کد خبر: ۱۶۲۰۵۹
تاریخ انتشار: ۲۵ خرداد ۱۴۰۲ - ۱۲:۰۲

علي شكوري‌ راد: قانون انتخابات جديد باعث مسدود‌سازي مجاري اراده ملت مي‌شود

اعتماد - مهدي بيك‌اوغلي: «ناجمهوري» يكي از واژه‌هايي است كه سيد محمد خاتمي، اخيرا بارها از آن استفاده كرده است تا توجه افكار عمومي و فعالان سياسي را نسبت به يك استحاله در پيش‌رو جلب كند. تغييراتي كه ابتدا توسط برخي چهره‌هاي با نفوذ در جناح راست، تئوريزه شد و سپس توسط بازوهاي راديكال اين طيف سياسي، طي سال‌ها و دهه‌هاي مستمر اجرايي شدند تا جايي كه برخي معتقدند جمهوريت نظام طي سال‌هاي 98 و 1400 به ضعيف‌ترين دوران خود رسيده است. خاتمي كه در كشاكش رخدادهاي اعتراضي تابستان و پاييز 1401 در خصوص برخي تندروي‌ها هشدار داده بود، اين روزها نسبت به برداشتن آخرين گام‌ها براي تبديل جمهوري اسلامي به حكومت اسلامي هشدار مي‌دهد. علي شكوري‌راد، فعال سياسي و سخنگوي جبهه اصلاحات براي تحليل چنين استحاله و تغييري، به گذشته باز مي‌گردد. به روزها و ايامي كه پس از فوت امام(ره) برخي افراد و جريانات عينيت بخشيدن به ايده «حكومت اسلامي» را كليد زدند و طي همه سال‌هاي گذشته براي شكل‌گيري آن تلاش كردند. از منظر فعالان سياسي، مهم‌ترين اقدام براي شكل‌گيري چنين ساختاري، خالي كردن نهادهاي انتخابي از محتواي اصلي خود بود. در واقع براي فربه‌سازي «حكومت اسلامي» لازم بود كه «جمهوريت نظام» تضعيف شود. بنابراين انتخابات به عنوان مهم‌ترين نماد جمهوريت، مورد تاخت و تاز اين گروه‌ها قرار گرفت. اما شكوري‌راد معتقد است، اين معادله به همين سادگي حل نخواهد شد و معتقد است، تحولات تازه‌اي در پس اين تغييرات در راه خواهد بود.

 

تصويب قانون انتخابات در مجلس يازدهم با انتقادات دامنه‌داري از سوي بزرگان كشور، فعالان سياسي و تحليلگران مواجه شده است.سيد محمد خاتمي شب چهارشنبه در جمع فعالان اصلاح‌طلب و مشاوران خود از واژه «خودبراندازي» براي تحليل قانون جديد انتخابات در مجلس استفاده كرد. نظر شما درباره اين نوع تصميم‌سازي‌ها چيست؟


«خودبراندازي» واژه‌اي است كه سيد محمد خاتمي در بيانيه قبلي خود هم از آن استفاده كرده بود. حرف درستي هم هست. در واقع به نظر مي‌رسد، مهم‌ترين چالش و بزرگ‌ترين دشمن جمهوري اسلامي در شرايط فعلي، نظام تصميم‌سازي‌هاي موجود كشور است. سياستگذاري‌هاي فعلي در حال محو كردن جمهوريت نظام است . در واقع براندازان اصلي كساني هستند كه به دنبال حذف جمهوريت نظام و تبديل آن به «ناجمهوري» هستند. اتفاقا اين افراد و جريانات راديكال از اسلام و اسلاميت هم تفسيرهايي دارند كه با اسلام حضرت رسول تناقض‌هايي دارد. بنابراين روند تغيير هم در لفظ و محتواي جمهوريت و هم در معناي اسلاميت در حال وقوع است. تغييراتي كه از بطن آن عنوان جمهوري اسلامي باشد، اما محتواي جمهوري اسلامي وجود نداشته باشد، اين نوعي خود براندازي است كه سيد محمد خاتمي هم به آن اشاره كرده است.


