پاسخی به چند ادعا؛ از فروش یک و نیم میلیون بشکه نفت در دولت سیزدهم تا قیاس مع الفارق در مورد نرخ ارز!

نواندیش- محمد صادقی: چند روز پیش در مطلبی با عنوان "دلار ۴۱۰۰۰ تومانی دستاورد دولت بی برجام و تلگرام! " از یکی از تیترهای قدیمی کیهان برای سال 1397 که علیه دولت روحانی بود یاد کردیم و نوشتیم که چطور است این روزها این روزنامه در برابر رشد بی حساب وکتاب قیمت ها سکوت اختیار کرده، مطلب ما اما گویا به مذاق همکاران در کیهان خوش نیامد و باعث رنجش خاطرشان شد، البته به خوبی قابل درک است که گاهی یادآوری خاطرات و اشتباهات می تواند برای هر کسی تلخ باشد!

 کیهان در بخشی از این مطلب نوشت: ماجرا از این قرار است که رسانه‌های زنجیره‌ای مدعی اصلاح‌طلبی چند هفته است یکی از صفحات کیهان را سوژه قرار داده‌اند؛ صفحه اول با این تیتر: «دلار 5800 تومان، دستاورد دولت برجام و تلگرام». از روزنامه هم‌میهن گرفته، سایت نواندیش و کانال اخبار فوری و... ...

در روزهایی که عملکرد اقتصادی دولت صدای بسیاری از اصولگرایان و مراجع عظام تقلید را هم درآورده گویا روزنامه کیهان همچنان قصد دارد نظام و منافع ملی را قربانی دولت مورد پسند خود کند، از این بابت خرده ای به آنها نیست بالاخره حتما دلایلی در انجام اش دارند اما آنچه جای تعجب دارد یکسری آمار و ارقام و قیاس های مع الفارقی است که کیهان در مطلب اخیر خود به آن اشاره کرده که نمی توان از کنارش ساده گذشت، قیاس ها و مغلطه هایی که بسیاری از حامیان اندک دولت نیز به آن استناد می کنند، در این نوشته که مطلقا قصد آن تخریب دولت فعلی یا حمایت از دولت سابق نیست به این ادعاها می پردازیم تا ابعاد آن برای مخاطبان روشن شود، ما بر خلاف بسیاری از هرگونه عملکرد مثبتی که موجب بهبود فضای اقتصادی وکاهش رنجش مردم شود از سوی هر جناح و دولتی استقبال می کنیم و هرگز هم هیچ دولتی چه روحانی و چه هر کس دیگری را بری از خطا نمی دانیم.

به هر روی، کیهان در مطلب اخیر خود خود نوشته: با برجسته کردن صفحه مذکور چنین القا کرده‌اند که دلار در دولت روحانی 5800 تومان بود و این در حالی است که صفحه و تیتر مذکور کیهان،‌ مربوط به فروردین 1397 است. به عبارت دیگر دولت روحانی سه سال پس از آن تیتر هم ادامه داشت!

ما در مطلب خود به هیچ عنوان قصد القا چنین چیزی را نداشتیم چرا که اساسا آنقدری برای مخاطبان خود شعور قائل هستیم که چیزی به آنها القا نکنیم، بحث اتفاقا تنها مربوط به همان مقطع زمانی فروردین 1397 یعنی کمتر از یکسال از آغاز دولت دوم روحانی است، دقت کنید دولت دوم! یک مقایسه سرانگشتی بین یکسال اول دولت روحانی که کشور همچنان در شرایط تحریمی قرار داشت و یک سالگی دولت کنونی به اضافه ثبات نرخ تورم و ارز در زمان اجرای برجام به خوبی واقعیات را آشکار می کند، در کنار این ها باید نرخ رشد اقتصادی را هم بررسی کرد و این نکته ای است که روزنامه کیهان یا به عمد به آن نپرداخته یا اطلاعی نداشته است، همیشه نرخ رشد اقتصادی به هر میزانی که بالا رود شاهد افزایش تورم نسبی و بالا رفتن نسبی نرخ ارز خواهیم بود!

