چند ملاحظه در ماجراي روحاني تندخوي و علي کريمي

ولي الله شجاع پوريان، مديرمسئول روزنامه همدلی در سرمقاله این روزنامه نوشت:

چالش و مجادله مجازي علي کريمي، ستاره فوتبالي ايران با يکي از روحانيون با واکنشهاي متفاوتي در جامعه مواجه شد. ماجرا ازاينقرار است که علي کريمي با انتشار مطلبي در اينستاگرام به شيوه هزينه کردن نذورات انتقادي وارد کرد. حامد رضا معاونيان در قامت يک روحاني هم بر سر منبر با شديدترين تعابير به اين موضع علي کريمي واکنش نشان داد. اين مجادله از چند منظر محل بحث و تبيين است:

1- به نظر ميرسد بخشي از روحانيت در چند دهه اخير با برداشتي ناصحيح از مباني ديني، خود را متولي، مالک و صاحب دين ميداند و از موضع مالکيت و صاحباختياري مطلق با دينداران و منتقدان شيوه دينداري رفتار کرده و آنان را قضاوت ميکنند و هر جا تشخيص دادند که گفتار يا رفتار کسي با سنجههايي که آنان تعيين ميکنند - وعمدتا هم سليقهاي است- سازگار نيست به تکفير و تفسيق طرف مقابل ميپردازند. اگر بگوييم همين احساس خودمالکپنداري و خودحقپنداري در چند دهه اخير باعث بيشترين دينگريزي در ميان جوانان جامعه شده، پربيراه نگفتهايم. جامعه ايران قرنهاست که رنگ و بوي ديني و اسلامي دارد اما در هيچ دوره تاريخي تا اين اندازه دينگريزي آن محسوس نبوده است. پس از ورود اسلام به ايران و فراگيرشدن آن، روحانيت مستقل و آزاديخواه هميشه در کنار مردم و صداي آنان بودند، اما شوربختانه اين روزها گويي گروهي از روحانيون با نگاهي از موضع بالا و صاحب حق، خود را در تقابل آشکار و زيانبار با مردمي ميبينند که نميخواهند به همه منويات سليقهاي روحانيت که در چند دهه اخير رواج يافته و گاه دشوارترين قرائت از مذهب را اعمال ميکنند، تن در دهند. بخشي از پيامدهاي اين گونه برخورد با مشاهده واکنش برخي هموطنان در فضاي مجازي به مواضع برخي از روحانيون قابلتأمل است!

2- علي کريمي نه به عنوان يک ستاره فوتبالي بلکه از جايگاه يک شهروند عادي هم اين حق را دارد با نگاه نقادانه از فلسفه برخي مناسک ديني پرسشگري کند. بعيد است فقيهي پيدا شود که حتي رد برخي از مناسک فرعي مذهب مثل نذري دادن را مشمول تکفير و مجازات بداند، حال چگونه است که يک روحاني که ازقضا بهواسطه شأن و جايگاه ديني خود بايد تبلور اسلام و اخلاق و مبلغ عملي سيره و سنت نبوي باشد، با ادبياتي سخيف نسبت به يک انتقاد واکنش نشان ميدهد؟

3- توقع جامعه از روحانيت، تبيين، تشريح و تنوير مسائل ديني و حتي اجتماعي و سياسي است و نه تهديد و تحريف و تکفير! اگر اين روحاني بهجاي حمله به پرسش يک شهروند با مراجعه به آموزههاي ديني و مباني فقهي اين موضوع را واکاوي ميکرد، نتيجه بهتري داشت، يا اکنونکه موضع اين فوتباليست با بيشترين تاييد از سوي مردم در صفحه مجازياش مواجه شده است؟ چرا برخي روحانيون ملزومات جامعه مدرن را درک نکرده و با رفتارهاي اشتباه خويش زمينه تخريب دين و دينگريزي نسل جوان را فراهم ميکنند؟ مصيبتبارتر اينکه اين رفتارها بهحساب دين و آييني گذاشته شود که رويکرد کتاب و پيامبر و امامان آن در مواجهه با مخالفان آکنده از حکمت، جدال احسن، گفتگوي نرم و مهربانانه و سرشار از مداراست.

4- واکنش شهرداري تهران به ماجراي اين مجادله هم قابلتأمل است، گويي محبوبيت علي کريمي بابت انتشار تصاوير او در بيلبوردهاي شهري بوده که حال شهرداري تهران با جمعآوري آن اين گونه به سخنان اين ورزشکار واکنش نشان ميدهد. امروز علي کريمي، ديروز وريا غفوري و علي دايي و فردا ديگران و ديگران به دليل بيان بخشي از مطالبات جامعه ممنوعالتصوير، ممنوع از ورزش و ممنوع از کار ميشوند، انباشت اين رفتارهاي نادرست و ناديده گرفتن حساسيتهاي شهروندان از کجا سر باز ميکند؟! و سؤال آخر اينکه در موقعيتي که کشور، خود با مسائل امنيتي متعددي دستبهگريبان است، چرا بايد يک موضوع ساده به يک مسئله امنيتي ديگري تبديل شود؟