به صورت مصداقي اين روند تغيير در كدام بخش‌ها بيشتر نمود دارد؟


اين افراد و جريانات در قانون انتخابات اخير، تمام گزاره‌هايي كه مقداري كمك مي‌كرد تا مردم انتخاب و رايي اثرگذار داشته باشند، مسدود مي‌كنند. در واقع شاكله‌اي باقي مي‌ماند كه هر چند نام آن انتخابات است، اما محتواي انتخابات آزاد و رقابتي در آن وجود ندارد. انتخابات از منظر امام(ره) و ملت در راستاي اين هدف كلي بود كه اراده ملت در اداره كشور جاري شود. اما انتخاباتي كه قرار است پس از تغيير اين قانون انجام شود، باعث مسدود‌سازي مجاري اراده ملت مي‌شود. شاكله‌اي و اسمي از انتخابات باقي مي‌ماند تا مبتني بر آن بگويند، انتخابات برگزار مي‌شود.


اما چه شد كه پس از رحلت امام(ره) و تشكيل دولت‌هاي سازندگي و اصلاحات، كشور به سمت و سويي رفت كه قانون اساسي سال 58 تغيير كرد و جمهوريت نظام و نهادهاي انتخاباتي تضعيف شدند؟


ماجرا از جايي شروع شد كه نتيجه برخي انتخابات در كشور برخلاف ميل برخي افراد و جريانات رقم خورد. بنابراين جمع‌بندي شد كه انتخابات را به صورت تدريجي از خاصيت اصلي خود كه جاري شدن اراده ملت در تعيين سرنوشت خود و اداره كشور است، تهي كنند. روند تئوريزه كردن چنين ايده‌اي توسط آقاي مصباح‌يزدي صورت گرفت. ايشان مدعي بود كه اساس انتخابات و راي مردم معنايي ندارد و كسي كه سكان هدايت را در حكومت اسلامي به دست دارد، وصل به خداست. فقط به خداوند (و نه مردم) پاسخگو است، نيازي به راي مردم ندارد و اراده خداوند را او روي زمين جاري مي‌سازد. اين تفكر آقاي مصباح در ادامه جايگزين تفكر شهيد مطهري و امام(ره) شد. اين در حالي است كه امام(ره) معتقد بودند، ميزان راي ملت است. در قانون اساسي هم آمده كه اداره كشور بايد بر اساس خواست و اراده مردم انجام شود، ولي اين گزاره‌هاي كليدي كنار گذاشته شدند. تندروها در نخستين گام تلاش كردند، قانون اساسي را از خاصيت بيندازند. روز و روزگاري در اين كشور اگر كسي به قانون اساسي انتقاد مي‌كرد، ضد ولايت فقيه و رهبري تلقي مي‌شد. اما در ادامه برخي جريانات قانون‌گرايي را به محاق بردند و وقتي قانون به محاق برود همه تبعات و گزاره‌هاي آن هم به محاق فراموشي مي‌رود.


*همزمان با افزايش تحركات گروه‌هاي راديكال در جناح راست براي تضعيف جمهوريت نظام، نزاعي هم ميان جريانات ميانه‌رو و اصلاح‌طلب شكل گرفت كه از دل آن برخي اصلاح‌طلبان خواستار تحريم و برخي ديگر خواستار مشاركت بيشتر در انتخابات بودند. امروز كه به اين مسير طي شده نگاه مي‌كنيد، فكر نمي‌كنيد، تحريم انتخابات توسط اصلاح‌طلبان به نفع راديكال‌هاي راست تمام شده است؟


اگر انتخابات معنادار باشد و حداقل‌ها در آن رعايت شود، مردم و جريانات سياسي، حتما از آن استقبال مي‌كنند.اما طي دوره‌هاي اخير، انتخابات در كشور بدون معنا شده. اسمش انتخابات است، ولي انتخابات نيست. هم از نظر لوازم و هم از نظر اثربخشي نسبتي با انتخابات ندارد. يعني رقابت و آزادي و بي‌طرفي در آن رعايت نشده است. دومين موضوع هم آن است اگر در همين چارچوب فعاليت انتخاباتي انجام شود و بهترين سرمايه‌هاي فكري و عملي به مجلس فرستاده شوند، اساسا مجلس فاقد اثربخشي لازم است و تصميمات در نهادهاي موازي گرفته مي‌شود. شما مي‌بينيد كه انحصار قانونگذاري از مجلس گرفته شده و نهادهاي موازي مانند مجمع تشخيص و شوراهاي فراقانوني بالادستي اقدام به تصويب قانون مي‌كنند. ظاهري از مجلس وجود دارد اما در راس امور نيست. اگر قرار باشد انتخاباتي نمايشي برگزار شود، چه دليلي وجود دارد كه جريانات سياسي اعتبار خود را خرج چنين انتخاباتي كنند.حتي اگر در گذشته منافذي براي اثرگذاري وجود داشت و گروه‌ها مي‌توانستند، حضوري اندك و حداقلي در انتخابات داشته باشند، با قانون جديد انتخابات، اين منافذ در حال مسدود‌سازي است تا اثربخشي انتخابات به صفر برسد. طبيعي است جريانات سياسي مختلف از جمله اصلاح‌طلبان مايل به حضور در انتخابات هستند. اما اين انتخابات بايد واقعي، مشاركتي و شفاف باشد.