از آنجایی که روزنامه کیهان برجام را عامل بدبختی معرفی کرده و اتفاقا در تیتر مورد اشاره هم سعی در القا این موضوع دارد تنها به بررسی  سال اجرای نسبی برجام و قبل از خروج ترامپ از آن و سال اول دولت روحانی با سال 1400 که دولت سیزدهم دولت را به دست گرفته و به ادعای حامیان دولت بیش از یک میلیون نفت بالای 80 دلار می فروشد می پردازیم تا ابعاد ماجرا روشن تر شود!

بر اساس محاسبات مقدماتی و اولیه اداره حساب های اقتصادی بانک مرکزی، تولید ناخالص داخلی ایران به قیمت پایه و به قیمت های ثابت سال ۱۳۹۰ در سال ۱۳۹۶ به ۶۹۴ هزار میلیارد تومان رسیده که نسبت به رقم مشابه سال ۱۳۹۵ حدود ۳.۷ درصد افزایش یافته است.

در این محاسبات، رشد اقتصادی بدون احتساب نفت ۴.۶ درصد( رشد اقتصادی خود باعث بالا رفتن تورم می شود) اعلام شده که حاکی از تغییر مسیر رشد اقتصادی از رشد نفت محور به سمت رشد مبتنی بر بخش غیرنفتی اقتصاد است.

نرخ ارز

اما در مورد نرخ ارز! حامیان دولت معمولا میزان رشد قیمت بازه 8 ساله دولت ها را با بازه یکسال دولت سیزدهم مقایسه می کنند که واقعا عجیبا غریبا است، حال بهتر نیست اگر دوستان واقعا علاقمند به مقایسه هستند بازه یکسال این دو دولت را مقایسه کنیم؟!

دولت سیزدهم به ریاست ابراهیم رئیسی با ثبت 27/6 درصد بالا ترین میزان افزایش قیمت دلار در یک سال آغاز به کار این دولت از مرداد 1400 تا مرداد 1401 را در بین تمام روسای پیشین به نام خود ثبت کرده است، تازه این بازه زمانی پیش از گرانی های وحشتناک اخیر است و چون برخی آن را به گردن حوادث اخیر می اندازند ترجیح دادیم بازه شهریور تا امروز را که شاهد رسیدن قیمت از 33 به 43 هزار تومان هستیم، بررسی نکنیم!

اما اوضاع دلار در یکسال اول دولت روحانی چطور بود؟!

قیمت دلار در مرداد ماه سال 1392 و مقایسه قیمت دلار در مرداد ماه 1393 بیانگر کاهش 1/6 درصدی است!

احمدی نژاد دولت دهم را با نرخ دلار 3579 تومان به حسن روحانی تحویل داد؛ امری که نشان از رشد 298.5 درصدی نرخ دلار طی 8 سال داشت. براساس گزارش بانک مرکزی، نرخ دلار از این دوره به بعد روندی کاهشی به خود گرفت. این گزارش نشان می‌دهد که متوسط نرخ دلار از 3579 تومان در خردادماه 1392 به 3026 تومان در اسفندماه همان سال کاهش یافت. البته در ماه‌های آذر، دی و بهمن سال 1392 نرخ دلار به زیر 3000 تومان نیز کاهش یافت؛ به طوری که در آذرماه متوسط نرخ دلار 2949 تومان، دی‌ماه 2975 تومان و بهمن‌ماه 2950 تومان بود.

به طور کلی براساس نمودارها قیمت هر دلار در بازار آزاد از زمان آغاز به کار دولت روحانی تا زمان اجرای توافق هسته ای، تنها حدود 300 تومان افزایش قیمت یافت و دلار در پسابرجام هم تنها حدود 600 تومان گران شد.

