تحلیل سفر رئیسی به چین و بیانیه‌ی پایانی سفر: اشاره به نام اسراييل در بالاترين سطح و عقب‌نشینی وسیع چین از تعهدات بیانیه ۱۳۹۵

حمید ابوطالبی معاون سياسي دفتر رييس جمهور در دولت حسن روحانى، در كانال خود نوشت:

قصد ندارم در مورد سفر رییس دولت به چین و روابط با پکن مفصل‌ بنویسم؛ چراکه دولتیان به زودی به اسطوره‌سازی از این سفر خواهند پرداخت. با این وجود آنچه که به نظر من دراین سفر مهم است، سخنان و تمایلات طرف ایرانی نیست، بلکه اظهارات رییس‌جمهور چین و بیانیه پایان سفر است که اهمیتی مبنایی دارد؛ زیرا:

۱. شی جین پینگ که چند ماه پیش در عربستان گفته بود که: «رهبران از هرگونه تلاش صلح‌آمیز امارات برای رسیدن به راه حل صلح‌آمیز در مورد جزایر سه‌گانه حمایت می‌کنند… و از ایران می‌خواهند به اصول حسن‌همجواری و عدم‌ دخالت در امور داخلی کشورها احترام بگذارد و…» اکنون می‌گوید: «چین از ایران برای تامین حاکمیت ملی، استقلال، و «یکپارچگی سرزمینی» خود حمایت کرده و مخالف دخالت نیروهای خارجی در امور داخلی ایران و تضعیف امنیت و ثبات ایران است»؛
جملاتی کلیشه‌ای و تقریبا همسان با بیانیه چین در عربستان، ومطابق با خواسته‌های میزبانان و میهمانان!

۲. نکته مهم دیگر بیانیه پایانی دو رییس جمهور است که در آن:
* برخلاف بیانیه سفر شی جین‌پینگ به تهران درابتدای ۱۳۹۵، دربیانیه پکن۱۴۰۱ هم نام «برنامه جامع همکاریهای مشترک ۲۵ساله»حذف و هم از تحولات آن خبری نیست؛
* تعهدات چین در همکاری‌های هسته‌ای و مدرن‌سازی رآکتور اراک پیگیری نشده؛
‏* همکاری بانکی، پولی، فاینانس و… مطرح نیست؛
* ایران برای اولین‌بار و در بالاترین سطح، با ذکر نام اسرائیل و عدم طرح مواضع رسمی خود و با تایید تاسیسات هسته‌ای اسرائیل، از آن کشور می‌خواهدبه پیمان عدم اشاعه بپیوندد!
* چین ذکر مستقل ضرورت لغو تحریم‌ها را نپذیرفته، و چون آمریکا آن را منوط به پذیرش برجام می‌داند؛
‏* روابط اقتصادی باچین هم یعنی: توسعه‌ی همکاری‌ها با ایران درتجارت، ترانزیت، فرهنگ، ‌و لغو یکطرفه ویزای ایران و…؛ البته ذیل رعایت ساختار موجود روابط‌ بین‌الملل به‌ویژه تحریم‌ها، وآنچه سخنگوی وزارت خارجه چین برای اطمینان به آمریکا و اعراب و اسرائیل میگوید که این سفرعلیه هیچ کشور ثالثی نیست!

۳. لذا همانگونه که تاکنون نوشته‌ام این مواضع می‌نمایاند که چین: «با آمریکایی‌ها آمریکایی، با عرب‌ها عربی، و با ایرانی‌ها ایرانی می‌رقصد»؛ با روسیه، که شریک کهن و استراتژیک پکن است،حاضر نیست در ساختار روابط استراتژیک خود همراه شود؛ در منطقه شرق آسیا تهدید و زور به‌ کار می‌برد؛
و…

این تغییرات محتوایی و عقب‌نشینی وسیع چین از تعهدات بیانیه ۱۳۹۵ و بیان کلیات در ۱۴۰۱ می‌نمایاند که چین کشوری است که صرفا «وفق منافع کلان خویش گام برمیدارد».

پس پکن را همانگونه که نشان میدهد ببینیم؛ وبدانیم که از سفر به پکن، «توازن استراتژیک در روابط خارجی ایران» به دست نخواهد آمد.