فكر مي‌كنيد اين انسداد اگر تداوم داشته باشد در دورنماي پيش‌رو چه تحولاتي در جامعه شكل مي‌گيرد؟


پشت هر شيوه حكمراني، اراده‌اي نهفته است. اين اراده در حال پيشبرد كار خود است. قبلا سيستم در خصوص تعارضاتي كه ايجاد مي‌شد، برخوردهاي تندي ارايه مي‌كرد، اما امروز سيستم تغيير كرده و واكنش‌هاي تند از خود نشان نمي‌دهد، چراكه معتقد است اساسا نيازي به اين واكنش‌هاي تند نيست. اين جريانات امروز نيازي به پاسخگويي و برخورد احساس نمي‌كنند، كار خود را مي‌كنند و راه خود را مي‌روند.


اما رهبري از ابتداي سال تا به امروز 3بار اعلام كرده‌اند، انتخابات پيش‌رو بايد مشاركتي، آزاد و رقابتي باشد. تحقق اين اهداف به چه زمينه‌هايي نياز دارد؟


به نظر مي‌رسد، اين روزها شاهد اجراي شيوه‌هاي جديدي هستيم. شيوه‌هايي كه همين جريانات راديكال آن را برنامه‌ريزي و اجرا مي‌كنند. از جمله اينكه تلاش مي‌شود، برنامه‌هاي شاد را افزايش دهند. ظاهر كمپين‌هاي انتخاباتي را پرشور‌تر راه‌اندازي كنند و...همه تلاش‌ها براي آن است كه قشر خاكستري غيرسياسي كشور را به كمپين‌هاي انتخاباتي و صندوق‌هاي راي بكشانند. هر چند ممكن است چنين شيوه‌هايي باعث حضور جزيي برخي اقشار شود، اما برآورد ما از جامعه اين است كه جامعه به‌طور كلي از موضوع انتخابات عبور كرده و كشاندن اين اقشار براي حضور در انتخابات به اصلاحات واقعي و عميقي نياز دارد.


ايران 2 دوره انتخاباتي با مشاركت پايين را پشت سر گذاشته است. انتخابات مجلس و خبرگان 98 و انتخابات رياست‌جمهوري و شوراي شهر 1400. در اين دو دوره مشاركت‌هايي زير 50درصد براي كل كشور و زير 30درصد براي شهرهاي بزرگ و كلانشهرها ثبت شده است. تداوم اين وضعيت و برگزاري آوردگاه‌هاي انتخاباتي با مشاركت پايين چه تبعاتي براي كشور خواهد داشت؟


به نظرم حاكميت پوست‌اندازي كرده و ممكن است موضوع انتخابات كنار گذاشته شود. اين روند، حكومت اسلامي خالص را جايگزين جمهوري اسلامي مي‌كند. به عبارت روشن‌تر در صورتي كه فضا براي تحرك گروه‌هاي راديكال باز شود، همان «ناجمهوري» كه رهبر اصلاحات از آن سخن گفتند، شكل مي‌گيرد.

نظر شما
قابل توجه کاربران و همراهان عزیز: لطفا برای سرعت در انتشار نظرات، از به کار بردن کلمات و تعابیر توهین آمیز پرهیز کنید.
* کد کپچا:
captcha

کارت های امروز همستر شنبه ۶ مرداد و یکشنبه ۷ مرداد / دریافت کمبو ۵ میلیونی !

