انتقاد رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ایران از نحوه دستگیری ۲ مدیر این سازمان

سلاجقه درباره دستگیری دو مدیر محیط زیستی طی ماه‌های گذشته گفت: طبق اصلی که دولت مردمی انقلابی دارد و قولی که به مردم داده فساد ستیزی از اولویت‌ها و اقدامات مهم است که باید کشف و برخورد شود و آنچه که اتفاق افتاد توسط دستگاه‌های ذیربط بوده و کسانی که دستگیر شدند، پس از پیگیری آزاد و در شغل خود مشغول هستند و از نظر ما چگونگی دستگیری بسیار مهم است که حرمت افراد حفظ شود. باید دستگاه‌های مسئول توضیحات کامل دهند که چه اتفاقی افتاده است. در این باره از دستگاه‌ها گله کردیم که آنها نیز با نظر ما موافق بودند.

به گزارش ایسنا، رییس سازمان حفاظت محیط زیست گفت: ارزیابی پروژه رشت - آستارا طی سال ۱۳۷۸ به سازمان ارسال شد و اقدامات رفت و برگشتی آن در حال انجام است اما در ابتدا باید قرارداد بین ایران و روسیه بسته می‌شد چرا که تا قراردادی نباشد پروژه‌ای نیست که بخواهیم برای آن مجوزی صادر کنیم.

علی سلاجقه امروز (۱۶ خرداد) در نشست خبری هفته محیط زیست که در سازمان حفاظت محیط زیست برگزار شد، در ابتدای نشست در پاسخ به سوال ایسنا درباره ارزیابی زیست‌محیطی راه آهن رشت- آستارا اظهار کرد: صدور و عدم صدور مجوزها یکی از بحث‌های اساسی محیط زیست است. ارزیابی پروژه رشت - آستارا طی سال ۱۳۷۸ به سازمان ارسال شد البته هنوز جوانب مختلف زیست‌محیطی این طرح در حال بررسی است.

وی افزود: در آخرین بحث چندین مورد وجود داشته و همه ما تلاش می‌کنیم در راستای توسعه کشور حمایت‌های لازم را داشتیم. همکاران گزینه‌های بسیاری را ارائه دادند که به‌صورت تونل و خط ریلی باشد و بحث‌های رفت و برگشتی وجود دارد و آنچه که در مرحله اقدام مورد تایید کارشناسان واقع نشود، انجام نمی‌شود و ارزیابی زیست‌محیطی همیشه برای تمامی پروژه‌ها و اقدامات در اولویت بوده است.

سلاجقه افزود: سامانه ارزیابی زیست‌محیطی برای شفاف‌سازی ایجاد شده است و مردم می‌توانند تمام مراحل پروژه را در آن سامانه ملاحظه کنند. تمام گزارش‌ها در آن سامانه قرار می‌گیرد و مردم می‌توانند در آن اظهار نظر کنند و نظرات کارشناسی خود را قرار دهند و به‌طور قطع از آن دیدگاه‌ها استفاده لازم را خواهیم برد.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست بااشاره به رویکرد و فرامین مقام معظم رهبری در حوزه محیط زیست و اینکه محیط زیست مسئله تجملاتی و تزئینی نیست و این دولت و آن دولت نیست، حیات مردم به آن وابسته است و باید از سوی مردم و حکمرانی مورد توجه قرار گیرد این را هم گفت: در دولت مردمی و انقلابی هیچ پروژه و طرحی در کشور بدون مجوز محیط زیست انجام نمی‌شود. زیرساخت‌هایی در بعد اقتصادی باید شکل می‌گرفت و اقتصاد برای پویا شدن و حل معضلات کشور نیاز به توسعه دارد. کم‌توجهی‌هایی که به محیط زیست و معیشت مردم برخی مناطق شده ناشی از عدم توسعه است.

