واکنش معنادار آمریکا به توافق با ایران

ودانت پاتل معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز چهارشنبه به وقت محلی در واشنگتن در پاسخ به سوالی درباره گزارش روزنامه اسرائیلی هاآرتص مبنی بر نزدیک بودن یک توافق هسته‌ای بین ایران و آمریکا از اظهار نظر صریح خودداری کرد و گفت: به شایعات و مکالمات دیپلماتیک افشا شده که می‌توانند اشتباه و گمراه‌کننده باشند، پاسخ نمی‌دهم.

به گزارش ایرنا، این مقام وزارت خارجه آمریکا افزود: من، وزیر خارجه و رئیس جمهور آمریکا به صراحت اعلام کرده ایم که واشنگتن متعهد به جلوگیری همیشگی از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای است و ما همچنان معتقدیم دیپلماسی بهترین راه برای دستیابی به این هدف به صورت قابل تایید و دائمی است. ما همچنین اعلام کرده ایم که هیچ گزینه ای را از روی میز حذف نکرده ایم.

از ایران می خواهیم به تعهداتش بر اساس توافق با آژانس عمل کند

پاتل در پاسخ به سوال دیگری در خصوص گزارش اخیر رافائل گروسی مدیر کل آژانس بین المللی اتمی در خصوص برنامه هسته ای ایران گفت: این گزارش اعلام کرد که ایران درحال گسترش برنامه هسته ای خود است به شکلی که هیچ هدف غیرنظامی ندارد.

معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا ادامه داد: ما معتقدیم آژانس اتمی تلاش گسترده ای برای گفتگو با ایران در خصوص این مسایل باقی مانده در خصوص پادمان ها و تعهدات انجام داده است و ما خوشحالیم که ایران و آژانس در خصوص افزایش بازرسی ها در تاسیسات غنی سازی ایران به توافق رسیده اند.

وی مدعی شد، با این حال همکاری از سوی ایران به شکل قابل توجهی وجود ندارد و به خصوص انتظارات شورای حکام آژانس را که در ماه نوامبر اعلام شد، برآورده نمی کند. بنابراین ما همچنان از ایران می خواهیم تا با آژانس همکاری کند و به تعهدات خود بر اساس توافقات با آژانس عمل کند.

هراس واشنگتن از نفوذ ایران در عراق

ودانت پاتل در پاسخ به سوال دیگری درباره خواسته و تلاش برخی گروهها در عراق برای بیرون کردن نیروهای آمریکایی گفت: ما تهدید ها در عراق را جدی می گیریم و اولویت اول ما تامین نیروهای آمریکا در خارج است.

وی مدعی شد: ما همچنین عمیقا نگران نفوذ ایران هستیم که نه تنها ثبات و امنیت منطقه بلکه حاکمیت و استقلال عراق و همچنین رفاه مردم عراق را تهدید می کند. ما همچنان از استقبال عراق حمایت می کنیم و به همکاری با این کشور برای تقویت نهادهای عراقی ادامه خواهیم داد.

از ایجاد کشور مستقل در شمال شرق سوریه حمایت نمی کنیم

معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در پاسخ به سوال دیگری درباره عادی سازی روابط کشورهای عربی با دولت بشار اسد و ایده تشکیل حکومتی در شمال شرق سوریه گفت: ما از ایجاد یک کشور مستقل در شمال شرق سوریه حمایت نمی کنیم.

پاتل افزود: ما معتقدیم که ثبات بادوام در سوریه و منطقه تنها از طریق روندی محقق خواهد شد که نشان دهنده خواسته مردم سوریه و در راستای قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان ملل باشد. وزیرخارجه آمریکا و سایر مقامات وزارت خارجه موضع آمریکا را به صراحت اعلام کرده اند مبنی بر اینکه ما از عادی سازی روابط با حکومت بشار اسد تا زمانی که پیشرفت واقعی در راستای قطعنامه ۲۲۵۴ بدست نیامده است، حمایت نمی کنیم.

