جزييات جديد از پرونده دكتر حميد قره‌حسنلو / احتمال لغو حکم اعدام

روزنامه اعتماد- مهدي بيك‌اوغلي: وقتي در 12آبان‌ماه دكتر حميد ‌قره‌ حسنلو و همسرش، فرزانه، براي حضور بر سر مزار يكي از نزديكان‌شان عازم بهشت سكينه در كرج مي‌شدند، اين دكتر راديولوژي 53ساله و همسر 46 ساله‌اش هرگز تصور نمي‌كردند، اين سفر كوتاه چنين سرنوشت عجيبي را براي‌شان رقم بزند. آن‌طور كه خبرگزاري‌ها در همان روز نوشتند، حدفاصل بهشت سكينه تا حصارك كرج تجمعات اعتراضي شكل مي‌گيرد؛ تجمعاتي كه سرنوشت حميد و فرزانه را براي هميشه تغيير مي‌دهند. حميد قره‌حسنلو «متهم به فساد في‌‌الارض و محكوم به اعدام» است و همسرش محكوم به «۲۵ سال حبس نفي بلد در اهواز»، «به نحوي كه تحت مراقبت بوده و با هيچ كس معاشرت و ملاقات نداشته باشد» .

دادگاه اين پرونده در شعبه يك دادگاه انقلاب و زير نظر قاضي آصف الحسيني برگزار مي‌شود. آن‌طور كه برادر آقاي قره‌حسنلو گفته، وكيل تسخيري در دادگاه عليه موكل خود حكم داده و اعلام كرده او هيچ مشكل جسمي ندارد؛ اظهاراتي كه در دادگاه با واكنش حميد ‌قره‌حسنلو مواجه شده و او لباس‌هايش را براي نشان دادن مشكلات جسمي‌اش از تن بيرون آورده است.

محسن بيات، وكيل خانواده قره‌حسنلو و برخي اعضاي خانواده مي‌گويند: وكيل تسخيري تعيين‌ شده براي قره‌حسنلو، نه تنها اقدام مناسبي در دفاع از متهم نداشته، بلكه در بسياري از موارد برخلاف منافع اين متهم نيز عمل كرده است. محسن بيات در گفت‌وگو با «اعتماد» ضمن تشريح جزييات حقوقي پرونده، بهره‌مندي از يك روند قضايي قانوني و عادلانه را خواسته خانواده قره‌حسنلو از مسوولان برمي‌شمارد؛ خواسته‌اي كه اين وكيل اميدوار است، مسوولان به آن پاسخ دهند تا در روند حكم صادره تجديدنظر شود. او همچنين از درخواست خانواده قره‌حسنلو براي عزل وكيل تسخيري خبر مي‌دهد.