راه‌اندازی خانه‌های محیط زیست برای مردمی‌سازی محیط زیست

وی با بیان اینکه بیش از ۲۰۰۰ خانه محیط زیست در سال گذشته در کشور ایجاد شد، افزود: کمتر جلسه‌ای در هیات دولت است که مسئله محیط زیست در آن مطرح نشود. اصل ۵۰ قانون اساسی حفاظت از محیط زیست را وظیفه تک تک مردم و دولت می‌داند ولی ما چندان به نقش مردم در این زمینه توجه نداشتیم. خانه‌های محیط زیست به عنوان یکی از شقوق اثبات مردمی – انقلابی بودن این دولت و در راستای مردمی‌سازی محیط زیست بر اساس اصل ۵۰ قانون اساسی با نظارت مدیران کل و با رعایت ضوابط و دستور العمل ابلاغی در ادارات کل، مدارس، مساجد، کارخانه ها، دانشگاه‌ها و... ایجاد شده است و به‌صورت دوره‌ای عملکرد این خانه‌ها توسط سازمان حفاظت محیط زیست ارزیابی می‌شود. این خانه‌ها با رعایت الگوی پیشرفت ایرانی – اسلامی برای مردمی‌سازی محیط زیست فعالیت می‌کنند.

سلاجقه ادامه داد: بیش از ۲۴۰۰ روستا در کشور داریم که در مناطق چهارگانه محیط زیست قرار دارند و نشست‌های مستمر در این مناطق برگزار می‌شود تا مردم احساس نکنند که محیط زیست مانع زیست آن‌ها در آن مناطق شده است و ما برای معیشت پایدار آن‌ها تلاش می‌کنیم.

ارسال لایحه جدید محیط زیستی به دولت

وی افزود: موضوع مهم دیگر حفاظت مشارکتی است که مردم باید در کنار محیط زیست باشند و در این زمینه لایحه مشارکتی را سازمان به دولت فرستاده و در این زمینه مردم در تکثیر گونه‌های کمیاب و حفظ زیستگاه مشارکت می‌کنند و رضایتمندی خوبی در میان آنان به وجود می‌آید بنابراین محیط زیست را به عنوان یک زیرساخت مهم می‌دانند و برای حفاظت از آن تلاش می‌کنند.

سلاجقه ادامه داد: از بعد نیروهای انسانی اقدامات مناسبی انجام شده و سرجمع بودجه سازمان محیط زیست میانگین ۴۲ درصد و به طور کلی ۶۶ درصد افزایش داشته یعنی حدود ۱۸ هزار میلیارد تومان در ۱۴۰۲ برای ادارات هزینه می‌شود و در بعد اجرا دستگاه‌ها و ادارات به‌صورت نسبتا مطلوب وظایف خود را انجام می‌دهند.

در استان‌های شمالی کشور مکان‌یابی برای دفع زباله بسیار مشکل است

رییس سازمان حفاظت محیط زیست درباره پسماندهای شمال کشور و آلودگی‌های ناشی از آن‌ها اظهار کرد: این موضوع برای دولت و قوای سه‌گانه یک مسئله بسیار مهم است. موضوعات کاملا بررسی شد و تلاش برای ساماندهی پسماند سراوان یک نمونه کامل از اقدامات سازمان است که به‌صورت ماهیانه جلساتی برگزار می‌شود و تمام استانداران و مدیران مربوطه در این جلسات شرکت می‌کنند و عدم ورود پسماند به آن مجموعه، ایزوله کردن آن از مجموعه‌های اطراف، عدم نشت آلودگی حاصل از آن به آب‌ها و ... از جمله عواملی است که در این جلسات مطرح می‌شود. شهرداری رشت باید اقدامات مورد نیاز خود را انجام دهد و از جمله مشکلات در این راستا تعویض کمتر از یک ساله شهرداران رشت است که اقدامات را کند می‌کند. امیدواریم مشکل پسماند سراوان به‌زودی مرتفع شود. در استان‌های شمالی کشور مکان‌یابی برای دفع زباله بسیار مشکل است و گاز متانی که در آن منطقه تجمع می‌کند، باعث می‌شود محدودیت‌های بسیار زیادی برای این منطقه وجود داشته باشد.

وی ادامه داد: ضرورت مکان‌یابی به تصویب رسیده‌است و تنها محل مناسب باید انتخاب شود سپس پسماند در آن منطقه‌ دفن شود و در مسئله زباله‌سوزی که اقدامات آن در حد ۴۰ درصد در منطقه سراوان به نتیجه رسیده است.

