امتياز بزرگ رئيسى به چين در جريان سفر اخير

مسيح مهاجرى در روزنامه جمهورى اسلامى نوشت:

اصل سفر رسمي مسئولان کشور به خارج، امري طبيعي است که در دوران تمام دولت‌ها انجام مي‌شود و براي گسترش روابط بين‌الملل ضرورت دارد. بنابراين، کساني که اصل سفر رئيس ‌جمهور رئيسي به چين را زير سؤال مي‌برند، سخن مقبولي ندارند. ايرادي اگر وجود دارد و اگر قرار است علامت سؤالي در مقابل اين سفر گذاشته شود، بايد درباره زمان سفر و محتواي آن باشد.

درباره زمان سفر اين سؤال اساسي وجود دارد که چرا رئيس‌ جمهوري اسلامي ايران قبل از آنکه رئيس ‌جمهور چين بابت موضعگيري ضدتماميت ارضي ايران در سفر آذرماه خود به عربستان عذرخواهي کند يا آن را تصحيح نمايد، به پکن سفر کرد؟

شي جين پينگ، رئيس ‌جمهور چين در سفر آذرماه امسال خود به عربستان، پاي بيانيه مشترکي با عربستان را امضا کرد که در آن عليه فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران موضعگيري شده و کشورمان به دخالت در کشورهاي منطقه و حمايت از تروريسم متهم شده بود. علاوه بر اين، رئيس‌ جمهور چين در همان سفر از ادعاي موهوم امارات نسبت به جزاير سه‌گانه ايراني خليج فارس (ابوموسي، تنب بزرگ و تنب کوچک) حمايت کرد و مالکيت ايران بر اين جزاير را زير سؤال برد. در همان زمان، وزارت امور خارجه کشورمان به دنبال اعتراضات گسترده رسانه‌ها به مواضع ضدايراني رئيس ‌جمهور چين، نسبت به اين اقدام شي‌جين پينگ واکنش نشان داد و به صورت ملايمي از دولت چين گلايه کرد.

معاون نخست‌ وزير چين نيز يک هفته بعد به تهران سفر کرد و درصدد توجيه موضعگيري شي‌جين ‌پينگ برآمد که مقبول واقع نشد و رسانه‌ها آن را ناکافي دانستند و خواستار عذرخواهي رسمي رئيس ‌جمهور و دولت چين شدند و البته تاکنون خبري از عذرخواهي و تصحيح اين موضع ضدايراني نشده است.

براساس قواعد حاکم بر روابط بين‌المللي، سفر رئيس‌ جمهور رئيسي به چين قبل از آنکه چين رسماً به خاطر مواضع ضدايراني شي‌جين‌ پينگ از دولت و ملت ايران عذرخواهي کند، اقدام درستي نبود. با اينحال، وقتي خبر اين سفر منتشر شد، تصور اين بود که در جريان سفر رسمي بلندپايه‌ترين مقام اجرائي کشورمان به پکن، مقامات چيني درصدد جبران برخواهند آمد و رئيس ‌جمهور اين کشور سخنی خواهد گفت و يا در بيانيه مشترک نکته‌اي گنجانده خواهد شد که اقدام خلاف آقاي شي‌جين ‌پينگ تصحيح شود.

بررسي محتواي سفر رئيس‌ جمهور رئيسي به پکن نشان مي‌دهد نه‌تنها دولت چين حاضر به تصحيح موضع ضدايراني شي‌جين‌ پينگ نشد، بلکه از هيأت بلندپايه ايراني اين امتياز بسيار مهم را گرفت که بر تعلق تايوان به چين تأکيد کند بدون اينکه مابازاء آن را با تأکيد چين بر تعلق جزاير سه‌گانه خليج فارس به ايران دريافت نمايد! در جريان سفر رئيس‌ جمهور رئيسي به پکن، سه نکته در تبليغات رسمي برجسته شد.

يکي استقبال رسمي بود که از مصاديق «آفتابه لگن هفت دست» بود و چيز تازه‌اي نبود به ويژه آنکه رئيس ‌جمهور چين حاضر نشد تا کنار خودروي رئيس ‌جمهور کشورمان بيايد. دوم اينکه بر اجرائي شدن قرارداد همکاري 25 ساله دو کشور تأکيد شد که آنهم اولاً به مثابه وعده سرخرمن است و ثانياً از جهات مختلف زير سؤال قرار دارد. و سوم اينکه در بيانيه پاياني سفر، بر چين يکپارچه تأکيد شد، يعني هيأت ايراني بر تعلق تايوان به چين تأکيد کرد بدون آنکه دولت چين را وادار کند به مالکيت ايران و بر جزاير سه‌گانه ايراني ابوموسي، تنب بزرگ و تنب کوچک اعتراف و موضع خلاف رئيس‌ جمهور شي‌جين پينگ را تصحيح کند. بدين ‌ترتيب اگر تا اينجاي سفر را ارزيابي کنيم، در ادامه تبليغات پرسروصداي «آفتابه لگن هفت دست» بايد بگوئيم «شام و ناهار هيچي»! يعني مقامات چيني حاضر نشدند قوري ما که در عربستان شکستند را حتي بند بزنند.

باقي مي‌ماند اين واقعيت مهم که چين هم مثل آمريکا و اروپا و روسيه درصدد جلب منافع خود است و در غيرقابل اعتماد بودن با آنها تفاوتي ندارد. ما نبايد تصور کنيم با وعده‌هاي دولت چين گشايشي در اقتصادمان پديد خواهد آمد همانطور که ديديم در روز بعد از پايان سفر رئيس‌ جمهور به چين، دلار به 46 هزار تومان افزايش يافت.

دولتمردان ما بايد اين واقعيت را درک کنند که به جاي دل بستن به قوري بند نزده چيني، به سراغ سياست متوازن بين‌المللي بروند که تنها راه‌حل مشکلات کشور است.