کودتا علیه «امانپور»

«ایرانی مهربان‌تر، باهوش‌تر؟» حسن روحانی رییس‌جمهوری ایران آرام صحبت می‌کند اما همچنان چماق بزرگی در دست دارد. لحن و الفاظ آرام روحانی نباید اینطور تعبیر شود که اراده ایران برای پیگیری برنامه‌ هسته‌ای‌اش به‌کناری گذاشته شده است.

فرنگیس بیات: سنت مصاحبه با رییس‌جمهوری ایران به‌ویژه اینکه در پی انتخاباتی شگفت‌انگیز برنده صندوق آرا شده باشد، بعد از خرداد 1376 و انتخاب سیدمحمد خاتمی و با مصاحبه کریستین امانپور خبرنگارآمریکایی- ایرانی شروع شد. این‌بار نیز کریستین امانپور در پیام‌های توییتری خود خبر از توافق دفتر رییس‌جمهوری ایران برای انجام مصاحبه با وی در جریان سفر هیات ایرانی به نیویورک می‌دهد. از آنجایی که اولین مصاحبه معمولا چیزی بیش از یک مصاحبه و تلاشی است برای تصویر‌سازی از رییس‌جمهوری منتخب، اهمیت فوق‌العاده سیاسی و رسانه‌ای را با خود یدک می‌کشد. اما این‌بار این خبرنگار شبکه ان‌بی‌سی، آن کری بود که با سفر به تهران و انجام مصاحبه با حسن روحانی به‌عنوان اولین رسانه آمریکایی به‌نوعی رودستی به خبرنگار ایرانی‌تبار شبکه سی‌ان‌ان می‌زند. در واقع در حالی که کریستین امانپور در انتظار هیات ایرانی برای ورود به نیویورک و انجام مصاحبه بوده است، آن کری مصاحبه را در تهران به‌پایان می‌رساند. آن کری در کنار ارایه مصاحبه خود در بخش‌های مختلف خبری شبکه ان‌بی‌سی به برداشت‌های شخصی‌اش نیز از این مصاحبه اشاره می‌کند و روحانی را فردی جدی و مصمم در ارسال پیام تغییر ایران توصیف می‌کند. دعوای رقابتی رسانه‌های آمریکایی بر سر مصاحبه با رییس‌جمهوری ایران نه‌تنها چیزی از اهمیت این اظهارات کم نمی‌کند که باعث شد تا افکارعمومی توجه بیشتری نیز به آن نشان دهد. آن‌کری با حضور در برنامه آندار میچل شبکه NBC توضیحاتی در خصوص مصاحبه با روحانی ارایه داد.

کری گفت: مصاحبه درخصوص مسایل مختلف بود و نسبت به گفت‌وگویی که با احمدی‌نژاد داشتم، بسیار متفاوت بود. وی افزود: روحانی گزافه‌گویی نداشت و بیشتر لحن آشتی‌جویانه داشت.

خبرنگار شبکه NBC اضافه کرد: روشن بود که روحانی و تیمش، سفر او به نیویورک و حضور در سازمان ملل را فرصتی بزرگ برای بهبود روابط با غرب می‌بینند. اندرا میچل اقدام آن کری در مصاحبه با روحانی را کودتایی علیه امانپور دانست.

رییس‌جمهوری ایران در جست‌وجو برای رسیدن به توافق هسته‌ای چشمی به‌پایان‌دادن به تحریم‌های مصوب علیه ایران دارد. آمریکا به موازات تلاش برای ایجاد گشایش روابط با ایران، سعی می‌کند به اسراییل نیز اطمینان دهد.

وضعیت اقتصادی ایران به‌واسطه رویکرد اصلاح‌طلبانه روحانی در داخل و خارج از کشور در تقویت‌شدن است. با وجودی که وضعیت اقتصادی مردم چندان با شاخص‌های رفاهی همسان نیست، اما همبستگی ملی در داخل کشور پشت‌سر رییس‌جمهور به‌وجود آمده است.

آمریکا باید فرصت برقراری رابطه با ایران را از دست ندهد. اگر اوباما از فرصتی که روحانی در مصاحبه خود به‌وجود آورده است استفاده نکند، نادان است.

پنج موضوعی که باید در آستانه روابط سازنده تهران با واشنگتن آن را بدانیم. عناصر مختلفی بر از سر‌گیری روابط دوجانبه تاثیرگذار است که عبارت هستند از معامله برابر بزرگ، پذیرش متقابل، چالش‌های داخلی آمریکا مثل کنگره، معمای هسته‌ای و ساختن بر مبنای منافع متقابل دو‌جانبه.

اوباما پیش از هر آغاز گفت‌وگویی با ایران انتظار دارد از ایران اقدامات عملی ببیند. آزمودن جدیت ایران در مورد نیات اعلام‌شده‌اش، بخشی از انتظارات مقامات رسمی آمریکا از گشایش جدیدی است که احتمالا در روابط تهران-واشنگتن شاهد آن خواهیم بود.

استراتژی گشایش روابط با آمریکا از سوی روحانی استراتژی چندان قطعی نیست. با توجه به سابقه تاریخی خصومت‌آمیز میان این دو کشور گشایش روابط فی‌مابین چندان آسان به‌نظر نمی‌رسد. برخلاف اینکه ایران برای حل این دشواری سیاسی، تلاش‌های فشرده دیپلماتیک را آغاز کرده است.

*شرق

گزارش خطا