سلاجقه درباره دستگیری دو مدیر محیط زیستی طی ماه‌های گذشته گفت: طبق اصلی که دولت مردمی انقلابی دارد و قولی که به مردم داده فساد ستیزی از اولویت‌ها و اقدامات مهم است که باید کشف و برخورد شود و آنچه که اتفاق افتاد توسط دستگاه‌های ذیربط بوده و کسانی که دستگیر شدند، پس از پیگیری آزاد و در شغل خود مشغول هستند و از نظر ما چگونگی دستگیری بسیار مهم است که حرمت افراد حفظ شود. باید دستگاه‌های مسئول توضیحات کامل دهند که چه اتفاقی افتاده است. در این باره از دستگاه‌ها گله کردیم که آنها نیز با نظر ما موافق بودند.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست درباره جوان‌گرایی در حل مشکلات محیط‌زیستی گفت: به شجاعت جوانان و توان آن‌ها بسیار اعتقاد داریم و در سازمان به این موضوع توجه ویژه داریم. نگاه ما به داخل سازمان است تا نیروهای انسانی اگر ظرفیت داشته باشند، تمام مراحل مدیریتی را طی کنند. حدود ۴۵۰ نفر از مدیران سازمان را بررسی کردیم که شایستگی مدیریتی دارند و درصدد جایگزینی مدیریتی هستیم.

وی درباره مسئله مردمی‌سازی محیط زیست و سازمان‌های مردم‌نهاد گفت: ما با سمن‌ها ارتباط تنگاتنگی داریم. خیلی از نیروهای جهادی سازمان در حوزه خاصی فعالیت می‌کنند و در حوزه محیط زیست اطلاعات چندانی ندارند و معاونت آموزشی برنامه‌های آموزشی جهت ارتقای آن‌ها دارد چرا که مشتاقانه پا به پای محیط زیست هستند و فعالیت می‌کنند و در تلاشیم در کشور این مشارکت‌ها را توسعه دهیم.

چه خبر از حقآبه هامون؟

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست درباره تنش‌های آبی تالاب هامون گفت: هیئت حاکمه افغانستان به مسئله حسن همجواری بی‌توجه است که این مورد ناشی از دخالت دولت‌های دیگر است اما خوشبختانه خودشان هم به این نتیجه رسیده‌اند که مشکل باید از طریق مذاکرات حل شود. ما به هیچ وجه از حقآبه مردم‌مان نمی‌گذریم و از تمام ظرفیت‌ها برای پیگیری حق مردم شریف سیستان استفاده می‌کنیم.

سلاجقه درباره اقدام قوه قضائیه در برخورد با مدیران متخلف در زمینه اجرای قانون هوای پاک گفت: هرجا قصوری باشد باید برخورد شود و در این زمینه با قوه قضائیه همکاری خوبی داریم. آلودگی هوا یک مسئله چندوجهی است که پیش از همه وزارتخانه‌های کشور، نیرو، صمت و جهاد کشاورزی باید اقدامات لازم را انجام دهند. سازمان هم به عنوان ناظر وظایف خود را انجام داده است و گزارش‌ها را به‌طور مداوم برای دستگاه‌های مربوطه ارسال می‌کند.

دیوار محیط زیست در برابر پروژه‌های ضد محیط زیست بلند است

وی درباره مجوزهای زیست‌محیطی برای پروژه‌ها اظهار کرد: مجوز سازمان محیط زیست آخرین مجوزی است که صادر می‌شود و در صورت عدم تایید این سازمان از عملکرد یک پروژه، تمام مجوزهای پیشین لغو می‌شود. در این دولت مکان‌یابی چند پروژه انجام شده و در مقابل آن‌ها ایستاده‌ایم و دیوار محیط زیست اتفاقا در برابر پروژه‌های ضد محیط زیست بلند است. آنچه که در بعد پروژه رشت - آستارا وجود دارد ارزیابی زیست محیطی آن به سازمان از سال ۷۸ ابلاغ شده است و اقدامات رفت و برگشتی آن در حال انجام است. در ابتدا باید قرارداد بین ایران و روسیه بسته می‌شد چرا که تا قراردادی نباشد پروژه‌ای نیست که بخواهیم برای آن مجوزی صادر کنیم.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه استعلام برای مجوز طولانی است، گفت: سامانه‌های متعددی در سازمان فعال است و ما سامانه‌های متعددی در سازمان داریم که حدود ۲۶ سازمان در سامانه فعال هستند و اصل بر شفافیت است اما شفافیت در حد مناسب برای مردم نه اطلاعاتی که در اختیار دشمن قرار گیرد.