با توجه به بيانيه‌هاي متعدد تعداد كثيري از پزشكان و روساي انجمن‌هاي پزشكي در كشور و نگراني‌هايي كه درباره وضعيت سلامت اين متهم وجود دارد، از محسن بيات، وكيل تعييني قره‌حسنلو پرسيديم شما از لحاظ حقوقي چه كارهايي انجام داده‌ايد و پرونده در چه مرحله‌اي است؟ محسن بيات در پاسخ مي‌گويد: «طبق اصل 35 قانون اساسي جمهوري اسلامي و قانون آيين دادرسي و قانون حفظ حقوق شهروندي، هر متهمي حق دارد وكيل داشته باشد. ما به عنوان حقوقدان و وكيل، معتقد به اطلاق اصل 35 قانون اساسي هستيم اما متاسفانه تبصره ماده 48 و بخشنامه‌ها و دستورات ديگر، اين حق شرعي و قانوني شهروندان را به اشكال گوناگون محدود كرده‌اند. بنابراين اصل بر اين است كه متهم حق انتخاب وكيل را داشته و مطابق قوانين ايران، وكيل تسخيري فقط در صورتي است كه متهم خودش اعلام كند كه قادر به گرفتن وكيل نيست و درخواست وكيل تسخيري كند؛ در اين صورت از طرف دادگاه وكيل معرفي مي‌شود. اما در مورد دكتر حميد قره‌حسنلو و همسرشان كه خواستار وكيل تعييني بوده‌اند و من هم از قبل وكالت ايشان را داشته‌ام و با وجودي كه درخواست وكيل تسخيري نداشته‌اند، اما در شرايطي قرار گرفته‌اند كه به‌‌رغم ميل و اراده، براي ايشان وكيل تسخيري گذاشته شده و بنا بر گزارش‌ها، كاري كه به عنوان وكيل بايد انجام مي‌دادند، انجام نشده و خانواده رضايت نداشته‌اند و خواستار عزل وكيل تسخيري بوده‌اند و حتي مراتب به خود وكيل تسخيري ايشان هم اعلام شده است. دكتر قره‌حسنلو مدتي است در قرنطينه بوده و خانواده امكان ملاقات و همفكري براي استيفاي اين حق مسلم ايشان را ندارند.» اين وكيل پايه يك دادگستري مي‌گويد: «اكنون در مرحله فرجام‌خواهي با مراجعه چند تن از اعضاي درجه يك خانواده دكتر و همسرشان به اتفاق بنده به دفتر وكلاي محترم انتخابي (آقايان آرش ذوالفقار و جواد خالقيان) و تعيين اين دو بزرگوار كه مبادرت به اعلام وكالت كرده و درخواست خود را در سامانه ثبت كرده‌اند. به‌رغم اينكه مهلت فرجام‌خواهي همچنان باقي است و هيچ منع قانوني براي اقدام وكلاي تعييني در دسترسي و مطالعه پرونده وجود نداشته، متاسفانه تاكنون مساعدت لازم انجام نشده است كه اميدواريم هر چه سريع‌تر اين امكان قانوني براي ايشان فراهم شود.»

«اعتماد» براي جويا شدن نظر وكيل تسخيري اين پرونده با احمد مولايي، عضو مركز وكلا، كارشناسان رسمي و مشاوران خانواده و فردي كه براي پيگيري پرونده حميد ‌قره‌حسنلو از سوي مسوولان قضايي معرفي شده، تماس گرفت. مولايي در گفت‌وگو با «اعتماد» درباره جزييات اين پرونده مي‌گويد: «من چه بگويم، خود شما در روزنامه اعتماد نظر بهتر را داده‌ايد ديگر. من ديگر حرفي ندارم. ما براي شما وكلاي حكومتي هستيم و ساحت روزنامه اعتماد از گفت‌وگو با ما اشكال پيدا مي‌كند.» مولايي در ادامه حاضر نشد گفت‌وگو با ما را ادامه دهد. خانواده دكتر ‌قره‌حسنلو اما خواستار بررسي عادلانه پرونده‌اي هستند كه ابهامات فراواني در خصوص آن وجود دارد.

فاطمه قره‌حسنلو، خواهر حميد هم در گفت‌وگو با «اعتماد» مي‌گويد: در مراحل اوليه پرونده، آقاي قره‌حسنلو حتي از دسترسي به وكيل تسخيري هم محروم بوده است. به گفته او، سند يا مدركي عليه برادرش در دادگاه ارايه نشده و اعتراف همسر وي هم «در شرايط خاصي» انجام شده است.

خود قره‌حسنلو هم در دادگاه اتهام «ليدر بودن معترضان» را رد كرده و گفته كه قصد حضور در آن مكان را نداشته است. فاطمه قره‌حسنلو مي‌گويد كه برادرش «به خاطر آسيب‌ها و ضربه‌هاي وارد شده به ايشان به بيمارستان اعزام شده است. حميد در بيمارستان بستري است و وضعيت جسمي و روحي مناسبي ندارد.» حكم اعدام در همين بيمارستان به او داده مي‌شود. در ادامه متن گفت‌وگوي ما با فاطمه قره‌حسنلو را بخوانيد.

