به جای افراد بدون حجاب، با «هوش مصنوعی» این دو پلیس نما را دستگیر کنید !

توسعه ایرانی - حسام‌الدین اسلاملو: «انسان دارد برده تکنولوژی می‌شود. انسانی که برای آزادی خود خون‌بها داده دارد آن را دو دستی تقدیم تکنولوژی می‌کند.» این جمله مهدی الوانی، استاد دانشگاه در چهارشنبه‌ هفته‌ گذشته و در اجلاسی است که تلاش داشت نقش هوش مصنوعی را در تحول روابط عمومی جهان امروز و ایران بررسی کند.

این هشدار دور دست‌ها را مدنظر ندارد و همین پیش پایمان را می‌گوید وقتی یک خبرگزاری ادعا می‌کند با استفاده از هوش مصنوعی، هویت بی‌حجاب‌ها شناسایی و در برخی موارد افراد به مراجع قضایی معرفی خواهند شد.

آن هم درحالی که نه در لایحه حجاب اشاره مستقیمی به استفاده از هوش مصنوعی شده و نه حتی این لایحه هنوز تصویب شده است. بنابراین در چنین شرایط یک رسانه‌ تندرو فقط دارد آرزونگاری می‌کند.

هرچند پیش از این سردار رادان از استفاده از دوربین‌های سطح شهر برای شناسایی هویت زنان بی‌حجاب و پیامک اخطار و سپس فراخواندن آنان به مراجع قضایی برای تشکیل پرونده خبر داده بود؛ اما با توجه به تاثیر گریم و آرایش بر تغییر چهره که شناخت هویت آدم‌ها را بر اساس عکس‌های ثبت شده‌ رسمی و پرسنلی دشوار می‌کند، این ادعای سردار رادان اذهان عمومی را به سمت و سوی واقعیت امکان شناسایی پلاک خودروهایی سوق داده بود که سرنشینان بی‌حجاب داشتند.

اما در گزارش اخیر خبرگزاری فارس این مدعا برای شناسایی هویت شهروندانی است که در خیابان‌ها و درحال عبور و مرور هستند!

اگرچه به نظر می‌آید چنین گزارشی بیشتر از اینکه گزارش باشد، یک تبلیغ سیاسی و پروپاگاندای رسانه‌ای برای جوسازی و ارعاب جامعه است اما خیلی زود موافقانی پیدا کرد که تاییدش کنند و مخالفانی که به کنایه منتقد این توسعه نامتوازن و تاخر فرهنگی شدند و یا از اساس در صدق ادعای آن دچار تردید شده و تشکیک روا داشتند.

کاربری در فاضای مجازی به همین بهانه نوشت:«این نه هوش مصنوعی آنچنانی که یک روش بسیار ابتدایی و ساده برای تطبیق چهره و مقایسه اش با یک بانک اطلاعات از چهره است که یک دانشجوی سال اول کامپیوتر هم می‌تواند بنویسد.»

کاربر دیگری نوشت: «این‌ها که همه تکنیک تصویره وامکان و توانایی استفاده از این فناوری را در ایران اثبات نمی‌کند اما اگر می‌خواهید سنگ بزرگی برای پیشرفت کشور بردارید، به جای این تخیلات و توهمات، آب خانه‌مان را وصل کنید، سه روز است حمام نرفتم.»

کاربر دیگری هم از این دیدگاه وارد شده: «فکر کن از آخرین تکنولوژی قرن ۲۱ برای تثبیت یک سنت استفاده کنی!»

پلیس‌نماها ر ا با این هوش مصنوعی شناسایی کنید!

اما واکنش روزنامه شرق هم به فیلم ادعایی خبرگزاری فارس جالب است. شرق با اشاره به تخریب اماکن عمومی و برخورد نامناسب گاه به گاه توسط برخی پلیس‌نماها در چند ساله‌ی اخیر و به‌ویژه در جریان ناآرامی‌های پاییز گذشته، نوشت: «شناسایی هویت خانم‌های بدون حجاب با هوش مصنوعی در حالی انجام می‌شود که حدود یکسال از ماجرای افرادی که گفته بودند «پلیس‌نما» هستند، می‌گذرد. اگر واقعا اینقدر امکانات در دسترس برای شناسایی افراد وجود دارد، چرا پلیس‌نماها شناسایی نمی‌شوند؟»

انتقاد از تاخر فرهنگی و توسعه نامتوازن

در همین باره عباس عبدی به استفاده از هوش مصنوعی برای شناسایی زنان بدون حجاب طعنه سنگینی زد و نوشت: «توسعه نیافتگی یعنی این که لپ تاپ مک بودک پرو را از آمریکا بخری بیاری اینجا با آن فیلم‌های کارتونی ببینی . یا بنز آخرین مدل را بخری و اینجا با آن آجر جابه‌جا کنی. مثل استفاده از هوش مصنوعی برای شناسایی زنانی که در خیابان هستند و خود را پوشیده هم نمی‌کنند.»