پیش از این نیز، تارنمای آمریکایی آکسیوس گزارش داده بود «برت مک‌گورک» مشاور ارشد جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا در امور خاورمیانه هشتم ماه می (۱۸ اردیبهشت) پس از سفری که به همراه جیک سالیوان مشاور امنیت ملی کاخ سفیید به عربستان و سرزمین‌های اشغالی داشت،سفر بی‌سر و صدایی به عمان داشت تا درباره تماس احتمالی دیپلماتیک با ایران درباره برنامه هسته‌ای، با مقام‌های عمانی رایزنی کند.

به نوشته این رسانه آمریکایی، مقام‌های آگاه گفتند که محور اصلی این سفر رایزنی درباره تلاش تازه دیپلمات در خصوص برنامه هسته‌ای ایران با میانجیگری عمان بود.یک مقام ارشد صهیونیستی مدعی شد: عمانی‌ها در حال برگزاری گفت‌وگوهای واسطه‌ای میان آمریکا و ایران هستند.

ایران پس از امضای برجام در سال ۱۳۹۴ با هدف لغو تحریم های ظالمانه، به عنوان کشوری مسئولیت پذیر، تعهدات خود را بدون عیب و نقص اجرا کرد و این مساله در ۱۶ گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی مورد تائید قرار گرفت. اما پس از ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۱۷ (دی ماه ۱۳۹۵) و پس از چند اقدام مقدماتی، نهایتاً با اتخاذ مواضع مغایر با مفاد برجام، با خروج یکجانبه و غیرقانونی آمریکا از آن در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ (۸ می ۲۰۱۸)، در دو مرحله تحریم‌های ثانویه آن علیه ایران بازگردانده شد.

اجرای نامتوازنِ این توافق از یک طرف و فشارهای ناشی از اعمال و تشدید تحریم‌های یکجانبه آمریکا از طرف دیگر، باعث شد تا یکسال پس از خروج آمریکا از برجام، نهایتاً در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ (۸ می ۲۰۱۹) شورای‌عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تصمیماتی در راستای متوقف کردن گام به گام اجرای اقدامات داوطلبانه تعهدات هسته‌ای با اعطای فرصت‌های ۶۰ روزه به دیپلماسی، اتخاذ کند.

ایران تا یک سال پس از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده می‌دادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران می‌کنند، فرصت دهد تا برای تحقق این وعده تلاش کنند. اما با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعده‌هایشان عمل نکرده‌اند، در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش داد. کاهش تعهدات ایران بر اساس مفاد توافق هسته‌ای برجام صورت گرفت.

دولت دموکرات جو بایدن پس از روی کار آمدن در ژانویه ۲۰۲۱، اقدام یکجانبه دولت سابق این کشور را برای خروج از توافق ایران و گروه ۱+۵ محکوم کرد اما همچنان سیاست های فشار حداکثری دولت دونالد ترامپ را در پیش گرفته و به بهانه حقوق بشری در حمایت از ناآرامی ها در ایران و نیز قدرت پهپادی ایران و ادعای بکارگیری این پهپادها از سوی روسیه در جنگ علیه اوکراین تحریم هایی را وضع کرده است.

دولت بایدن که همواره شعار رویکرد دیپلماسی را سر داده است، همگام با متحدان غربی خود از هیچ اقدامی فروگذار نکرده اما مدعی است در پی تغییر رژیم در ایران نیست. آمریکا این روزها همچنین در پی تعمیق روابط تهران - مسکو، ایران را به ارسال سلاح به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین متهم می کند که مقامات جمهوری اسلامی ایران بشدت این ادعا را رد کرده‌اند.

جمهوری اسلامی ایران تاکید دارد که اگر طرف آمریکایی واقع‌بینانه عمل کند، امکان دستیابی به توافق در وین وجود دارد. توافق مد نظر ایران، سندی است که تحریم‌ها به صورت حداکثری رفع و منطقه‌ هم از اجرای آن بهره‌مند شود.