‌اظهارات ضد و نقيضي در مورد پرونده دكتر ‌قره‌حسنلو و حال ايشان در فضاي مجازي و برخي رسانه‌ها مطرح شده است، شما يا ساير افراد خانواده اخيرا با او ملاقاتي داشته و از حال جسمي و روحي ايشان با خبر هستيد؟

در حال حاضر حميد ممنوع‌الملاقات شديد است. ما از وضعيت جسمي ايشان اطلاع دقيقي نداريم. فقط مي‌دانيم به خاطر آسيب‌ها و ضربه‌هاي وارد شده به ايشان به بيمارستان اعزام شده است. حميد در بيمارستان بستري است و وضعيت جسمي و روحي مناسبي ندارد. بر اساس اعلام خانواده در زمان دستگيري، برخورد تندي با حميد و خانواده‌اش صورت گرفته كه اين مساله روي سلامتي حميد و خانواده‌اش اثر سوء گذاشته است.
‌آيا به حكم اعدام صادر شده عليه ايشان اعتراضي كرده‌ايد؟ اصلا جزييات پرونده ايشان در اختيار وكلاي تعييني قرار گرفته است؟

حكم اعدام در بيمارستان به دست برادرم داده شد. اجازه حضور هيچ وكيلي نه تعييني و نه تسخيري در ابتداي پرونده داده نشد. در واقع رسيدگي به پرونده برادرم بدون داشتن وكيل انجام شده است. من نمي‌دانم، آيا چنين روندي قانوني است يا نه؟ اما در مورد حميد روند قانوني براي داشتن وكيل طي نشده است. در زمان دستگيري هم برخوردهاي نامناسبي با حميد صورت گرفته كه... [جزييات برخوردهايي كه با حميد ‌قره‌حسنلو صورت گرفته در روزنامه موجود است.]
‌يعني حتي وكلاي تبصره 48 هم اجازه ورود نداشته‌اند؟

در ابتداي اين پرونده حتي به وكلاي تبصره 48 هم اجازه ورود داده نشده است. از نظر وكلا اين يكي از ابهامات پرونده است، به هر حال بر اساس قانون، هيچ متهمي نبايد از دسترسي به وكيل مناسب محروم بماند. اما در خصوص پرونده حميد اين روند طي نشده است. دادرسي عادلانه مطابق قانون يكي از مطالباتي است كه خانواده ايشان دارند.

‌در برخي رسانه‌ها عنوان شده كه آقاي عليزاده‌طباطبايي وكيل ايشان است. شما هم فرموديد كه جزييات را از آقاي عليزاده جويا شويم. درست متوجه شدم؟

خير، من نگفتم كه وكيل حميد، آقاي عليزاده‌طباطبايي است، گفتم از طريق ايشان مي‌توانيد بخشي از جزييات پرونده و وضعيت حميد را جويا شويد.
‌

برخي شايعات درباره وخيم شدن حال مادر دكتر در فضاي مجازي هم مطرح شده است. در اين مورد توضيح مي‌دهيد؟

مادرم بعد از شنيدن خبر حكم اعدام پسرش ‌دچار آلزايمر شده است. مادرم بر اثر اين حادثه آسيب زيادي ديده و بيمار شده است. شوكي كه بر اثر اين خبر تلخ شكل گرفت همه خانواده را تكان داد، اما مادرم با توجه به روحيه و سن و سالي كه دارند، دچار يك شوك شديد شدند. در فيلمي كه اخيرا مادرم براي درخواست تجديدنظر در حكم صادر شده از مسوولان منتشر كردند، مشخص است كه ايشان در پيدا كردن كلمات مشكل دارند و نشانه‌هاي آلزايمر در مادرم كاملا هويداست. [بغض مي‌كند]

‌شايعات و حرف‌هاي ضد و نقيض درباره اين پرونده زياد است، شما به عنوان خواهر دكتر ‌قره‌حسنلو تصويري واقعي و مستند از شخصيت او و پرونده‌شان ارايه مي‌كنيد؟

