تحلیل رسانه های آمریکایی از مذاکرات هسته ای با ایران

نواندیش: زمان بسیار حساسی است برای ایران، مذاکره کنندگان تا روز یکشنبه آینده (20 ژوئیه - 29 تیر) فرصت دارند تا با ایران به توافق نهایی و جامع برسند.

به گزارش نواندیش جرالد سایب تحلیلگر وال استریت ژورنال در مقاله روز سه شنبه خود با ذکر مطلب فوق می نویسد، مذاکرات که از هفته های قبل پس از تغییر در کاربرد نیروگاه آب سنگین اراک با خوشبینی شروع شده بود، به تدریج در روزهای اخیر با حالت بدبینی ادامه پیدا کرد و طرفهای مذاکره کننده بر اختلافات عمیق تاکید کردند . مقامات آمریکایی علاقه ای به تمدید زمان مذاکرات ندارند چرا که معتقدند در این صورت فشار از روی ایران برای رسیدن به توافق کاهش می یابد.


به نظر این تحلیلگر آمریکایی هر چند موضوع ظرفیت غنی سازی اورانیوم ایران در این مذاکرات حائز اهمیت است اما سرنوشت این مذاکرات به سه سوال اساسی تر بستگی دارد:

آیا ایران رسیدن به توافق را با ارزش و مهم می داند ؟ البته ایران تمایل زیادی به کاهش تحریم ها دارد تا بتواند مشکلات اقتصادی خود را بر طرف کند. دولت روحانی هم برای رشد اقتصادی بر کاهش تحریم ها اصرار دارد و شاید به همین دلیل است که روحانی برادر خود را به وین فرستاده تا از نزدیک در جریان مذاکرات قرار گیرد.

اما خواستن دستیابی به توافق و اینکه این توافق تا چه اندازه حیاتی است تفاوت دارد. آیا کاهش فشارهای اقتصادی بسادگی متقاعد کننده است و یا اینکه ایران عدم رسیدن به توافق را یک خطر بالقوه برای موجودیت نظام خود می داند. هنوز مشخص نیست که تیم مذاکره کننده ایران تا چه اندازه رسیدن به توافق را ضروری می داند؟

سوال بعدی این است که چه کسی تصمیم گیرنده است ؟ مقامات امریکایی فکر می کردند که تیم مذاکره کننده دولت آقای روحانی به سرپرستی محمد جواد ظریف اختیار کامل برای پیشبرد مذاکرات را دارد اما هفته گذشته پس از اظهارات اخیر رهبر ایران مبنی بر نیاز این کشور به ظرفیت بالای غنی سازی اورانیوم شک و تردیدها بالا گرفت و مقامات گروه 1+5 را ناامید کرد.

این مقاله در ادامه می نویسد، به رغم این نشانه ها و نااطمینانی از حرف آخر ایران، تیم مذاکره کننده روز دوشنبه برای اولین بار تلویحا اشاره کرد که ممکن است در حد جزئی کاهش غنی سازی را بپذیرد.

آیا ایران فکر می کند که شرایط استراتژیک روبه وخامت است؟ این یکی از سوالات اساسی است که باید دید ایران در محاسبات خود برای رسیدن به توافق تا چه اندازه شرایط منطقه ای را مورد توجه قرار می دهد؟

ایران در گذشته دلایلی داشت که به عنوان یک قدرت منطقه ای و دارای نفوذ خود را مطرح کند اماتحولات و ناآرامی های سوریه و وضعیت کنونی  عراق، دوستان ایران در منطقه را به خطر انداخته است.

حتی در گروه مقاومت حماس هم دوستان ایران جای خود را به رهبران معتدل میانه رو داده اند.از همه مهمتر تهدیدی است که اکنون از سوی گروه داعش منطقه را فرا گرفته است . این گروه رفتار بسیار خشونت آمیزی با شیعیان دارد و می تواند برای ایران و دوستان ایران تهدیدزا باشد.
این تحولات نشان می دهد که ایران باید زمینه مشترکی با کشورهایی که مورد تهدید مشابهی قرار گرفته اند ایجاد کند.

روزنامه نیویورک تایمز آمریکا نیز در گزارشی از وین می نویسد، در حالی که مذاکرات به پایان زمان تعیین شده نزدیک می شود، سرپرست تیم مذاکره کننده ایران پیشنهاد داده که ممکن است با توقف ظرفیت کنونی غنی سازی به مدت سه تا هفت سال موافقت کند، به شرط اینکه جامعه جهانی با ایران همانند دیگر کشورهای دارای برنامه هسته ای صلح آمیز رفتار کند.

دیوید سانگر گزارشگر نیویورک تایمز می نویسد این پیشنهاد را ایران درجلسه مذاکرات با نمایندگان امریکا و سایر گروههای مذاکره کننده ارائه داده است. در ازای دادن این امتیاز ایران خواهان کاهش گام به گام تحریمهای اقتصادی می باشد.

نیویورک تایمز که گفتگوی آقای ظریف را هنگام مطرح کردن این پیشنهاد بازتاب داده می نویسد، طرح جدید می تواند رضایت واشنگتن برای اطمینان یافتن از صلح آمیز بودن برنامه های هسته ای را به همراه داشته باشد. ضمن اینکه مقامات داخلی ایران هم می توانند مطمئن شوند که تاسیسات هسته ای آنها از بین نخواهد رفت و در سالهای نزدیک می توانند فعالیتهای خود را از سر گیرند.

بنا بر این گزارش، علنی کردن این طرح توسط آقای ظریف با دو هدف صورت گرفته است، اول اینکه کار را برای کاخ سفید مشکل کند که نتوانند میز مذاکره را ترک کنند ، در عین حال به هر دو طرف این فرصت را  می دهد که مدت مذاکرات را به بعد از یکشنبه آینده تمدید کنند.

اما مقامات امریکایی می گویند، ایران اکنون انعطافی نشان می دهد که قبلا نشان نمی داد و این پیشنهاد خواسته آمریکا مبنی بر توقف گسترش برنامه غنی سازی به مدت ده سال را تامین نمی کند.

این نشریه می افزاید بحثهای اخیر در مذاکرات از دو جنبه تصمیم گیری برای امریکا و ایران حائز اهمیت است . اول اینکه از نظر سیاسی دو کشور با گذشت سی سال از روابط خصومت آمیز آیا نهایتا می توانند در یک فضای جدید روابط خود را بهبود بخشند و دیگر بحث فناوری است که هر دو نسبت به یکدیگر بی اعتمادی زیادی دارند.

ایران با این پیشنهاد قصد دارد سه تا هفت سال برنامه غنی سازی اورانیوم را محدود کند در حالیکه امریکا به دنبال حداقل یک دهه برای محدود کردن غنی سازی اورانیوم ایران می باشد. بعد از این مدت ایران آزاد است تا بر اساس مقررات آژانس بین المللی به تولید سوخت نیروگاههای خود ادامه دهد.

آقای ظریف محدود کردن دائم را شدیدا رد کرد و غنی سازی با درجه خلوص پائین را که هم اکنون ایران ادامه می دهد را بطور موقت محدود خواهد کرد.

رسانه های خبری امریکا همچنین گزارش می دهند که جان کری پس از بازگشت از وین پیشنهادهایی را در رابطه با مذاکرات هسته ای به اوباما خواهد داد. این در حالی است که کری مذاکرات با آقای ظریف را واقعا دشوار توصیف کرد و گفت ما در میانه گفتگوها هستیم.