طعنه سنگین بهرنگ علوی به طراحی لباس ورزشکاران ایران در المپیک پاریس (عکس)

مصطفی غیاث درگذشت

نامه پرسپولیس علیه بیرانوند بابت درگذشت یک‌ هوادار + عکس

کد های تپ سواپ شنبه ۶ و یکشنبه ۷ مرداد / جایزه ۲۰۰ و ۴۰۰ هزاری امروز را بگیرید

بازیکن استقلال در لیست خروج قرار گرفت

خبر جدید درباره اجرای حکم مجازات سپیده رشنو

مخالفت صریح محسن آرمین با دولت ائتلافی / تعامل به معنای تقسیم قدرت نیست

بیرانوند: کار پرسپولیس غیراخلاقی بود و شکایت کردم

از تبلیغ همجنسگرایی تا تمسخر شام آخر؛ موج انتقادات از تاثیر چپگرایی بر افتتاحیه المپیک پاریس ۲۰۲۴

کارت های مخفی راکی رابیت امروز ۶ و ۷ مرداد / جایزه دو میلیونی

لیست کامل سوغات شیراز که در سفر به شیراز نباید فراموش کرد

اعتراض عجیب به باشگاه پرسپولیس: چرا رمال ها تیم را می بندند!

جزئیات جدید از تعقیب قضایی ۱۸ نفر در پرونده فساد فوتبال؛ پای 3 باشگاه و 6 مقام فدراسیون در میان است!

همراهی محمدرضا شریفی نیا و همسر سابق و دخترش در اکران یک فیلم (عکس)

طعنه سنگین بهرنگ علوی به طراحی لباس ورزشکاران ایران در المپیک پاریس (عکس)

حضور شبانه مسعود پزشکیان در میان مردم و شنیدن درددل آنها (ویدئو)

گریم فوق العاده عجیب سارا بهرامی (عکس)

مراسم تشییع سعید راد با حضور هنرمندان و پرسپولیسی ها (تصاویر)

واکنش پزشکیان به افتادن لیوان آب و خیس شدن لباسش در زمان سخنرانی (ویدئو)

تنش در مجلس بر سر رفع فیلترینگ (ویدئو)

دیدار اعضای جبهه اصلاحات با پزشکیان (تصاویر)

کاپشن جدید پزشکیان جنجالی شد (تصاویر)

از خرید جدید استقلال رونمایی شد + عکس

تیپ و پوشش مسعود پزشکیان تغییر کرد (عکس)

عکس هنری المیرا دهقانی، بازیگر جوان

تیپ متفاوت و دیدنی لیلا اوتادی (عکس)

علیرضا کوشکی به استقلال پیوست + عکس

اشتباه در نوشتن سنگ مزار شهید رئیسی+ عکس

آمادگی بدنی فوق العاده رامین رضاییان در تمرینات استقلال (عکس)

پزشکیان در دیدار با خانواده سردار قاسم سلیمانی: شهید سلیمانی نه با کسی دعوا داشت و نه کسی را حذف می کرد (عکس)

تغییر چهره شاهدخت سریال جومونگ در ۳۸ سالگی (عکس)

ست آبی رنگ نوید محمدزاده و همسرش فرشته حسینی (عکس)

هدیه فرماندهان سپاه به پزشکیان (تصویر)

لحظه شلیک تک تیراندازان به عامل ترور ترامپ (ویدئو)

عبدالله کویته ، طراح عملیات تروریستی کرمان دستگیر شد (عکس)

استایل خاص نوید محمدزاده و همسرش فرشته حسینی در تئاتر (عکس)

استایل باوقار هدی‌ زین‌‌ العابدین در یک مهمانی باشکوه (تصاویر)

ستاره خارجی استقلال و همسرش (عکس)

جدیدترین عکس سوگل خلیق در لباس زیبای عروس

پزشکیان دیشب به کدام هیات رفت؟ (عکس)

بهرام افشاری به جمع بازیگران پایتخت بازگشت؟ (عکس)

خاطره اسدی ازدواج کرد (عکس)

دیدار رامین رضاییان و علیرضا بیرانوند در کافه؛ مذاکرات برای آینده یا دیداری دوستانه؟ (+عکس)

عکسی از چهره جدید ترلان پروانه در روز تولدش

استایل قشنگ رعنا و مهدی در برنامه عادل وایرال شد (عکس)

تیپ ساحلی بازیگر سریال دونگ‌یی در جزایر هاوایی (تصاویر)

