نگذاریم چراغ ها خاموش شود

محسن موسوی بجنوردی، مدیر انتشارات مرکز دایره المعارف بزرگ اسلامی در سرمقاله روزنامه سازندگی درباره تعطیلی پارسه، پلمپ چشمه و تعطیلی برخی دیگر از کتابفروشی ها و مراکز فرهنگی نوشت:

هر کتابفروشــی چراغی اســت که راه را مینماید. فانوسی اســت در دل کوره راه. مقصدی است برای هر گمگشته تا آن در بیراهه مانده را نجات بخشد. خانه امنی است برای اهل فکر، اهل فن و اهل فرهنگ. جایی است  برای هر دقیقهای چیزی در چنته دارد که حتما كتابفروشــی باید پر از كتاب باشد، باید كمی شلوغ و نامرتب و تاریك باشد، باید مشتریانی داشته باشد كه از پس سالها با كتابفروش و مشتریهای دیگر رفاقتی به هم زده باشند، موقع خرید كتاب بشود با یکدیگر حرف زد، كتابفروش كتاب پیشــنهاد كند، خودش بنویسد، بخواند، حرف بزند و مشــتریهایش را به اســم كوچك صدا كند.

حال و در این وانفســا که هــر روز فرهنگ بیشتر و بیشتر قربانی بحرانهای متالطم اقتصادی میشــود و کتاب پس از اقالم دیگر فرهنگی به کاالی محذوف سبد خرید خانوار تبدیل شده اســت در یک هفته اخیر خبر رسید، کرکره دو کتابفروشی در پایتخت به ناچار و اجبار پایین کشیده شد؛ یکی تعطیل شد و دیگری مبنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه که در سه سال اخیر کتابفروشی ای را در جوار سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی تاسیس کرده و مستاجر ایرنا بود، در پی خواست مالــک، آنجا را تحویل داد. در اینکه ایرنا محق بود تا آن ملک را پس بگیرد، تردیدی نیست اما مخیر بود تا مدارا کند و نگذارد چراغ یک کتابفروشــی خاموش شود و چند کتابفروش بیکار.

دیگر انتشاراتی که تعطیل شد، انتشارات چشمه بود که در این 37 سال فعالیت، کتابفروشیاش در خیابان کریمخان زند، ملجــأ کتابخوانان بود اما به بهانه واهی سوءتفاهمی در مورد همکاری یا عدم همکاری این نشر با فراخوان ضدانقلاب پلمب شد و البته خبرهای تایید نشدهای آمد که دال بر فک پلمب بود و البته در این اثنا کتابفروشــی زمان در ســنندج و ِ طه فرهنگپرور کردســتان نیز به سبب مصائب ناشی  از انســداد اقتصادی برای همیشه به خاطره ها پیوست و این اتفاق در شهرستانها به مراتب خسارت بارتر است.

و البته ناگفته نماند از زمان شــیوع کرونا و شــرایط تحمیلی آن و نیز شرایط اقتصادیای که منجر به افزایش قیمت کاغذ و... کتابفروشی ایرانیان، کتابفروشی نشر رود، کتابفروشــی نشر آسیا، کتابفروشی اکتبــر، کتابفروشــی مروارید، کتابفروشــی چهل کلاغ، کتابفروشی فردوسی، کتابفروشی نمایشگاه کتاب کودک، شعبه کتابفروشی هوپا در تهرانپارس، کتابفروشــی شکســپیر در رشت، کافــه کتاب آیــه در اراک،  کافه کتاب آفتاب در مشهد و کتابفروشــی عبداللهی در شیراز از جمله کتابفروشیهایی هستند که در این سالها تعطیل شده بودند.

و این همه غمی نشانده بر دل اهل کتاب و بر صاحبانِ امر فرض اســت تا به هر طریق و ترتیبی منصب و آمران از کتابفروشی های مستقل و متعلق به بخش خصوصی حمایت کنند؛ چه سیاسی و چه اقتصادی. هر کتابفروشــی حتی آنهایی که پشــتیبانی دولتی و حاکمیتــی دارنــد، چراغهایی هســتند که سوســو میزنند تــا فرهنگ به قهقهرا نــرود. ضعف در فعالیت کتابفروشــیها میتوانــد زنجیره فرهنــگ مکتوب را مختل کند و تا به حال هم مختل کرده است بنابراین اگر میخواهیم به چرخه خوب فرهنگ فکر کنیم، نمیتوان بدون فکر کردن به کتابفروشــیها به این نتیجه رسید.

بســیاری از این كتابفروشــیها توســط افرادی اداره میشــوند كه فارغ از سود و زیان مادی به عشق كتاب و كتابخوانی و البته مشــتریان كتابخوان به هزار مرارت كارشــان را نگه داشــتهاند و پایان فعالیت هریک یعنی چشمه فرهنگپروری که میتواند با کتابفروشی فیاض بماند، رو به افول و سقوط نهاده است. کاش پارســه و چشمه و زمان و همه کتابفروشی ها بمانند و بپایند به روزگاران