افتتاح ۱۰۰ پروژه در ۱۸ استان طی هفته محیط زیست

سلاجقه ادامه داد: بیش از ۱۰۰ پروژه در هفته محیط زیست امسال افتتاح خواهد شد که این پروژه‌ها در ۱۸ استان کشور و در حوزه‌های مختلف از جمله احداث تصفیه‌خانه فاضلاب، ارتقای سیستم کنترل آلودگی هوا، اجرای سیستم مکانیزه کنترل گرد و غبار، ایستگاه سنجش آلودگی هوا، سیستم پایش برخط آلایندگی هوا در خروجی دودکش‌ها، پاسگاه محیط بانی، ساختمان اداری، ایستگاه پایش کیفی هوا برای سنجش ذرات معلق، استقرار چرخه گردش متان، ساختمان موزه تنوع زیستی، تبدیل بی‌سیم آنالوگ به دیجیتال، نمایشگر اطلاع رسانی کیفیت هوا و افتتاح کلینیک رادیولوژی حیات وحش افتتاح می‌شوند.

وی درخصوص هزینه اجرای این پروژه‌ها گفت: ارزش ریالی این پروژه‌ها افزون بر ۱۰ هزار و ۳۶ میلیارد و ۶۲ میلیون ریال است. ضمن اینکه بیش از ۱۰۱ میلیون و ۶۵۷ هزار و ۵۰۰ یورو و ۱۰۳ میلیون و ۹۳ هزار و ۵۰۰ دلار نیز برای بهره برداری از این پروژه‌ها هزینه شده است.

اجازه مفسده و رانت‌خواری در قرق‌ها را نمی‌دهیم

سلاجقه درباره قرق‌های اختصاصی تصریح کرد: در بحث قرق‌های اختصاصی چندین درخواست را داشته‌ایم. ما بر نقش مردم در محیط زیست تاکید داریم اما همزمان نقش نظارتی خود را نیز به بهترین شکل انجام خواهیم داد. به هیچ وجه اجازه مفسده و یا رانت‌خواری در خصوص قرق‌ها را نخواهیم داد.

وی درباره همکاری با برنامه عمران ملل متحد(UNDP) در خصوص اجرای پروژه معیشت جایگزین مردم حاشیه تالاب هامون گفت: این مورد به خوبی جلو می‌رفت اما اروپا به دلیل تحریم‌ها همکاری خود را قطع کرد اما ما وابسته به خارج نیستیم و در داخل کشور تامین اعتبار کردیم تا این پروژه با قدرت ادامه پیدا کند.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست درباره مکان‌یابی آرامستان جدید در تهران گفت: هر طرحی در شهر تهران توسط سازمان محیط زیست نظارت می‌شود و این مورد نیز مستثنی نیست.

در سد چمشیر مشکلی وجود ندارد

سلاجقه درباره آبگیری سد چمشیر توضیح داد: برخی سازمان‌های مردم‌نهاد و بعضی از مراجع علمی که البته در این‌باره زیاد تخصصی عمل نکرده بودند، از ما مطالبه‌گری داشتند. ما هم مطرح کردیم که اجازه گتوند دوم را نمی‌دهیم. بنده شخصا از مجموعه سد بازدید کردم و همراه با کارشناسان شوری آب را سنجیدیم و این نظارت همچنان ادامه دارد.

وی افزود: با توجه به تشکیلات زمین‌شناسی در این منطقه بازدید منظم از مجموعه اهمیت دارد و وقتی ما نتیجه تمام بازدیدها و گزارشات‌مان را بررسی کردیم‌فق متوجه شدیم که در بالادست سد روند مطلوبی داشتیم و مشکلی نیست اما در پایین دست شوری رودخانه بالاتر و Ec حدود ۴۰۰۰ را اندازه‌گیری کردیم. در مجموع بر اساس داده‌هایی که روزانه از سد چمشیر به ما می‌رسد،مشکلی وجود ندارد.