پای هوش مصنوعی به لایحه حجاب باز شد

خیلی زود همان خبرگزاری‌ که پیش از این مخالفتش را در همه شکلی با لایحه حجاب نشان داده بود، با همین ادعا درباره هوش مصنوعی این موضوع را به عنوان سرنخی به دست نمایندگان هم‌طیف خود داد تا پای هوش مصنوعی به لایحه حجاب باز شود.

دو روز بعد از انتشار ویدیوی فارس، رویداد 24 به نقل از سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس نوشت: «لایحه عفاف و حجاب که اکنون یک‌فوریت آن در مجلس رای آورده است، نقاط ضعف و قوتی دارد. این لایحه ظرفیت‌های الکترونیک را به کار گرفته و به سمت ضابطه‌مند کردن به‌واسطه هوش مصنوعی در اجرای قانون حرکت کرده است.»

گزارش اخیر خبرگزاری فارس مبنی بر شناسایی زنان بی‌حجاب با بهره‌گیری از هوش مصنوعی، اگرچه به نظر می‌آید یک تبلیغ سیاسی و پروپاگاندای رسانه‌ای برای جوسازی و ارعاب جامعه است اما خیلی زود موافقانی پیدا کرد که تاییدش کنند و مخالفانی که به کنایه منتقد این توسعه نامتوازن و تاخر فرهنگی شدند!

احمد راستینه که در تندروی هم طیف خبرگزاری فارس است، در باره لایحه حجاب به قوه قضاییه نقد دارد و از دولت توقع که در مقابله با پدیده کشف حجاب، کوتاهی نکند!

امثال این نماینده امیدوار هستند سرنخی که خبرگزاری فارس به تندروهای مجلس داده در لایحه گنجانده شود و از این رهگذر«اشکالات لایحه‌ای که چندان بازدارنده نیست، حل شود.»

هوش مصنوعی یا گوشی‌های هوشمند؟!

پیش از این درست وقتی که پلیس موضوع استفاده از دوربین‌های هوشمند را برای موضوع حجاب مطرح کرده بود، آذری جهرمی وزیر سابق ارتباطات از جمله اولین کارشناسانی بود که نسبت به کارایی این فناوری اظهار تردید کرد. وی ضمن آنکه این اقدام را «خطای بزرگ» نامید و گفت: «هم ضعف‌های این سیستم (در نهایت) آشکار می‌شود و هم ممکن است کارآیی خود را از دست بدهد. از فردا احتمالا تبلیغ آرایش (گریم) ضدتشخیص چهره پلیس یا چیزی شبیه این رونق خواهد یافت.»

همان زمان پوریا حداد متخصص و مدیرعامل شرکت فناوری‌های پیشرو هوش مصنوعی در پاسخ به سوالی آفتاب‌نیوز در مورد احتمال خطای سیستم هوشمند تشخیص چهره، گفته بود: «احتمال خطا دارد، معمولاً این فناوری فاکتوری دارد که گفته می‌شود اکیوریتی سیستم چقدر است، اگر دیتای مبنا این فناوری عکس کارت ملی فرد باشد و مثلاً وی هم مو کاشته باشد و چهره‌اش تغییر کرده و سن سوژه نیز بالاتر رفته باشد، در دقت تشخیص این فناوری تاثیر دارد. برای فواصل دور تنها می‌توان بر ویژگی‌های چهره فرد برای تشخیص تکیه کرد، طبیعتاً مواردی مانند کهولت سن و تغییر چهره بر روی عملکرد این فناوری تاثیرگذار است. »

وی تاکید کرده بود که از لحاظ زیرساختی هنوز در کشور جا دارد تا بتوانیم این‌گونه فناوری‌ها را انجام بدهیم.

همین موضوع نیز در زمان خود تاثیر بازدارنده‌ی دوربین‌های پلیس برای شناسایی زنان بی‌حجاب و ارسال پیامک به آنان را از بین برد زیرا عموم دریافتند تنها با ثبت شماره پلاک خودرویی که سرنشینانش بی‌حجاب هستند، امکان هویت یابی وجود دارد درحالی که در گزارش اخیر اقناعی فارس، تصاویر ثبت شده از بی‌حجاب‌ها نه توسط دوربین‌های پلیس که به نظر می‌رسد با گوشی هوشمند گرفته شده؛ همچنین گزارشگر به سراغ رانندگان خودروها و سرنشینان بی‌حجاب آن‌ها نمی‌رود، بلکه سر و کارش با پیاده‌رو و پیاده‌هاست.