حميد، ويژگي‌هاي مثبت زيادي داشتند. (و دارند) او به هيچ عنوان راضي نمي‌شد، آسيبي به فردي وارد شود. اين روزها در فضاي مجازي، اطلاعات فراواني درباره بسياري از كارهاي خير ايشان منتشر مي‌شود. برادرم در زمره خيرين مدرسه‌ساز قرار داشتند. جزو حاميان طلايي كميته امداد بود و پروژه‌هاي فراواني را براي كمك به مردم مناطق محروم اجرا كرده است. حميد بچه‌ها و خانواده‌هاي بي‌بضاعت فراواني را در مطبش مداوا مي‌كرد و در كل يك شهروند مسوول بود. از سوي ديگر، مدت‌ها به عنوان يك ايراني وطن‌دوست در جبهه جنگ ايران و عراق حضور داشته است، جدا از اين واقعيت‌ها تا به امروز بيش از هزار پزشك از مقامات مسوول درخواست آزادي او را امضا كرده‌اند. وقتي من به عنوان خواهر دكتر، درباره ويژگي‌هاي ايشان صحبت كنم، ممكن است برخي تصور كنند كه به خاطر نزديكي خانوادگي و همخوني از ايشان تعريف مي‌كنم، اما امروز بسياري از همكاران، فعالان مدني، پزشكان و كساني كه به نوعي ايشان را مي‌شناختند، معتقدند كه اين حكم درباره ايشان عادلانه نبوده است.
‌

برادرتان در ماجراهاي 12آبان كرج دستگير شده، نحوه دستگيري ايشان را توضيح مي‌دهيد؟

در يك كلام مي‌توان بگويم حميد در زمان نامناسب در يك مكان نامناسب قرار داشت، جز اين هيچ حركت اشتباه ديگري نكرده است. اين حكم (فساد في‌الارض) براي برادر من در حالي صادر شده است كه هيچ مدركي عليه ايشان وجود ندارد و حميد حتي يك خط اعتراف هم عليه خود ننوشته است.

مگر مي‌شود، بدون سند رسمي و بدون اينكه مدركي عليه فردي وجود داشته باشد، به دليل حضور در يك مكان خاص، فرد به اعدام محكوم شود؟

همان‌طور كه گفتم برادرم روحيه انسان‌دوستي داشته و همواره تلاش مي‌كرد تا به مردم كمك كند. طي سال‌هاي گذشته بسياري از افراد محروم جامعه از حمايت‌هاي ايشان بهره‌مند شده‌اند. ايشان خير مدرسه‌ساز بودند. مدت‌ها مركز كهريزك محمدشهر به دليل نداشتن دستگاه سونوگرافي مشكلاتي داشت، برادرم حميد براي اين مركز يك دستگاه سونوگرافي خريداري كرد. شايد خودش مايل نباشد اين موضوعات مطرح شود، خود من هم براي گفت‌وگو با رسانه‌ها راغب نيستم، اما واقعيت‌ها هميني است كه به شما گفتم. شما واقعا اگر مي‌خواهيد قدمي در جهت حل مشكل پرونده دكتر ‌برداريد، لطفا تشريف ببريد كهريزك با دكتر شهسواري گفت‌وگو كنيد، ايشان حرف‌هاي بسياري به شما مي‌گويند. يا تشريف ببريد، كميته امداد كرج و با آقاي طاهري رييس كميته امداد كرج گفت‌وگو كنيد تا مردم متوجه شوند، حميد چقدر در مسير مرهم نهادن بر زخم‌هاي مردم محروم قدم برداشته است. يا با مسوولاني كه دكتر با آنها ارتباط داشته، صحبت كنيد. من خواهر حميدم و بدون ترديد بخشي از صحبت‌هايم احساسي است.

