چرا خودکشی حرام است؟

برنا: طبق فتوای هم مراجع اقدام به خودکشی، حرام و از گناهان کبیره است اما سؤال اینجاست که مگر انسان‌، مالک بدن خودش نیست؟‌ آیا اختیار جسم خودمان را هم نداریم؟ اگر داریم پس به چه دلیل، قتل نفس حرام است و مستوجب عذاب اخروی؟

جان‌ها امانت خدا هستند

انسان، مالک جان خودش نیست بلکه مالک حقیقیِ اشیاء از جمله جان انسان‌ها، خدای تعالی است. مالکیت انسان حتی نسبت به دارائی‌هایش قراردادی است چه رسد به جسم و جان که ودیعه‌ای الهی است. آیۀ مشهور استرجاع (از اوئیم و به سوی او بازمی‌گردیم؛ بقره:156)‌ شاهد بر این ادعاست.

انسان فقط مالک عمل خویش است

انسان حتی نسبت به همین مالکیت اعتباری و عاریتی هم اختیارِ مطلق ندارد. حق دارد گوسفندی را قربانی کند اما مثلاً نمی‌تواند چشم حیوان زبان‌بسته را کور کند. تنها محدود مُجازی که انسان می‌تواند درباره آن ادعای مالکیت حقیقی داشته باشد، دایر اعمال اوست و بس.

دلایل حرمت خودکشی

دلیل اولی که برای حرمت خودکشی می‌توان آورد همین است که جان انسان، مِلک خداست و خودکشی، حکم تصرّف در مال غیر را دارد و به همین دلیل، حرام است.

دلیل دوم این است که انسان برخوردار از کرامت ذاتی است و لذا حرمت نفس او واجب است. هر گونه آسیب ‌رساندن به نفس مثل انتحار، اعتیاد،‌ زیاده‌روی در جراحی‌های زیبایی و مواردی از این دست، مصداق به هلاکت انداختن نفس است که مورد نهی قرآن است.

دلیل سوم، روایات اهل بیت (ع) است. مثلاً امام باقر (ع) فرموده:‌ «مومن به هر بلائی مبتلا می‌گردد و به هر مرگی می‌میرد ولی خودکشی نمی‌کند» طبق روایتی دیگر از امام صادق (ع) کسی که خودکشی می‌کند، عذاب ابد را برای خود خریده است.

یکی از ۱۰ علت اصلی مرگ

طبق آمارهای بین‌المللی یکی از ۱۰ علت اصلی مرگ در بیشتر کشورهای دنیا، خودکشی است. ضعف عقاید مذهبی در کنار سایر عوامل مثل اختلالات روانی، مشکلات اقتصادی، فشارهای اجتماعی و حفظ آبرو، یکی از دلایل بروز خودکشی‌ است.

روشنگری و تقویت عقاید دینی، یکی از راه‌های مبارزه با این فرهنگ جاهلانه است.