پزشکیان به سیدحسن خمینی: من شب شمارش آرا خوابیدم، گفتم توکل برخدا؛ یا میشه یا نمیشه دیگه! (ویدئو)

رونمایی «نفیسه روشن» از پوشش متفاوت اش در پشت صحنه یک سریال (+ عکس)

عکس صمیمی نفیسه روشن با شیرین سریال نون خ

واکنش محسن منصوری، رئیس ستاد جلیلی به پیروزی پزشکیان (تصویر)

استایل جذاب همسر بهرام رادان در سفارت فرانسه

واکنش ظریف به پیروزی پزشکیان (تصویر)

آرامگاه حسن صباح را پیدا می‌کنم / حشاشین تروریست بودند؟ (+عکس)

تغییر چهره «لاله» سریال لیسانسه ها بعد 6 سال در 38 سالگی (عکس)

استقبال باشکوه مردم ارومیه از مسعود پزشکیان (ویدئو)

بازداشت هوادار فحاش جلیلی در مرند + عکس

تغییر چهره تازه محیا دهقانی بازیگر نقش «نجلا» در 32 سالگی (تصاویر)

استقبال بی نظیر بازار شوش تهران از دکتر پزشکیان (تصاویر)

غزل شاکری و همسرش در اکران خصوصی یک فیلم (عکس)

اعتراض ستاد پزشکیان به بی اخلاقی رسانه وابسته به بیت المال (عکس)

تجمع بازنشستگان در چند شهر + عکس

تصویری جدید از چهره طبیعی و بدون آرایش هانیه توسلی (عکس)

واکنش فعال اصولگرا به «حماسه حضور» خواندن مشارکت ۴۰ درصدی در صداوسیما ! (تصویر)

روایتی از حضور خبرنگار زن امریکایی در بیت‌رهبری +عکس

تصویر عجیب و زیبا از بزرگراه مدفون در زیر شن های روان در ریاض (عکس)

متین ستوده؛ از ازدواج تا طلاق + بیوگرافی و عکس های شخصی

المیرا دهقانی و همسرش (عکس)

کنایه آذری جهرمی به سعید جلیلی و دعوت او به مناظره (تصویر)

آرمین کاظمیان درگذشت +عکس

وحدت جلیلی و قالیباف شکست خورد: درخواست تضرع به درگاه الهی و عدم تخریب یکدیگر (تصویر)

اجتماع حامیان پزشکیان در مشهد (تصاویر)

موج ظریف - پزشکیان به اردبیل رسید (عکس)

دختر مونیکا بلوچی با این لباس آبی، دلبری کرد (عکس)

اجتماع بزرگ مردم کرمان با حضور مسعود پزشکیان (تصاویر)

هدیه جالب مجری تلویزیون به همسرش در سالگرد ازدواج (عکس)

فیلم وایرال شده از حمله پورمحمدی به جلیلی در مناظره: ملت را بیچاره کردید ، دوران بگو در رو گذشته! (ویدئو)

حجاب دختران در تجمع هواداران جلیلی در میدان امام حسین (تصاویر)

تجمع بازنشستگان مخابرات ایران در چند شهر+ عکس

گردهمایی حامیان دکتر "مسعود پزشکیان" در محمدیه (تصاویر)

نیره، دختر حاتمی‌کیا همسر وحید رونقی، مجری صداوسیماست + عکس

سخنان طوفانی ظریف علیه جلیلی: مردم را بیچاره کردید! چه میخواهید از جان مردم؟ (ویدئو)

روایت لیلا بلوکات از روزمرگی و زندگی (عکس)

پزشکیان: برای کاسبان تحریم مهم است که ما در تحریم بمانیم تا آنها بخورند و ببرند (ویدئو)

انتشار تصویری از داخل بالگرد رئیسی دقایقی قبل از سقوط (عکس)

سخنان آتشین ظریف در گرگان: می ترسید؟ معلوم است که باید بترسید (ویدئو)

خشم جمعی هواداران پرسپولیس علیه گلر ناراضی ترند شد: بیرانوند را نمی‌خواهیم! +عکس

اولین تصاویر از احمدی‌نژاد پس از شایعات حصر

مسعود پزشکیان بر سر مزار آیدا فرزانه و آروین مرتب (عکس)

عکس خانوادگی مصطفی پورمحمدی در کنار همسر، دختران، نوه ها، پسر و دامادها

پرطرفدارترین