‌درخواست خانواده ‌قره‌حسنلو از مسوولان قضايي و تصميم‌گيران چيست؟ اگر فرصت اين را داشتيد كه گفت‌وگويي رو در رو با مسوولان قضايي داشته باشيد، از آنها چه مي‌خواستيد؟

هيچ مستندات و ادله‌اي براي اين حكمي كه صادر شده، وجود ندارد و مسوولان قضايي به راحتي مي‌توانند در حكم اعدام عليه ايشان تجديدنظر كنند. درخواست ما يك رسيدگي عادلانه است. صدور حكم اعدام عليه فردي كه هيچ سندي عليه ايشان وجود ندارد، منصفانه نيست. درخواست رسيدگي عادلانه با حضور وكلاي مورد تاييد خانواده، حداقل حقي است كه هر فردي مي‌تواند داشته باشد. در دفاعياتي كه ايشان در دادگاه داشته‌اند و اين دفاعيات هم منتشر شده، حميد مي‌گويد كه به هيچ‌وجه ليدر معترضان نبوده‌اند، هيچ كار خلافي مرتكب نشده‌اند و اساسا قصدي براي حضور در آن منطقه نداشته‌اند. در شرايطي كه هيچ سندي ارايه نشده، به برادر من گفته‌اند كه ليدر اعتراضات بوده است.

‌وضعيت همسر ايشان چطور است؟
در مورد همسر حميد هم همين وضعيت وجود دارد. ايشان هم همپاي برادرم، به مردم محروم كمك مي‌كردند. شهروند مسوولي بودند و هرگز اشتباهي مرتكب نشده‌اند. اعترافي هم كه مي‌گويند، او امضا كرده، بدون ترديد تحت شرايط خاصي بوده و قابل استناد نيست. احكامي كه عليه اين دو نفر صادر شده، منصفانه نيست. اميدوارم هر چه سريع‌تر خبر تجديدنظر در اين حكم را بشنويم.

شنیده‌های« اعتماد» حاکی از لغو حکم اعدام قره‌حسنلو است
دیروز خبری به دست اعتماد رسید مبنی بر اینکه حکم اعدام حمید قره‌حسنلو، لغو شده است. طبق این خبر، گفته می‌شد که یکی از شخصیت‌های سیاسی برجسته و قدیمی کشور در نامه‌ای از مقامات عالی نظام درخواست کرده حکم این فرد لغو شود. ما با نویسنده نامه تماس گرفتیم و ایشان نوشتن نامه و دریافت پاسخ مثبت در این زمینه را تائید کرد. طبیعی است که روزنامه اعتماد انتشار جزئیات را به بعد از انتشار اصل خبر از مجاری رسمی موکول می‌کند و امیدوار است خبرهای خوب در این زمینه مستدام باشد.

خواهر دكتر حميد قره حسنلو: مادرم بعد از شنیدن خبر حكم اعدام پسرش ‌دچار آلزایمر شده است. مادرم بر اثر این حادثه آسیب زیادی دیده و بیمار شده است. شوكی كه بر اثر این خبر تلخ شكل گرفت همه خانواده را تكان داد، اما مادرم با توجه به روحیه و سن و سالی كه دارند، دچار یك شوك شدید شدند. در فیلمی كه اخیرا مادرم برای درخواست تجدیدنظر در حكم صادر شده از مسوولان منتشر كردند، مشخص است كه ایشان در پیدا كردن كلمات مشكل دارند و نشانه‌های آلزایمر در مادرم كاملا هویداست. [بغض می‌كند]

محسن بيات، وكيل خانواده قره حسنلو: مورد دکتر حمید قره‌حسنلو و همسرشان که خواستار وکیل تعیینی بوده‌اند و من هم از قبل وکالت ایشان را داشته‌ام و با وجودی که درخواست وکیل تسخیری نداشته‌اند، اما در شرایطی قرار گرفته‌اند که به‌رغم میل و اراده، برای ایشان وکیل تسخیری گذاشته شده و بنا برگزارش‌ها، کاری که به عنوان وکیل باید انجام می‌دادند، انجام نشده و خانواده رضایت نداشته‌اند و خواستار عزل وکیل تسخیری بوده‌اند و حتی مراتب به خود وکیل تسخیری ایشان هم اعلام شده است. دکتر قره حسنلو مدتی است در قرنطینه بوده و خانواده امکان ملاقات و همفکری برای استیفای این حق مسلم ایشان را ندارند.