حال آیا روزنامه کیهان می تواند ثابت کند با توجه به مشکلات ساختاری اقتصاد ایران بدون برجام این صعود شیب تند تری نمی گرفت، یا اکنون که برجامی در کار نیست چرا دولت سیزدهم نمی تواند جلوی رشد نرخ ارز را بگیرد؟!

ما برخلاف آنچه کیهان و مخالفان برجام سعی در القا آن دارند هرگز نگفته ایم که برجام کلید حل همه مشکلات است، اصلا صراحتا میگویم هر کس چنین ادعایی کند دروغگو و ناآگاه هست، اما مدعی هستیم بدون تعامل با جهان نمیتوان وضعیت اقتصادی را سر و سامان داد، برجام در بعد اقتصادی می تواند فرصت تنفسی برای دولت باشد تا شاید بتواند بخشی از بحران های فزاینده اقتصادی که از همه سو اقتصاد کشور را در محاصره گرفته و دائما در حال تضعیف قدرت خرید طبقات متوسط و پایین جامعه هستند حل کند و از سوی دیگر با جلوگیری از ارجاع دوباره پرونده ایران به شورای امنیت از خطراتی که به صورت بالقوه می تواند متوجه امنیت ملی کشور باشد جلوگیری کند.

البته باز هم می گویم باید به این نکته توجه کرد که اعلام توافق نمی تواند به معنای باز شدن درهای بهشت به روی اقتصاد ایران و حل مشکلات ساختاری باشد که اقتصاد ایران با آنها دست و پنجه نرم می کند که مهمترین و ملموس ترین آنها مسئله تورم است.

فروش بیش از یک میلیون بشکه نفت، ارز 4200 تومانی، قیمت بنزین و واردات واکسن!

 در مورد ادعای فروش این میزان نفت باید از دولت محترم پرسید که اگر واقعا چنین شده پس ما چرا شاهد این میزان از افزایش قیمت ارز هستیم، آیا غیر از این است که احتمالا به دلیل عدم پذیرش اف ای تی اف دسترسی به منابع مالی ناشی از فروش نفت نداریم، اگر نداریم که دیگر فروش بیش از یک میلیون یا اصلا 10 میلیون چه فرقی می کند اگر هم داریم که که این پول کجا هزینه می شود که شاهد هیچ تاثیر ملموسی بر اقتصاد نیستیم؟!

در مورد قیمت بنزین هم که همه می دانند مسئولیت آن بر گردن همه سران قوا است و در جلسه تصمیم گیری سران دو قوه ديگر از جمله اقاي رئیسی هم حضور داشتند حالا اینکه برخی میخواهند مسئولیت آن تمام و کمال متوجه دولت قبل باشد دیگر کاری نمی توان کرد!

بحث دیگر ارز 4200 تومانی است، هیچ کس نمیتواند منکر این شود که نرخ ارز دو یا چند نرخی كه البته در تمام دولت هاى جمهورى اسلامى ايران وجود داشته، فسادزا است، ارز ترجیحی 4200 تومانی هم از این قاعده مستثنی نبود؛ هرچند ضرورت حفظ سفره مردم در مقابله با جنگ اقتصادى ترامپ موجب طرح آن شد. اما حداقل امروز دیگر مشخص شده که حذف به یکباره این ارز چه تاثیرات مخربی بر اقتصاد کشور گذاشت و باعث چه جهش وحشتناکی شد، موضوعی که بسیاری از کارشناسان تا پیش از اجرای آن هشدار داده بودند که هرگونه تصميمى درباره آن اولا بايد با مراقبت از سفره مردم باشد و دوما این نرخ بهتر است به تدریج بالا رفته و آرام آرام حذف شود تا اینکه یکباره این اتفاق افتند؛ حداقل امروز می توان تایید کرد که اگر ارز ترجیحی 4200 تومانی نبود با توجه به شرایط تحریمی واقتصادی شاهد چه وضعیتی می بودیم!

و درپایان در مورد ادعا واکسن هم پیشنهاد می کنم این مطلب را بخوانید: از پز خرید واکسن کرونا تا ناتوانی در تامین شربت سرماخوردگی!