جزئیات طرح واردات خودرو کارکرده

خودروهای وارداتی از سال 1396 وارد بازار کشور نشدند و خودروهای روز دنیا تنها می‌توانستند با پلاک گذر موقت تردد کنند. تحریم‌های اقتصادی و مدیریت منابع ارزی باعث شد تا دولت دوازدهم این تصمیم را بگیرد و خودرو وارد نکند. اگر جزء دنبال کنندگان اخبار موتورسیکلت باشید، قطعا می‌دانید که برای واردات موتورسیکلت ممنوعیتی وجود نداشته و شرکت‌های مختلفی انواع موتورسیکلت را وارد می‌کنند.

ممنوعیت واردات خودرو به نظر تصمیم اقتصادی‌ای بود، اما همین موضوع به بازار خودرو صدمه زد و باعث رشد قیمت‌ها شد. در واقع ممنوعیت واردات خودرو به انحصاری شدن بازار کمک کرد و حتی قیمت خودروهای داخلی را تحت تاثیر قرار داد. خودروهای تولید شده توان پاسخگویی به تقاضای بازار را نداشتند و همین مورد قیمت خودرو را دو نرخی کرد.

ممنوعیت واردات خودرو بالاخره در اردیبهشت 1401 شکسته شد و دولت راه واردات را آزاد گذاشت. شرکت‌های زیادی برای واردات خودرو داوطلب بودند، اما باید شرایطی مانند سقف قیمتی، ارائه خدمات پس از فروش و ... را رعایت می‌کردند. با وجود تعیین شرکت‌های واردکننده و شرایط واردات، هنوز پس از گذشت یک سال خودرو جدید وارداتی عرضه نشده است.

طبق اخبار خودرو باما، نمونه‌هایی از محصولات برندهای خارجی مانند کیا، اشکودا، چانگان و ... وارد ایران شده‌اند. حتی برخی از آن‌ها برای عموم مردم نیز به نمایش گذاشته شدند. اما هنوز خبری از عرضه خودرو وارداتی در بازار نیست.

در این میان باز هم شاهد آشفتگی‌های بازار خودرو در یک سال اخیر بودیم. یکی از پیشنهاداتی که برای کنترل بازار و افزایش عرضه خودرو در مجلس مطرح شد، واردات خودروی کارکرده بود. ایرادات زیادی بر این لایحه وارد بود و چندین بار نیز رد شد. اما سرانجام مجلس لایحه واردات خودروی کارکرده را تصویب کرد.

در این لایحه، واردات خودروهای کارکرده با عمر حداکثر 5 سال مجاز شمرده شده است. این خودروها باید مجوز ثبت سفارش از سوی وزارت صمت، گواهی استاندارد و محیط زیست را دارا باشند. علاوه بر آن، منشا ارز واردات را بانک مرکزی تایید کند. افراد حقیقی نیز می‌توانند خودروی کارکرده را با همین شرایط وارد کنند. بند انتقال فناوری نیز از لایحه واردات خودرو کارکرده حذف شده تا وارد کردن آن‌ها تسهیل شود. اما به ازای واردات این خودروها، باید گواهی اسقاط یک خودرو فرسوده ارائه شود. در این لایحه، پرداخت 1.5 درصدی به صندوق سازمان محیط زیست مورد قبول نیست و حتما گواهی اسقاط باید ارائه شود.

این لایحه در تیرماه 1402، در مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای نگهبان نیز تایید و تصویب شد. بنابراین باید منتظر باشیم تا اولین سری خودروهای کارکرده به زودی وارد کشور شوند.

پیگیری اخبار ماشین سنگین نیز نشان می‌دهد که دولت با واردات اتوبوس‌های کارکرده و سالم موافقت کرده است. این اتوبوس‌ها به منظور نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی وارد می‌شوند. اکثر اتوبوس‌های شهری و بین شهری به مرحله فرسودگی رسیده‌اند و برای نوسازی آن‌ها و جلوگیری از کاهش آلودگی هوا باید اقدامی در نظر گرفته می‌شد. از آن جایی که جایگزینی و یا بازسازی این اتوبوس‌ها هزینه‌بر است، دولت تصمیم گرفته تا اتوبوس‌های دست دوم را وارد کند. در این میان، سازمان محیط زیست با واردات خودروهای یورو4 مخالفت کرده و می‌گوید که خودروهای وارداتی دست دوم باید حداقل سه سال کار کرده و مجهز به استاندارد آلایندگی یورو 5 باشند.

طبق اخبار و شنیده‌ها، قرار است اولین سری اتوبوس‌های کارکرده به تعداد 2 هزار دستگاه و از نوع بین شهری باشند که برای خدمت به زائرین اربعین وارد می‌شوند. حداکثر عمر آن‌‌ها 5 سال خواهد بود. شهرداری قصد داشت برای نوسازی ناوگان اتوبوسرانی، از تولیدات داخلی استفاده کند و مایل به واردات اتوبوس‌های دست دوم نبود. اما این امکان از سوی تولیدکنندگان داخلی فراهم نشده و آن‌ها مجبور به واردات اتوبوس دست دوم هستند. اتوبوس‌های کارکرده باید سالم و کم کار بوده و نقص فنی نداشته باشند. برای سود بازرگانی آن‌ها نیز 50 درصد تخفیف در نظر گرفته شده است.

طرح واردات خودروهای کارکرده در بخش کامیون‌ها نیز وجود دارد و این طرح برای نوسازی کامیون‌های فرسوده بسیار مفید خواهد بود.

واردات خودرو کارکرده می‌تواند به سود مردم و مصرف کننده باشد؛ اما واردات این خودروها باید تسهیل شود و در کمترین زمان ممکن به بازار برسند تا تاثیرگذار باشند. اگر روند واردات خودرو کارکرده طولانی شود، ممکن است عواقب جبران ناپذیری بر بازار خودروی ایران بگذارد.