمل و نقل و تعرفه پرداختی و سود واردکننده خودرو، قیمت آن بالاتر هم می‌شود.

این کارشناس خودرو در ادامه گفت: در حال حاضر همه کالاها گران شده، اما مردم باز هم توقع گران‌شدن خودرو را ندارند. این در حالی است که از سال ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۱ قیمت فولاد تا ۸۰۰ درصد، مواد پلیمری تا ۷۰۰ درصد و قیمت آلومینیوم تا۶۸۰ درصد و قیمت خودرو هم تا ۳۰۰ درصد رشد داشته است و این آمارها نشان می‌دهد که طی چهار سال گذشته مواد تشکیل‌دهنده خودرو و مواد اولیه بیش از دو برابر قیمت خودرو افزایش پیدا کرده است.»