تشریح راهکارهای دولت برای خروج از رکود تورمی

مشاور رییس جمهوری در امور اقتصادی با اشاره به عوامل اصلی مشکلات اقتصادی در چند سال گذشته، راهکارهای دولت برای برون رفت از رکود تورمی که در قالب چهار فاکتور اصلی طراحی شده را تشریح کرد.

مسعود نیلی سه شنبه شب به عنوان میهمان برنامه گفت وگوی ویژه خبری شبکه دو سیما درباره راهکارهای خروج کشور از رکود تورمی و سیاست های دولت در این راستا توضیحاتی را ارائه داد.

نیلی در آسیب شناسی از مشکلات اقتصادی مرتبط با تورم و رکود به تشریح وضع موجود اقتصادی کشور با طرح این سؤال پرداخت که ˈچرا اقتصادی که این همه منابع در اختیار داشته، با این مشکلات مواجه شدˈ؟

مشاور رییس جمهوری در امور اقتصادی تصریح کرد: در سال های گذشته، هم بودجه به نفت متکی بود و هم اقتصاد به واردات؛ مشکلات ناشی از تحریم ها هم بود اما اگر دو عامل اتکا به نفت در عین تکیه اقتصاد به واردات نبود، یعنی بنگاه های اقتصادی ما به انرژی وابسته نمی شدند، اکنون شاهد رکود 20 درصدی نبودیم.

وی افزود: هنوز نرخ تورم بالایی را داریم اما از مرداد 1392 تا خرداد همین امسال کاهش نرخ تورم بی نظیر بوده است.

نیلی در تشریح مجموعه شرایط منجر به مشکلات موجود اقتصادی افزود: در دوره های وفور درآمد، امتحان خوبی پس ندادیم؛ منابع درآمدی زیاد باعث انبساط زیادی در بخش مخارج، تکیه بر منابع ناپایدار و تعهدات فراوانی شد. بنابر این، عوامل خروج از بحران رکود تورمی در واقع فاکتورهای ورود به این مشکل هم بوده است.

مشاور رییس جمهوری با اشاره به عوامل رکود تورمی گفت: یک عامل، تحریم هاست که خارجی است. عامل دوم، سرایت بیماری به سایر بخش های اقتصادی است که مشخصاً سرایت آن کاهش تولید نفت را به دنبال داشت؛ عامل سوم، آسیب پذیری و ضعیف شدن (اقتصاد) در برابر بیماری بود که به افت شدید سرمایه گذاری و نهایتاً نسبت رشد اقتصادی در سال های بعد منجر شد و تأثیر عوامل اولیه به سال های بعد سرایت کرد. در واقع با این روند از سال 1390 تا کنون 9 فصل متوالی رکود را تجربه کردیم.

نیلی با تأکید بر سیاست های مؤثر دولت در کنترل رکود تورمی افزود: ما (ایران) جزو 3 تورم بالا در جهان بودیم؛ به همین دلیل دولت، خروج غیر تورمی از رکود را در اولویت قرار داد و عوامل مؤثر بر آن را با قاطعیت کم کرد. مثلاً درباره موضوع مسکن مهر که متکی به حمایت های بانک مرکزی بود، تمهیدات و تدابیری اتخاذ شد.

وی افزود: تلاش دولت، دور کردن اقتصاد از التهاب تورمی است و هنوز آثار منفی سال های گذشته از بین نرفته است؛ درست است که ابعاد تحول مشخصاً در زمینه تورم مهم بوده است اما وضع ما نسبت به شرایط مطلوب فاصله دارد و تلاش می کنیم روند تحولات رو به بهبود باشد.

مشاور رییس جمهوری به پیامدهای ناشی از رکود پرداخت و گفت: رکود به معنای افت تولید است که منجر به کاهش درآمد می شود و قدرت خرید مردم را هم تحت تأثیر قرار می دهد. این رکود وقتی با تورم همراه باشد، عده ای شغل خود را از دست می دهند.

نیلی در ادامه پیش بینی کرد که آثار رکود تورمی تا سال 95 ادامه خواهد یافت اما تلاش، در جهت روندی از تحولات به سمت خروج از رکود است.

وی در تشریح برون رفت از رکود تورمی و ملزومات آن گفت: رکود به معنای افت واحدهای تولیدی است که عوامل آن دو بخش دارد. بخشی از آن قابل کنترل و داخلی و بخشی از آن ناشی از محدودیت یا عامل خارجی است.