پرداخت حقآبه دریاچه ارومیه اهمیت دارد

سلاجقه درباره وضعیت دریاچه ارومیه گفت: در بحث دریاچه ارومیه، تکالیف سخت‌افزاری تقریبا تمام شده است و تا پایان خرداد نیز ۱۲۰ میلیون متر مکعب از تصفیه‌خانه تبریز به دریاچه می‌ریزد. ۳۰۰ میلیون متر مکعب هم از سد شهید کاظمی وارد شد و از نظر بارش در این حوضه نیز شرایط مطلوب است.

وی ادامه داد: در مجموع پرداخت حقآبه است که اهمیت دارد و ما در این مورد ایستاده‌ایم و تا حصول حقآبه پیگیر دریاچه ارومیه و سایر تالاب‌های کشور هستیم.

سلاجقه در ادامه از استقرار دبیرخانه اجرایی و علمی کنفرانس بین المللی گرد و غبار در سازمان محیط زیست خبر داد و گفت: این اقدام با توجه به قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل متحد صورت گرفته است. گسترش دیپلماسی منطقه‌ای با حضور اثربخش در مجامع و کنوانسیون‌ها صورت گرفته و صندوق‌های منطقه‌ای مبارزه و کنترل اثرات گرد و غبار ایجاد شده است.

علت مشاهده بیشتر یوزپلنگ‌های آسیایی چیست؟

وی درباره یوزپلنگ‌های آسیایی و علت مشاهده بیش از پیش آن‌ها اظهار کرد: دو مسئله در مشاهده بیشتر یوزها در محیط‌های مختلف وجود دارد که اولین مورد تجهیزات بیشتر همچون دوربین‌های مداربسته است که نصب می‌شود و خشکسالی مسئله دیگری است که باعث می‌شود طعمه‌ها کاهش یابد و یوزپلنگ‌ها به محدوده زندگی انسان‌ها نزدیک و بیشتر مشاهده شوند و این که بگوییم این گونه از خطر انقراض فاصله گرفته دور از انتظار و کمی زود است.

سلاجقه درباره لایحه برنامه هفتم نیز اظهار کرد: متاسفانه با وجود اینکه در مجمع تشخیص مصلحت نظام حضور فعال داشتیم و سه موضوع اساسی از بحث محیط زیست را در سیاست‌های ابلاغی گنجاندیم با رای قاطبه اعضای مجمع تشخیص متاسفانه در سیاست‌های ابلاغی حتی یک کلمه از محیط زیست صحبت نشده است.

وی ادامه داد: بر این اساس رییس جمهوری تاکید کرد که باید در لایحه برنامه هفتم عنوان محیط زیست حتما باشد و قبل از این که تغییر و تحولی در مدیریت سازمان برنامه و بودجه کشور اتفاق افتد، در سرفصل کشاورزی و آب کلمه محیط زیست اضافه شد و پس تغییر مدیریت هم خط مشی و سیاست‌گذاری نیز تغییر کرد و برنامه نیز در قالب هفت فصل در این قسمت جلو آمد و بحث بندها مطرح شد که همکاران ما چهار بند را پیشنهاد کردند که تقریبا به‌طور ضمنی در متن لایحه آمده است و خوشبختانه هم ارزیابی اثرات زیست محیطی (EIA) و هم ارزیابی محیط زیست استراتژیک (SEA) به عنوان وظایف سازمان شناخته شده است و آیین‌نامه اجرایی آن توسط سازمان حفاظت محیط زیست تدوین شود.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست افزود: پروژه‌ها و طرح‌های قبلی که تا الان در دستور کار کشور قرار دارد حتما باید طبق قانون، مجوز محیط زیستی را دریافت کنند و از این به بعد هم طرح‌های جدید باید حتما مجوز محیط زیستی و تایید این سازمان را داشته باشند و اصلا کلمه مجوز محیط زیست و تاییدیه سازمان حذف نخواهد شد.

