ايران نبايد به روسيه اعتماد كند / انصارالله از حمله به اوكراين حمايت كرد اما روسيه به قطعنامه تروريستى خواندن آنها راى داد!

مسيح مهاجرى در جمهورى اسلامى نوشت:

آويزان شدن به شاخه خشکيده!

 همزمان با اولين سالگرد تجاوز نظامي روسيه به اوکراين که در پنجم اسفند 1400 صورت گرفت، مجمع عمومي سازمان ملل با اکثريت آرا قطعنامه‌اي را در محکوميت حمله روسيه به اوکراين تصويب کرد. اين قطعنامه خواستار خروج نيروهاي روسيه از اوکراين و پايان درگيري‌ها شده است. 141 کشور به اين قطعنامه رأي مثبت، 32 کشور رأي ممتنع و هفت کشور – از جمله روسيه – رأي منفي دادند. ايران، هند، آفريقاي جنوبي و چين از جمله کشورهايي هستند که به اين قطعنامه رأي ممتنع دادند.

کشورهاي عضو سازمان ملل متحد در اين قطعنامه ضمن تأکيد بر احترام به تماميت ارضي اوکراين، از روسيه خواسته‌اند هرچه سريعتر و بدون قيد و شرط از اين کشور خارج شود. نمايندگان روسيه، بلاروس، مالي، نيکاراگوئه، سوريه، کره شمالي و اريتره با اين قطعنامه مخالفت کردند.

آنچه پيرامون اين قطعنامه رخ داده، حاوي نکاتي است که قابل تأمل هستند. يکي از اين نکات اينست که اين قطعنامه مجدداً بر حمايت از «حاکميت» و «تماميت ارضي» اوکراين تأکيد مي‌کند و هرگونه ادعاي روسيه بر بخش‌هايي از اوکراين که تحت اشغال دارد را رد مي‌کند. علت اين تأکيد اينست که نمايندگان مجلس روسيه (دوما) در شهريور ماه امسال به الحاق غيرقانوني چهار منطقه اوکراين به روسيه رأي داده بودند. سازمان ملل با توجه به اشغال بخش‌هائي از خاک اوکراين، از فدراسيون روسيه خواست «فوراً، به طور کامل و بدون قيد و شرط» تمامي نيروهاي نظامي خود را از خاک اوکراين خارج کند و از طرفين خواست به خصومت‌ها پايان بدهند.

نکته ديگر به رأي ممتنع ايران مربوط است. رأي ممتنع در جائي کاربرد دارد که رأي ‌دهنده تکليف خود را نداند و تشخيص موضوع يا جوانب و عوارض آن برايش مشکل يا ناممکن باشد. ماجراي جنگ اوکراين، موضوع مبهم يا پيچيده‌اي نيست. روسيه و اوکراين بر سر اينکه اوکراين متحد روسيه باشد يا به ناتو بپيوندند و متحد اروپا و آمريکا باشد با هم اختلاف داشتند و روسيه به جاي اينکه اين اختلاف را با توسل به شيوه‌هاي ديپلماتيک و تعامل مثبت حل کند، تجاوز نظامي را ترجيح داد با اين تصور که مي‌تواند ظرف چند روز يا حداکثر يک هفته ارتش و دولت اوکراين را از پا درآورده و تسليم خود کند. اين محاسبه غلط از آب درآمد و جنگ اوکراين تاکنون بيش از يکسال به طول کشيده و با تلفات زيادي که به نيروهاي نظامي روسيه و تجهيزات نظامي اين کشور وارد شد، هنوز ارتش روسيه هيچ نشانه‌اي از پيروزي به دست نياورده و پيش‌بيني‌ها نيز اينست که ولاديمير پوتين به اهداف خود از اين جنگ نخواهد رسيد. در اين ميان، موضع جمهوري اسلامي ايران در مورد اصل جنگ با صرفنظر از آنچه براي طرفين پيش آمده يا خواهد آمد، بايد مخالفت با جنگ باشد. بنابراين، وقتي در سازمان ملل قطعنامه‌اي مطرح مي‌شود که خواستار خروج روسيه از اوکراين است، ايران بدون آنکه ترديدي داشته باشد بايد به آن رأي مثبت بدهد. از جمهوري اسلامي ايران با توجه به قانون اساسي روشني که دارد و تأکيد بر صلح جهاني از محورهاي مهم آنست، انتظار اینست که حتي از سازمان ملل نيز سبقت گرفته و براي پايان دادن به جنگ اوکراين که صلح جهاني را به خطر انداخته و مشکلات جدي زيادي براي اقتصاد جهان به وجود آورده، تلاش‌هاي بي‌وقفه نمايد نه آنکه به چنين قطعنامه‌اي رأي ممتنع بدهد!

و نکته سوم، غيرقابل اعتماد بودن روسيه است که در قطعنامه اخير سازمان ملل عليه انصارالله يمن نيز نمايان شد. سازمان ملل همزمان با قطعنامه مربوط به جنگ اوکراين، قطعنامه ديگري را درباره جنگ يمن صادر کرد که در آن انصارالله يعني حوثي‌ها که در برابر تجاوزات عربستان و امارات به کشورشان ايستاده‌اند، تروريست دانسته شده‌اند. روسيه در نتيجه يک معامله سياسي با امارات به اين قطعنامه رأي مثبت داد و انصارالله يمن را قرباني منافع خود کرد. آنچه در اين ماجرا قابل تأمل است اينست که انصارالله يمن سال گذشته در حمله روسيه به اوکراين، از روسيه حمايت کرد و حالا روسيه همين حامي خود را تروريست مي‌نامد! نکته مهم در اين ميان اينست که روس‌ها مي‌دانند حمايت از انصارالله يمن، محل نزاع سياسي ايران و عربستان و امارات است و در عين حال درست در همان زمان که ايران در حمايت از روسيه به قطعنامه ضدروسي سازمان ملل رأي ممتنع داده، روسيه که ايران انتظار داشت اين قطعنامه را وتو کند، به آن رأي مثبت داد!!

اين روش ديپلماسي خارجي ايران قطعاً با موازين روابط بين‌الملل منطبق نيست. روابط منطقي بين‌الملل ايجاب مي‌کند به دولت‌هائی اعتماد شود که نسبت به منافع طرف مقابل پاي‌بندي نشان مي‌دهند. به روسيه که ثابت کرده منافع ما را در برابر مطامع خود قرباني مي‌کند، نبايد اعتماد کنيم. اين، آويزان شدن به شاخه خشک است.