متقی: دولت‌های ناتوان بانی رشد تروریسم در منطقه هستند

یک استاد دانشگاه با اشاره به ویژگی‌های انقلاب اسلامی به عنوان یک انقلاب بدون خشونت و ماهیت مسلحانه، گفت: یکی از دلایلی که جمهوری اسلامی ایران توانسته از گسترش ترور جلوگیری کند تأکید بر فضای اقتدار به موازات قانون است.

به گزارش ایسنا، ابراهیم متقی، استاد دانشگاه تهران در مراسم "گرامیداشت روز بین‌المللی یادبود و ادای احترام به قربانیان تروریسم" که صبح امروز (سه‌شنبه) با حضور خانواده‌های شهدای قربانیان تروریسم، نمایندگانی از سفارت‌های ایتالیا، پاکستان و ترکیه در حوزه هنری برگزار شد، گفت: ترور در جوامع در حال توسعه در 40 سال گذشته در حال افزایش بوده است. اگر چه نهادهای مختلفی فعالیت می‌کنند تا زمینه‌های ایجاد فضای بدون خشونت را فراهم کنند اما پارادوکس‌های اجتماعی باعث شده است که ترور به ویژه در خاورمیانه اجتناب‌ناپذیر باشد.

او ادامه داد: گروه‌هایی عامل ترور هستند که در درون آن‌ها عدالت موج می‌زند اما هیچ توجهی به کنش‌های قانونی ندارند. زمانی که زمینه برای جابه‌جایی قدرت فراهم شود انگیزه برای کسب قدرت به وجود می‌آید، در این صورت ترور اجتناب‌ناپذیر خواهد بود. بر همین اساس در اوایل انقلاب ما شاهد عملیات تروریستی بوده‌ایم.

این استاد دانشگاه با اشاره به ویژگی‌های انقلاب اسلامی ایران افزود: یکی از ویژگی‌های انقلاب این بوده که به هیچ وجه رهبران ایران خود را با ماهیت تاکتیکی مسلحانه پیوند نزده‌اند و این انقلاب بدون خشونت بود.

وی اضافه کرد: خشونت برای قدرت عموما" از طریق ترور حاصل می‌شود. زمانی که تروریسم گسترش می‌یابد معادله قدرت از طریق قانون و عقلانیت حل نمی‌شود. زیرا گروه‌هایی تلاش می‌کنند که در زمان محدودی به قدرت حداکثری دست یابند. واقعیت این است که در تمامی انقلاب‌ها خشونت بازتولید می‌شود.

متقی خاطرنشان کرد: اولین موج ترور پس از انقلاب از سوی مجاهدین خلق انجام گرفت. سازمانی که در دوران بعد از انقلاب ذخایر تسلیحاتی خود را برای روزی که استراتژی جنگ مسلحانه در نظر گرفته بود فراهم کرده بود. بر همین اساس موج گسترده تروریسم در جامعه ایران در سال 1360 شکل گرفت. در دوران جنگ هشت ساله عراق علیه ایران بغداد حامی عملیاتی مجاهدین خلق شد. به همین دلیل مرکزیت سازمان مجاهدین از موصل به بغداد منتقل شد و حتی در دوران جنگ بازجویی از اسرای ایرانی و برخی عملیات تاکتیکی در مرز ایران توسط این گروهک انجام گرفت.

این استاد دانشگاه با بیان این‌که ترور در ایران بنیان‌های قدرت و توان ساختاری کشور را افزایش داد، گفت: اما پس از بهار عربی و بیداری اسلامی جابه‌جایی قدرت در کشورهای عربی افزایش پیدا کرد. در همین راستا خشونت و ترور نیز گسترش یافت.

او با اشاره به وضعیت عراق و افغانستان گفت: تروریسم در این دو کشور حاصل جنگ پیش‌دستانه آمریکا بوده است. در حال حاضر در خاورمیانه تعصب مذهبی و فرقه‌گرایی عملیات تروریستی را افزایش داده است به گونه‌ای که دیگر نمی‌توان این احساس را داشت که با تغییر دولت در عراق فضای ترور نیز تغییر یابد. زیرا ترور در کشورهایی مانند عراق و افغانستان ماهیت اجتماعی پیدا کرده است.

متقی اضافه کرد: امروز خشونت در خاورمیانه مورد حمایت سرویس‌های اطلاعاتی عربستان است. زیرا عربستان توانسته با بهره‌بری از درآمدهای نفتی به یک دولت رانتی و نفتی تبدیل شود و چنین دولت‌هایی تلاش می‌کنند که در ساختار داخلی به یک نوع اقتدار و در خارج از کشور به هژمونی دست یابند. بر همین اساس سعودی‌ها برای دستیابی به هژمونی به دنبال گسترش سازمان‌های فرقه‌گرایی هستند.

وی با بیان این‌که یکی از اقدامات برای جلوگیری از گسترش تروریسم ایجاد دولت‌های مقتدر است، افزود: زمانی که ارتش کارگزار سیاست و قدرت باشد در این صورت زمینه برای دولت (power state) یعنی دولتی که اقتدار خود را به زور تفنگ و توپ به دست می‌آورد ایجاد می‌شود که در این صورت فضا برای گسترش تروریسم افزایش می‌یابد. در همین راستا یکی از اقدامات مهم دولت اردوغان در ترکیه این بود که توانست ارتش را نهادی و قانونی کند.

گزارش خطا