وی ادامه داد: آیین‌نامه دقیقا شرایط را مشخص خواهد کرد. چون در این بحث ما یک تحلیل لایحه را به رییس جمهوری تقدیم کردیم در رابطه با لایحه برنامه هفتم از دیدگاه محیط زیست و در حال طی کردن فرایند کارشناسی است و هنوز لایحه تکمیل و نهایی نشده است و امیدواریم که در خود متن قانون هم تاکید شود. اما در آیین نامه ها فرایند همان فرایند قبلی است و هیچ تغییری در بحث مجوزها ایجاد نخواهد شد.

سلاجقه درباره پروژه‌های بدون مجوزی که تاکنون فعالیت داشته و بدون ارزیابی زیست محیطی به نتیجه رسیده‌اند، اظهار کرد: در بحث ۴۱۱ پروژه‌ بدون مجوز محیط زیست هم به دولت و هم به مجلس و دستگاه‌های نظارتی کشور اعلام کرده است که رییس جمهوری یک کمیته سه‌نفره را با عضویت سازمان محیط زیست کشور، سازمان برنامه مودجه و معاونت حقوقی مکلف کرده است که درباره ۴۱۱ پروژه تعیین تکلیف شود و در حال حاضر غربالگری انجام شده است و بسیاری از پروژه‌ها از سال ۱۳۷۲ هستند که خیلی از این پروژه‌ها پیشرفت ۱۰۰ درصدی داشته‌اند در چند دسته قرار گرفته‌اند و نسبت به میزان پیشرفتی که داشته‌اند فعالیت‌های مورد نیاز انجام می‌شود و امیدوارم زودتر تعیین تکلیف شود و نتیجه آن را اعلام خواهیم کرد.

وی با اشاره به شورای عالی آب گفت: قبل از انقلاب شورای عالی آبخیزداری کشور داشتیم و این شورا عهده دار مسئولیت‌های کلان کشور بود و وقتی بحث آبخیزداری به میان می‌آید یعنی آب فقط یکی از ارکان آن است. وقتی ما تاکید داریم به اینکه مهندسی طبیعت و بحث آبخیزداری می‌تواند کشور را در بسیاری از مسائل به‌ویژه مباحث توسعه‌ای نجات دهد و خیلی راحت تعیین تکلیف کند و خیلی از مشکلات محیط زیستی کشور را حل کند، متاثر از این بحث است که می‌گوییم آبخیزداری یک علم است که علوم مرتبط را در کنار یکدیگر هم می‌بیند و توسعه را در یک فضای کاملا حساب شده می‌بیند که به منابع آب و خاک کشور و زیرساخت‌های اساسی هوا، پوشش گیاهی و پوشش جانوری خسارتی وارد نشود.

رییس سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر اینکه متاسفانه آبخیزداری در حاشیه قرارگرفته است، اظهار کرد: البته خوشبختانه رییس جمهوری این را تکلیف کردند که لایحه آبخیزداری به صحن مجلس رود و این جایگاه آبخیزداری را در کشور نشان می‌دهد. بر این اساس سازمان متولی منابع طبیعی و آبخیزداری کشور شورای آب و آبخیزداری را مطرح کردند که در کشور شکل می‌گیرد و ما نیز از این دیدگاه حمایت می کنیم چون دیدگاه چند وجهی است و نگاه کاملا نگاه جامع مبتنی بر سیاست‌های ابلاغی ۱۵ گانه مقام معظم رهبری در رابطه با حفظ محیط زیست کشور است. ما نیز از این سیاست حمایت می‌کنیم.

وی ادامه داد: در کمیسیون این موضوع مطرح شد که شورای عالی آب و منابع طبیعی و یا شورای عالی آب و آبخیزداری که از سوی سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور پیشنهاد شده بود، شکل گیرد که با این اتفاق دیگر شکل‌گیری شورای عالی آب در زیرمجموعه وزارت نیرو معنا و مفهومی ندارد و باید به‌صورت یک شورای فرابخشی باشد که بتواند بر دستگاه‌هایی که در این زمینه مسئولیت دارند نظارت کند. شکل‌گیری این شورا فعلا در مرحله تصمیم است و امیدواریم این تصمیم به صلاح سرزمین باشد.