رفتار عجيب صداوسيما در ماجراى مهسا اميني: پرونده سازى عليه دو مهمان خود!

هم ميهن - الهه ابراهيمى: سیاست صداوسیما همواره مورد نقد از سوی عموم مردم بوده است؛ به‌خصوص این سیاست‌ها در بزنگاه‌های خاص چنان دچار تغییر و تحول می‌شود که موجب تعجب کاربران می‌شود. مصداق عینی آن نیز انتشار تصاویر بانوان از دید این رسانه، بدحجاب و بی‌حجاب در مراسم‌های خاص است.

این سیاست حتی در انتشار بدون سانسور چندی پیش خانمی در هلند در حمایت از اعتراضات داخلی برهنه شده بود نیز تامل‌برانگیز است. اما داستان این تعارض‌های رفتاری در انتشار اخبار و تفسیر و تحلیل‌ها به این موارد ختم نمی‌شود. بعد از جان باختن مهسا امینی و آغاز اعتراضات مردمی، در چند شبکه برنامه‌های مناظره و گفت‌وگوی خبری در دستور کار صداوسیما قرار گرفت و حتی در این برنامه‌ها چهره‌های سیاسی اصلاح‌طلب نیز دعوت شدند. در این برنامه‌ها اظهاراتی از سوی میهمانان برنامه مطرح شد. حال بعد از گزارش منتشرشده از سوی مجلس درباره علت فوت مهسا امینی هیچ نکته جدیدی جز تکرار قبلی‌ها نداشت، رویکرد صداوسیما و سیاست‌گذاران آن دچار تحول جدی شده است. گویی دنبال آن هستند که اظهارات و نظرات مطرح شده در برنامه‌های تلویزیونی را با رویکرد قضایی بررسی کنند و حتی به دنبال متهم‌سازی این افراد نیز هستند.

داستان چیست؟

در گزارش ویژه شبکه خبری 24مهرماه به موضوع «بررسی علت فوت مهسا امینی و گزارش مجلس درباره آن» پرداخته شد. در این گزارش صداوسیما علاوه بر پرداختن به گزارش فوت مهسا امینی، رویکرد ویژه‌ای را پیگیری می‌کرد. موضوع انتشار خبر جعلی توسط چهره‌های شناخته‌شده بود که در حوادث اخیر از جمله جان باختن مهسا امینی و سایر کشته‌شدگان در اعتراضات بعد از آن، با انتشار ویدئو‌هایی واکنش‌هایی در شبکه‌های مجازی شخصی خود داشته‌اند. در همین راستا نیز گزارشی تهیه شده بود که در آن اظهارات فاطمه معتمدآریا و علی دایی و سایر چهره‌های فرهنگی و ورزشی را به تصویر می‌کشید و در انتهای این گزارش نیز تلاش شده بود پاسخی برای اظهارات این افراد ارائه دهد و تاکید مسئولان این برنامه خبری این بود که آنچه این افراد اعلام کرده‌اند، دروغی بیش نبود. اما آن چیزی که قابل تأمل و تعمق بود، انتشار تصاویر غلامحسین کرباسچی مدیرمسئول روزنامه هم‌میهن و مسعود پزشکیان نماینده مردم تبریز در مجلس در این گزارش بود. این دو چهره در روزهای نخست اعتراضات مردمی با توجه به جریحه‌دار شدن احساسات مردم از جان باختن مهسا امینی به شبکه خبری دعوت شدند و اظهاراتی درباره اتفاق رخ‌داده در کنار بررسی موضوع گشت ارشاد داشتند. این برنامه خبری بعد از پرداختن به قوانین مرتبط با اخبار جعلی، یک سوال را به‌طور جد در دستور کار خود قرار داده بود. اینکه با توجه به برررسی‌های انجام‌شده از علت فوت مهسا امینی، قوه قضائیه نسبت به چهره‌های مطرح از جمله چهره‌های سیاسی و اجتماعی که در گذشته اظهاراتی خلاف با گزارش منتشرشده داشتند، چه وظیفه‌ای دارد؟

چه کسانی باید پاسخگو باشند؟

مسعود ستایشی، سخنگوی قوه قضائیه که به عنوان مهمان تلفنی در این برنامه حضور داشت، در پاسخ به پرسش گفت: «غرب همیشه به دنبال آشوب‌طلبی و کشته‌سازی بوده و به دنبال آن است که مردم را در مقابل هم قرار دهد و درگیر کند تا امنیت و آسایش عمومی دچار اختلال شود.» ستایشی در برابر اصرار مجری برنامه و تاکید بر رفتار قوه قضائیه با چهره‌های سیاسی و اجتماعی شناخته‌شده، چنین پاسخ داد: «آنچه می‌توانم عرض کنم در مقررات مختلف از جمله قانون مجازات اسلامی که مقررات ماهیتی است، به این مهم توجه شده است. در مقررات موضوع ماده 698 قانون مجازات اسلامی و مقررات موضوع 740 که بحث ماده 18 جرایم رایانه‌ای است، به این موضوع توجه شده است و اشاره شده که از باب نشر اکاذیب به قصد تشویش اذهان عمومی است. اگر این موضوع محقق شود، جرم‌انگاری شده است و اگر برای محاکم مسجل شود که موجب تشویش بوده، قابلیت مجازات دارد. ضمن اینکه این مسئله به وسیله نامه، شکوائیات و مراسلات و سایر صورت می‌گیرد که همه این موارد تعریف و توضیح خود را دارد.» او ادامه داد: «پس کسانی که بعد از فصل‌الخطاب شدن و مشخص شدن موضوعی دوباره مبادرت به ابراز سخن کذب کنند، به طبع هیجان و تشویش ایجاد می‌کند و حتی ممکن است افرادی را هیجان‌زده به میدان بیاورد. این عمل موجب می‌شود که بر امنیت کشور خلل ایجاد شود. اینها باید پاسخگو باشند.» ستایشی درباره قانون مطبوعات نیز گفت: «در این قانون ذکر شده است مجازات جز در یک مورد که دلالت و معاونت در جرم است برای مطبوعات ذکر دیگری ندارد. در مورد جرایم سیاسی نیز مسائلی از این دست را منصرف از جرم سیاسی دانسته‌اند و قابلیت تعقیب و پیگیری دارد.»

مشخص نیست که صداوسیما در تهیه گزارش مذکور به دنبال چیست اما اینکه با وجود اظهارنظرها ی چهره‌های متعدد علمی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی در خصوص اعتراضات اخیر، تنها چندین چهره‌ را نشانه رفته است، جای سوال دارد.