محسن هاشمی: رئیسی، جرأت نمی‌کند مخالفتش با برخوردهای تند و سلبی درباره حجاب را صریح بگوید

سازندگی نوشت: محسن هاشمی، رئیس شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران می‌گوید: سیدابراهیم رئیسی مخالف برخوردهای تند و سلبی درباره حجاب است اما جرأت نمی‌کند نظرش را به صراحت بیان کند.

این روزها در کنار موج گرانی و وضعیت اقتصادی نامناسب، مناقشه بر سر رعایت حجاب اجباری نیز بالا گرفته و به مهم‌ترین موضوع اجتماعی و البته سیاسی و فرهنگی کشور بدل شده است. نیروی انتظامی از برخورد جدی با بی‌حجاب‌ها خبر داده و گفته که تمام دوربین‌های سطح شهر برای شناسایی آنها بدون هیچ‌گونه خطایی فعال خواهند شد. عده‌ای مخالف و عده‌ای موافق هستند. برخی سیاسیون، جامعه‌شناسان و منتقدان روش‌های فصلی نیز معتقدند که روش‌های سلبی و تند و تیز در گذشته جواب نداده و امروز نیز جواب نخواهد داد. محسن هاشمی، رئیس شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران از جمله افرادی است که با روش‌های سلبی امروز برای مقابله با بی‌حجابی مخالف است و می‌گوید این روش‌ها تاثیرگذار نیست. او معتقد است رئیس‌جمهور نیز مخالف برخوردهای سلبی است اما جسارت اعلام آن را ندارد و در لفافه مخالفت خود را ابراز می‌کند. با او در خصوص دیدگاه‌های سیدابراهیم رئیسی درباره حجاب گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

*از اظهارات چند وقت اخیر رئیس‌جمهوری درباره حجاب اینطور برداشت می‌شود که خود او نیز با روندی که برای مقابله با بی‌حجابی آغاز شده، موافق نیست و بارها در لفافه به این موضوع اشاره کرده، هرچند هیچ‌گاه صراحت لهجه در این زمینه نداشته است، نظر شما در این باره چیست؟

مساله حجاب در سال ۱۴۰۲ همچنان موضوع مناقشه‌برانگیزی است. در واقع تبدیل به یک دعوای سیاسی شده است و همین موضوع شرایط را مناقشه‌برانگیزتر می‌کند. من از صحبت‌های رئیس‌جمهور این‌طور برداشت می‌کنم که ایشان با روش اتخاذی برای مقابله با بی‌حجابی آن‌نطور که بعضی تندروها و افراطیون داخلی دنبال می‌کنند، موافق نیست. طبیعی است که ایشان هم مانند سایر دولتمردان قدرت و جرأت لازم برای اینکه نظرشان را اعلام کند، ندارد اما در لفافه صحبت‌هایی می‌کند که از این جهت بنده معتقدم که با روش‌های فعلی موافق نیست.

*یک نمونه آن سخنرانی در شب ۲۱ ماه رمضان بود؟

بله، دقیقاً، در آن شب ایشان گفتند که «برخی تصور می‌کنند که تنها جلوه نهی از منکر، حجاب است.» در حالی که باید در همه مسائل حساسیت داشته باشند. بنده این پرسش برایم پیش می‌آید که منظور از «برخی» چه کسانی است؟ احتمالاً منظور از برخی همان تندروهای داخلی هستند اما ایشان جسارت اینکه بگوید «برخی» چه کسانی هستند را ندارد.

*دستیار رئیس‌جمهور نیز به این موضوع واکنش نشان دادند و گفتند روند فعلی نه قانونی است و نه شرعی.

بله، این صحبت را خانم پاد، دستیار رئیس‌جمهور مطرح کردند، ایشان گفتند عدم ارائه خدمات اجتماعی به بی‌حجاب‌ها را غیرقانونی می‌دانند. باز همین «برخی» گفته بودند نباید به بی‌حجاب‌ها خدمات داده شود، در حالی که مغایر با اصل ۱۹ و ۲۰ قانون اساسی است. ایشان دستیار رئیس‌جمهور است و حتماً استنباطی از سوی رئیس‌جمهور داشته‌اند که این حرف را زده‌اند.

در نمایشگاه قرآن هم ایشان گفتند به‌رغم اینکه حجاب یک الزام دینی و قانونی است ولی تاکید جدی کردند به‌جای برخوردهای جدی، سختگیرانه و انتظامی از روش‌های اقناع‌سازی استفاده کنیم، دقیقاً از لغت «اقناع‌سازی» استفاده کردند. در جلسه هیات دولت هم گفتند از هر گونه اقدام جزیره‌ای و خارج از قانون و چارچوب پرهیز شود. در گفت‌وگوی تلویزیونی نیز باز تاکید کردند که نگاه دولت در قضیه حجاب «فرهنگی و اجتماعی» است.

طبیعی است که با این صحبت‌ها مشخص می‌شود که رئیس‌جمهور نیز با برخوردهای سخت و سلبی مخالف هستند و منتظرند همان‌طور که رهبر انقلاب نیز گفتند، با یک نقشه راه و یک طرح زیربنایی که جواب می‌شود گرفت به میدان بیایند. تا زمانی که طرح آماده نشده هر گونه تلاش مذبوحانه که باعث می‌شود شرایط را بدتر کند، ترجیح می‌دهند در آن دخالتی نداشته باشند.