آن بخش که داخلی و جدی است به تنگنای مالی بازار سرمایه، میزان خلق سرمایه و میزان بودجه دولت در راستای خروج از رکود مربوط می شود.

نیلی تأکید کرد: در سال 1391 سرمایه گذاری با افتی 20 درصدی مواجه بود که این افت به سال های بعد منتقل شده است. این موضوع باعث می شود که سطح درآمد در جامعه کاهش یابد.

وی در پاسخ به این سؤال که چه راهکارهایی برای خروج از رکود تورمی می توان در پیش گرفت، گفت: برای دو محدودیت شامل تحریم در بعد بین المللی و دیگری سرمایه گذاری خارجی نمی توان (در شرایط فعلی) کاری کرد اما برای عوامل داخلی راهکارهایی وجود دارد؛ مثل تجهیز بیشتر منابع مالی در بازار سرمایه؛ مثلاً باید در جهت رفع مشکل مطالبات معوق بانکی اقدام کرد یا منابع بیشتری که بانک ها می توانند جذب کنند را شناسایی کنیم.

مشاور اقتصادی رییس جمهوری درباره بسته خروج از رکود تورمی و مطالبات معوق بانکی افزود: اتفاقات سال های 1390 تا 1392 شوک بزرگی به اقتصاد وارد کرد؛ پیشفرض های بدهکاران بانکی نیز عوض شد و نتوانستند بدهی های خود را پرداخت کنند؛ دولت هم نزد پیمانکاران خود بدحساب شد و پیمانکاران هم نزد بانک ها بدحساب شدند؛ لذا همه این مشکلات روی بانک ها سرریز شد. سیاست های بانکی نادرست تسهیلات بانک ها را به راهی سرازیر کرده بود که نباید می رفت. با این روند (عدم بازپرداخت معوقات بانکی) سرمایه بانکها محدود شده و باید افزایش سرمایه بدهند اما بانک ها خودشان از دولت طلبکارند؛ بنابر این با صرف گفتن ˈحل معوقاتˈ این مشکل حل نمی شود.

نیلی تصریح کرد: چند فاکتور اصلی برای برون رفت از رکود تورمی لازم است: اول، همان طور که رکود تورمی با عامل ضربه ای اولیه آغاز می شود، درمان آن نیز نیازمند نیروی پیشران یا شوک و تکانه اولیه است. یک سری بنگاه های اقتصادی باید نقش پیشران داشته باشند؛ مانند لوکوموتیوی که واگن ها را می توان به آن متصل کرد. مثلاً مسکن که صنایع زیادی را فعال می کند یا گردشگری و صادرات.

ˈاگر دولت سیاست های خوبی داشته باشد، پیمانکاران می توانند وارد این بخش ها شوند.

همچنین نقش بازار سرمایه و بانک در اعطای تسهیلات بیشتر، تأثیر چشمگیری دارد.

بخش دیگر، فراهم کردن عوامل زمینه ساز برای پایداری وضع خروج از رکود است. به عبارت دیگر اگر قرار باشد خروج از رکود، منجر به تورم شود، این خروج، موقتی خواهد بود؛ ما نباید فرصت خروج از رکود را با دستاورد کاهش تورم از دست بدهیم.

دیگر آنکه کاری کنیم که سرمایه گذاری منفی سال قبل، امسال مثبت شود و خروج از رکود تورمی را تسریع و باعث کنترل تورم و کاهش رکود شود.ˈ

وی با اشاره به برداشت نادرست برخی رسانه ها درباره مجموعه سیاست های اعلامی دولت درباره خروج از رکود تورمی، افزود: اینها مجموعه سیاست های تحلیلی دولت برای خروج از رکود است اما سیاست های تفصیلی بعداً منتشر خواهد شد تا به اطلاع همه برسد و از همه ظرفیت های داخلی برای تحقق این هدف استفاده شود. دولت محتوای سیاست خود را در بعد تحلیلی هم در معرض نقد عمومی برای استفاده از همه توانمندی های کشور گذاشته است.

مشاور رییس جمهوری در امور اقتصادی در پایان گفت: با اطمینان می گویم اقتصاد ما امسال اگر با همین شرایط بدون تأثیر (منفی) بعد بیرونی (تحریم) تغییر کند، از رکود خارج خواهد شد. همه نیاز داریم بدانیم شرایط سختی پیش رو داریم و رقابت باید در ارائه راه حل ها باشد نه در پیشفرض ها.

گزارش خطا