ترکان : دولت گذشته، بی‌محابا به بیت‌المال می‌تاخت

دولت در آستانه یک‌سالگی است و این یعنی یک ‌سال از روزهای ریاست محمود احمدی‌نژاد بر قوه‌مجریه می‌گذرد اما همچنان شاهد ارایه گزارش‌هایی متعدد از تخلفات گسترده در دولت‌های او هستیم. گزارش‌هایی که اکبر ترکان، مشاور ویژه رییس‌جمهوری درباره آن می‌گوید، زمان تحویل دولت هرگز فکر نمی‌کرده اوضاع این‌چنین باشد و دولتمردان قبلی اینگونه بی‌محابا به بیت‌المال تاخته باشند. «ایرنا» در همین زمینه گفت‌وگویی با او انجام داده که در ادامه می‌خوانید.

آیا می‌توان گفت در دولت شاهد بازگشت نخبگان به اداره امور اجرایی کشور هستیم؟
دولت آقای دکتر روحانی با مشکلات بسیار پیچیده و سهمگینی مواجه است که نتیجه یک دوره طولانی بی‌تدبیری است. لذا کوشش آقای دکتر روحانی این بوده که از باتجربه‌ترین‌ها استفاده کند. افراد شناخته‌شده برای همه مردم که در سال‌های گذشته در مسوولیت‌های مختلف، کار، رفتار و عملکرد آنان را دیده‌اند و درباره آنها احساس مثبت دارند.
چطور مردم در انتخابات 92 دوباره اعتماد می‌کنند؟
مردم آن هشت سال را دیدند که تورم‌ وحشتناک بود، نتیجه آن هشت سال برباد دادن درآمدهای نفتی و شکست تولید داخلی در مقابل هجوم واردات بود. نتیجه آن طرح‌های بدون پشتوانه کارشناسی، مثل پرداخت یارانه نقدی، مسکن مهر یا سهام عدالت بود. ارزیابی دوستان ما این است که در دو سال آخر دولت دهم، یعنی سال‌های 91 و 92 سطح زندگی مردم به طور متوسط 15درصد پایین آمده است.
برگرداندن آنچه از دست رفته، آسان نیست. یعنی اگر در سه سال متوالی نرخ رشد پنج‌درصد داشته باشیم، تازه می‌توانیم این را جبران کنیم. معنایش این است که از کیسه کل مردم ایران- فقیر و غنی- به یک نسبت برداشتیم و مسکن مهر ساختیم. سهم این تورم‌های گرانقیمت در سبد ثروتمندان بسیار جزیی بود، اما استخوان فقرا را خرد کرد.

فکر می‌کردید با چنین حجمی از فساد اقتصادی مواجه شوید؟

من علاقه‌مند به آن دولت نبودم، اما هیچ گاه تصور نمی‌کردم که چنین رفتارهایی از آنان سر بزند. وقتی وارد شدم و دیدم این‌طور بی‌محابا به بیت‌المال می‌تازند، ابتدا شوکه شدم که مگر ممکن است؟ مگر ممکن است که آدم خودش را این طور مجاز بداند که دست در بیت‌المال ببرد؟ ولی خب، متاسفانه انجام شده بود. ما در مناطق آزاد توانستیم تا حدودی جلو ادامه روند را بگیریم. اما استرداد آنچه قبلا داده شده، به دلایل قضایی و حقوقی ممکن نشد.

دولت برای جلوگیری از بروز فساد چه مکانیسم‌هایی تدوین کرده است؟

بخش اول این است که راه‌حل جهانی جلوگیری از فساد، شفافیت است. اما در اقتصاد ایران، فساد در دو، سه جا شکل می‌گیرد. یکی بانک‌هاست، زیرا در گذشته درحالی که نرخ تورم بالا بود، بانک‌ها را موظف کردند سود بانکی را زیر نرخ تورم نگه دارند. این یعنی رانت که باعث می‌شود اگر کسی پول هم دارد، از آن استفاده نکند و از پول ارزان بانک‌ها استفاده کند و این زمینه فساد است.
بخش دوم فساد در شهرداری‌هاست و هرچه شهرداری بزرگ‌تر باشد، حوزه فساد هم بزرگ‌تر است. البته نمی‌گویم حتما این فسادها رخ می‌دهد، بلکه می‌گویم احتمال وقوع آن بالاتر است. بخش سوم زمینه بروز فساد، بودجه‌های دولتی است، یعنی وقتی قراردادهای دولتی با ترک تشریفات مناقصه واگذار می‌شود.

فکر می‌کنید فشار بر این دولت ناشی از چیست؟

کسی یقه متهمان وضعیت فعلی را نگرفته است که شما باعث و بانی این داستان هستید. اینها بدهکارند و باید پاسخ بدهند، اما طلبکار شده‌اند.

اما آیا همه این ناهنجاری‌ها تقصیر یک شخص است؟ ما که یادمان است عده‌ای برای همین جریانات سینه می‌زدند. یادمان است یک جمعیتی بودند که این محصول کارشان است. حالا همه این جمعیت یک نفر را گذاشته‌اند کنار و بقیه طلبکار شده‌اند، به جای اینکه پاسخ بدهد، انگار که حافظه ما ضعیف است و فکر می‌کنند یادمان رفته است که چه‌ها گفتند.

به موقع باید نظرات تک‌تک اینها را که ثبت و ضبط است، منتشر کنیم.
به نظر می‌رسد این عده حتی با آمار و ارقام هم سر جدال دارند و نمی‌خواهند مشکلات برجای مانده را بپذیرند و تلاش‌های دولت برای رفع مشکلات، به‌ویژه در سیاست خارجی را طور دیگری تعبیر می‌کنند.

چه چشم‌اندازی از سه سال آینده دارید؟

با تحریم یا بی‌تحریم؟ الان سناریوی الف ما سناریوی تحریم است. سناریوی عملی ما ادامه وضع موجود است. نرخ رشد امسال چیزی حدود دودرصد خواهد بود و سال دیگر بیشتر می‌شود. اما اگر وضعیت مذاکرات به جایی برسد، سناریوی دیگری در اقتصاد ایران باید جایگزین شود.

منبع:روزنامه شرق

گزارش خطا