*اما در حال حاضر پلیس وارد میدان شده است؛ به گفته شما رئیس‌جمهور نیز در لفافه بارها گفته‌اند که موافق نیستند، پس پلیس با اتکا بر چه قدرتی این فرآیند را آغاز کرده است؟

بنده برداشتم از سخنان ایشان را گفتم و اینکه حالا این نهاد از کجا دستور می‌گیرد را باید رسانه‌ها روی آن کار کنند. در طول این سال‌ها یکی از سلاح‌هایی که دشمن علیه ما به کار گرفته، ترویج بی‌حجابی است، ما باید به‌گونه‌ای عمل کنیم که بیشترین تاثیر را در مقابل این سلاح داشته باشد. بهترین راه هم این است که مسئولیت را از روی دوش رهبران دینی و مسئولان فرهنگی برنداریم و آن را روی دوش نیروی انتظامی بگذاریم.

باید آنها به وظیفه‌شان عمل کنند و به اعتقاد من نظر اکثریت همین است. حالا باید دید چگونه عمل می‌کنند چراکه قبلاً با یک ابزار قدیمی‌تری این کار را می‌کردند که کارساز نبود و حالا با ابزار دقیق‌تری می‌خواهند انجام بدهند و فکر می‌کنند که کارساز است که بعید می‌دانم. خود رئیس‌جمهور هم می‌داند که احتمالاً اثری ندارد. اما خوب بود ایشان قدرت و جسارت بیشتری به خرج می‌داد و محکم‌تر و واضح‌تر نظر خودش را اعلام می‌کرد.

*توصیه شما به رئیس‌جمهور چیست؟ باید رئیسی چه کاری در این حوزه انجام دهد؟

مقام معظم رهبری فرمودند، دشمن با نقشه و برنامه آمده و ما هم باید با برنامه و نقشه جدید بیاییم. در نتیجه، ایشان باید منتظر نقشه باشند یا خودشان این برنامه و نقشه را برنامه‌ریزی کنند.

*چه کسی باید این نقشه را بدهد؟ مجلس، دولت یا حاکمیت؟

باید مجموعه حاکمیت این نقشه را بکشند و نظر مقام معظم رهبری هم این است که خودشان برنامه دهند. باید برنامه دقیقی تهیه شود. چون برنامه نشان داده این برنامه موفق نبوده است. چیزی از این برنامه به مردم گفته نشده و باید منتظر بود تا یک برنامه جامع تهیه شود.

*پیشنهاد شما چیست؟

پیشنهاد من این است باید چیزی که واقعیت دقیق احکام اسلامی است، اجرا شود؛ نه یک کلمه کمتر و نه یک کلمه بیشتر. باید سعی شود این پدیده از حالت سیاسی دربیاید و چیزی که دقیقاً اسلام درباره حجاب می‌گوید اجرا شود و درباره‌اش نه تندروی و نه کندروی شود. اسلام می‌گوید زنان از سنی بالاتر که مویشان سفید شده یا یائسه شدند، حجاب لازم ندارند ولی این موضوع در قانون مدنظر قرار نگرفته است و باید برای این موضوع فکری شود.

*این در شرایطی که جامعه سنتی از حجاب عبور کرده و جامعه مدرن اعتقادی به آن ندارد، پس واقعیت جامعه چه می‌شود؟ یعنی باید فقه تعریف جدیدی از حجاب بدهد؟

اگر به احکام واقعی دین عمل شود، مردم جامعه قبول می‌کنند. لازم نیست فقه تعریف جدیدی از حجاب بدهد و آنچه که واقعیت احکام دینی است را بگوید. در حال حاضر در موضوع تندروی صورت گرفته و سیاسی شده و باید آن را از حالت سیاسی خارج کنند و به واقعیت عمل کنند تا به نتیجه برسند و قطعاً جامعه هم می‌پذیرد. جامعه ما یک جامعه دین‌دار است.

*با توجه به اینکه امسال، سال انتخابات مجلس است، اصلاح‌طلبان چه موضعی نسبت به موضوع حجاب و مطالبات زنان دارند؟

مقام معظم رهبری یک مشارکت بالا و رقابتی برای انتخابات سال ۱۴۰۲ در نظر گرفتند و به دستگاه‌های اجرایی، تقنینی و نظارتی توصیه کردند که از هم‌اکنون بررسی‌های لازم برای اینکه چنین انتخاباتی در انتهای سال برگزار شود را انجام دهند. اینکه به مردم بر سر این موضوع فشار آورده می‌شود، باعث کم شدن تعداد شرکت‌کنندگان در انتخابات خواهد شد و چیزی که مدنظر رهبری است، انجام نمی‌شود.

برخی می‌گویند دوست دارند این اتفاق بیفتد زیرا در یک انتخابات کم‌رونق و با مشارکت پایین آنها راحت‌تر رأی می‌آورند. اصلاح‌طلبان در این موضوع مسیری را تقاضا دارند که نظر من رهبری به‌صورت جدی تامین شود نه شعاری؛ یعنی یک انتخابات رقابتی و با مشارکت بالا. اگر فشارشان را در مورد حجاب زیاد کنند، باعث می‌شود مردم در انتخابات شرکت نکنند. اصلاح‌طلبان می‌گویند به مردم فشار نیاورید تا مردم در انتخابات شرکت کنند و اگر می‌خواهند فضای یک مشارکت بالا را فراهم کنند نباید این‌گونه فشارهای غیرمنطقی و افراطی به مردم بیاورند. عده‌ای می‌خواهند این فشار را بیاورند تا مردم نیایند و باعث شود خودشان رأی بیاورند.