میزان اجاره مسکن باید چه درصدی از حقوق بازنشستگان، کارگران و کارمندان باشد؟

نواندیش سعید شمس: گرانی که محصول تورم است، برای عموم مردم در سه دهه اخیر پدیده ای عادی! به شمار می رود. اما از اواخر اردیبهشت ماه 1401 که دولت ارز تدریجی را حذف کرد، برخی اقلام به خصوص مواد خوراکی و مشخصاً اجاره بهای مسکن بعضاً گرانیبالای 200 درصدی داشتند تا مردم به معنای واقعی کلمه، تنگ دستی را تجربه کنند. حالا در شرایطی که بالا رفتن قیمت ها مردم را کلافه کرده است، زمزمه تورم 70 درصدی به گوش می رسد تا طبقات مختلف خطر را حس کنند.

هادی حق شناس در گفت و گو با «نواندیش» در این باره اظهار داشت: با این شایعه که تورم 70 درصدی در راه است، کاری ندارم. همین عددی مرکز آمار اعلام کرده است را مدنظر قرار می دهم. بنا بر اعلام مرکز آمار تورم نقطه به نقطه 55 درصد، تورم میانگین نزدیک 48 درصد و تورم ماهانه 7/3 درصد است که اگر به همین آمار استناد شود و با در نظر گرفتن اینکه بخشی از بودجه جاری طبیعتاً با کسری بودجه مواجه است، با این توضیح که اگر کسری از طریق مالیات و فروش نفت جبران نشود، تورم فعلی برای طبقات مختلف گرفتاری های زیادی را موجب خواهد شد.

تحلیلگر اقتصادی در ادامه گفت: برخی از شاخص های ناشی از تورم در کف میدان قابل مشاهده است. نرخ اجاره بهای مسکن در تهران بیش از میانگین دریافتی کارگران و کارمندان است. همچنین بیش از دریافتی 70 درصد بازنشستگان است. این در حالی است که میزان اجاره بها باید حدود یک سوم درآمد باشد. پس حالا که این درصد لحاظ نمی شود، باید گفت تورم اثرش را بر کاهش قدرت خرید گذاشته است. به عبارت دیگر یکی از دلایل عمق پیدان کردن فقر همین تورم است که امروز مرکز آمار آن را 55 درصد اعلام کرده است. بخشی از تورم در کاهش قدرت خرید و کوچک شدن سبد خوراکی ها تاًثیر دارد. یعنی امروز میزان مصرف پروتئین مرتباً سیر کاهشی داشته است. لذا عوارض تورم هم در بدمسکنی مشاهده می شود و هم در کاهش پروتئین و البته موجب افزایش طبقاتی خواهد شد.

این استاد دانشگاه افزود: همچنین بخش آموزش و بهداشت هم اثرش را گذاشته است. شرایط به قدری بد است که مردم دیگر به پزشک مراجعه نمی کنند، اِلا زمانی که باید عمل کنند. در بخش آموزش هم همینطور، یعنی با ترک تحصیل و کاهش تحصیل روبرو هستیم که این فضای جامعه را به با سرعت زیادی به سمت بی سوادی می برد. تورم فعلی طبق مشاهدات موجود افزایش حاشیه نشینی را موجب شده است که این حالت آسیب های اجتماعی را در پی خواهد داشت.

وی در بیان پیامدهای تلاقی تحریم و تورم توضیح داد: تحریم را باید شکل دیگری از «جنگ» بدانیم. با این تفاوت که در جنگ نظامی جدال رودررو است و آمار دقیقی از «کشته» شده ها موجود است. اما در جنگ غیر نظامی کشته ها در قالب افزایش نرخ طلاق، افزایش اعتیاد، افزایش خودکشی و ... و همچنین افزایش شاخص های آسیب های اجتماعی مشاهده می شوند. بنابراین، در اینکه تحریم آسیب های جدی به اقتصاد وار کرده است، نباید کمترین شبهه ای وارد کرد. مثلاً در 5 سال گذشته می توانستیم بر مبنای 2و نیم بشکه ماهانه درآمدی 4 میلیارد دلاری داشته باشیم. اما الان در خوشبینانه ترین حالت نصف این آمار را می فروشیم تا درآمد ارزی مان 50 درصد کمتر شود که این عدد کافی است تا به بحرانی بودن شرایط صحه بگذاریم.

حق شناس در پایان گفت: تحریم نه تنها مانع ورود سرمایه گذاران خارجی می شود، بلکه فعالین اقتصادی داخل را هم به مهاجرت ترغیب می کند تا سرمایه گذاری منفی شده و به همین دلیل ضرر صدها میلیارد دلاری داشته باشیم و در نهایت اقتصاد ایران به ورطه ورشکستگی برسد.