با این دست فرمان می‌خواهیم چهار میلیون خانه بسازیم؟

یک سال از کارنامه وزارت راه و شهرسازی در طرح نهضت ملی مسکن که از اولویت‌های دولت سیزدهم بوده است، می‌گذرد و طبق برنامه وزیر انتظار می‌رفت تا کنون دو میلیون واحد به پیشرفت ۵۰ درصد برسد. در حالی که ۴۳۰ هزار واحد عمدتا در مراحل ۱۰ تا ۲۰ درصد پیشرفت قرار دارد.

از همان روزی که مسئول اول مسکن‌سازی در کشور اعلام کرد نمی‌توانیم سالانه یک میلیون واحد بسازیم و ساخت چهار میلیون خانه را به دو بخش دو میلیون واحدی تقسیم کرد این نگرانی ایجاد شد که پروژه‌ی نهضت ملی مسکن گرفتار سستی و بی‌عملی شود.

یک سال و دو ماه از زمان تصویب قانون جهش تولید و تامین مسکن در ۱۷ مرداد ۱۴۰۰ می‌گذرد. هدف این بود که سالیانه یک میلیون واحد مسکونی ساخته شود. اوایل تصویب قانون، کار به کندی پیش می‌رفت تا این‌که اواخر مهرماه پارسال رستم قاسمی ـ وزیر راه و شهرسازی اعلام کرد که قرار نیست سالانه یک میلیون واحد بسازیم و با توجه به این‌که ساخت مسکن حدود یک سال و نیم زمان می‌برد، در دو مرحله باید چهار میلیون مسکن ساخته شود. این صحبت وزیر شائبه‌هایی را مبنی بر عدم توانایی در اجرای این ابرپروژه ایجاد کرد.

کارنامه بیش از یک سال گذشته وزارت راه و شهرسازی در طرح نهضت ملی مسکن نشان می‌دهد که ظاهرا چند جای کار می‌لنگد؛ از مقاومت دستگاه‌های دولتی در واگذاری زمین‌های خود به این طرح گرفته تا جاخالی دادن سیستم بانکی و عدم اقبال طرف تقاضا از این پروژه.

دولت سیزدهم تا کنون برای یک میلیون و ۵۲۵ هزار واحد زمین تامین کرده، اما آن‌چه عملا از سوی دستگاه متولی ساخت مسکن (با، اما و اگر درخصوص آمار) به مرحله‌ی ساخت رسیده ۴۳۰ هزار واحد است. اسفند پارسال این عدد ۳۲۰ هزار واحد عنوان شد. یعنی در طی شش ماه گذشته فقط ۱۱۰ هزار واحد به مرحله‌ی اجرا رسیده است که بخش قابل توجهی از آن به واحد‌های خودمالکی در روستا‌ها و برخی شهر‌های حومه‌ای برمی‌گردد.

قرار است ۷۰۰ هزار واحد از طرح جهش تولید مسکن در شهر‌های جدید ساخته شود. تا کنون بسته‌ی ۱۰۰ هزار واحدی اول شروع شده و قرار بود تیرماه بسته‌ی دوم آغاز شود، اما هنوز خبری از شروع این برنامه نیست؛ چرا که بنا به گفته علیرضا جعفری ـ مدیرعامل شهر‌های جدید درخصوص بسته‌ی اول فقط حدود ۵۰ درصد متقاضیان افتتاح حساب کرده‌اند.

درخصوص تامین آورده ظاهرا به دلیل عملکرد نامناسب دولت‌های قبل در بحث مسکن مهر، اعتماد اجتماعی به طرح‌های مسکن دولتی از بین رفته است. آخرین آمار گویای آن است که فقط ۳۳۳ هزار نفر آورده اولیه ۴۰ میلیون تومانی را واریز کرده‌اند و سازندگان مطمئن هستند این تعداد در فراخوان‌های بعدی افت خواهند کرد.

بر اساس آن‌چه از صحبت‌های مسئولان وزارت راه و شهرسازی استنباط می‌شد دهک‌های یک تا هشت زیر چتر نهضت ملی مسکن قرار می‌گیرند، اما انگار هیچ سیاستی برای تقویت توان طرف تقاضا وجود ندارد. پای صحبت‌های برخی متقاضیان که می‌نشینیم می‌گویند با مشقت، آورده ۴۰ میلیون تومانی را واریز کرده‌اند، اما توان پرداخت ۴۰ میلیون تومان دوم را ندارند.

موضوع دستگیری قاسم مکارم ـ مشاور وزیر راه و شهرسازی به اتهام ارتشا و شائبه تخلف برخی افراد دیگر همچون مسعود بزرگ‌زاده ـ سرپرست سابق شرکت عمران شهر جدید پرند نیز برای وزارت راه و شهرسازی حاشیه‌ساز شد. اما سایر تغییرات مدیریتی هم در بدنه وزارت راه و شهرسازی چندان منجر به روی ریل قرار گرفتن طرح نهضت ملی مسکن نشده است. البته وزیر راه و شهرسازی چند روز قبل اعلام کرد که مشاور او آزاد شده است.

به هر ترتیب یک سال از کارنامه وزارت راه و شهرسازی در طرح نهضت ملی مسکن که از اولویت‌های دولت سیزدهم بوده است، می‌گذرد و طبق برنامه وزیر انتظار می‌رفت تا کنون دو میلیون واحد به پیشرفت ۵۰ درصد برسد. در حالی که ۴۳۰ هزار واحد عمدتا در مراحل ۱۰ تا ۲۰ درصد پیشرفت قرار دارد. سوال این است که آیا می‌توان به کارنامه‌ی مسئولان وزارت راه و شهرسازی در یک سال گذشته نمره‌ی قبولی داد؟