در چه صورت خسارت تاخیر تادیه تعلق نمیگیرد؟

خسارت به معنی ضرری است که به دلیل عدم پرداخت دین در موعد مقرر به طرف مقابل وارد می شود. خسارت تاخیر تادیه نیز به این معنی است که بر طبق توافق صورت گرفته بین طرفین، مقرر شده که در تاریخ معینی پولی به طرف مقابل داده شود، ولی در تاریخ تعیین شده پول پرداخت نشده، به همین دلیل داین می تواند علاوه بر درخواست طلب اصلی، خسارت دیرکرد را نیز مطالبه کند. در اینجا قصدمان این است که بگوییم در چه صورت خسارت تاخیر تادیه تعلق نمیگیرد؟ جهت پاسخ به این سوال با ما همراه باشید.

شرایط مطالبه خسارت تاخیر تادیه چیست؟

جهت درخواست خسارت تاخیر تادیه باید شرایطی مهیا باشد و در صورت مهیا نبودن این شرایط امکان درخواست خسارت وجود ندارد. این شرایط عبارتند از:

• دین از نوع وجه رایج باشد.
• بدهکار از پرداخت دین خودداری کند.
• مدیون تمکن مالی نداشته باشد.
• در قیمت سالانه تغییر قابل توجهی وارد شود.

دین از نوع وجه رایج باشد.

برای اینکه بتوان خسارت تاخیر تادیه را مطالبه کرد باید دین از نوع پول رایج مملکت باشد و در مورد دیون ریالی نیز این شرط پذیرفتنی است.

مطالبه دائن

در مورد تعلق گرفتن خسارت دیرکرد به دائن دو نظر وجود دارد. ۱. از طرف طلبکار طلب درخواست شود. ۲. مبدا محاسبه این خسارت تاریخ درخواست طلبکار باشد. به طور کل می توان عنوان کرد که مطالبه دین توسط دائن با توانایی مالی مدیون به پرداخت دین در دسته شرایط تحقق خسارت دیرکرد قرار گرفته است. بنابراین تاریخ محاسبه این خسارت از تاریخ مطالبه دائن می باشد. زیرا تا وقتی که از طرف دائن دین درخواست نشود به این معنی است که او به عدم دریافت پولش رضایت داده است. درنتیجه مبنای محاسبه تاخیر تادیه از زمان مطالبه دائن محسوب می شود.

تمکن مالی مدیون

از دیگر شرایط دریافت خسارت تاخیر تادیه داشتن توانایی مالی بدهکار است. لذا اگر عدم توانایی بدهکار یا اعسار او ثابت شود او ملزم به پرداخت خسارت نخواهد بود. البته این حکم در مورد چک صدق نمی کند. این حکم شامل تمامی دعاوی با موضوع دین از نوع وجه رایج است. پرداخت دین وظیفه مدیون است و در صورتی که مدیون دارای اموالی باشد که از طریق آن بتواند دین خود را پرداخت کند ولی امتناع از پرداخت کند، دادگاه به محکومیت او و پرداخت دین به صورت یکجا حکم می دهد. در اینصورت اگر مدیون از پرداخت امتناع کند محکوم به حبس خواهد بود، مگر اینکه اعسار خود را ثابت کند.

امتناع از تادیه یا پرداخت

مدیون با وجود داشتن تمکن مالی و داشتن اختیار تصرف در اموالش، اگر از پرداخت دین خود امتناع کند محکوم به پرداخت خسارت تاخیر تادیه خواهد شد.

تغییر قابل توجه در شاخص قیمت سالانه

تغییر قابل توجه در قیمت کالا و خدمات از تاریخ سررسید و در زمان پرداخت است که بوسیله دادگاه متناسب با تغییر شاخص سالانه که بوسیله بانک مرکزی معین می شود در نظر گرفته خواهد شد و در مورد آن نیز حکم داده می شود. محاسبه تاخیر تادیه وجه نقد نیز بر اساس همین شاخص و فرمول خاص آن انجام خواهد شد.