سونامی قیمت سرویس مدارس

جام جم نوشت: کلاس اولی ها که صفت «شکوفه» را یدک می کشند، دیروز به روال هر سال زودتر از دانش آموزان بزرگ تر وارد مدرسه شدند. به این ترتیب با به صدا درآمدن زنگ شکوفه ها، سال تحصیلی جدید رسما آغاز شد در حالی که هنوز تکلیف برخی مسائل از جمله سرویس مدارس کاملا روشن نیست.

 

شوراهای اسلامی چندماهی است که نرخ سرویس مدارس را در شهرهای مختلف، مصوب کرده اند اما هنوز همه خانواده های متقاضی برای استفاده از سرویس ایاب و ذهاب تصمیم نگرفته اند که مهم ترین دلیل آنها قیمت هایی است که برای حمل ونقل دانش آموزی اعلام می شود.

 

در شهرهای بزرگ و به خصوص در تهران که همه چیز بوی گرانی می دهد عملا هزینه سرویس مدارس با نرخ تورم هماهنگ شده؛ گویی این هماهنگی وظیفه ای است که باید مو به مو اجرا شود. البته با این که کف و سقف قیمت ها در شورای شهر تهران به تصویب رسیده، هزینه ای که اغلب مدارس به خانواده ها اعلام می کنند، چند میلیون تومانی از حداکثر قیمت ها بالاتر است به طوری که صدای اعتراض والدین بلند شده است. در سایر شهرها نیز تقریبا همین اوضاع حاکم است و استفاده از سرویس مدرسه سهم قابل توجهی از درآمد خانواده ها را می بلعد تا مخارج مربوط به حمل ونقل در کنار همه خرج های ریز و درشت یک دانش آموز، تحصیل را به یکی از گران ترین اقلام در سبد خانوار تبدیل کند.

 

براساس مصوبه 5 شهریور شورای شهر پایتخت، حداقل مبلغ سرویس برای دانش آموزان ابتدایی پنج میلیون و 400 هزار تومان و حداکثر 21میلیون تومان است که این ارقام برای دانش آموزان مقطع متوسطه از شش میلیون و 100هزار تومان تا حداکثر 23میلیون تومان در نوسان است. این ارقام نیز براساس مبلغ ورودیه روزانه، هزینه هر پنج کیلومتر و ضریب سطوح شیبدار محاسبه شده است. اما بررسی های میدانی ما نشان می دهد این بار نیز مانند سال های گذشته این مصوبه و این قیمت ها به راحتی توسط برخی مدارس نقض می شود و قیمت ها تا جایی که جیب خانواده ها کشش داشته باشد، افزایش می یابد.

 

گزارشی که پدر یک دانش آموز کلاس پنجمی به جام جم می دهد، حکایت از درخواست مبلغ 24میلیون تومان برای ایاب و ذهاب یک سال تحصیلی دارد. این درحالی است که حداکثرهزینه سرویس مدرسه برای مقطع ابتدایی نباید از 21میلیون تومان بیشتر باشد و 24میلیون تومان درخواستی حتی یک میلیون تومان از حداکثر مبلغ مجاز برای مقطع متوسطه بیشتر است. پدر یکی از دانش آموزان کلاس دومی تهران و ساکن منطقه 7 نیز که فاصله خانه تا مدرسه اش حدود چهار کیلومتر است باید 15میلیون تومان بابت سرویس مدرسه بپردازد که او به شدت به این رقم اعتراض دارد. مادر دانش آموز دیگری در تهران که مسافت خانه تا مدرسه فرزندش بسیار کوتاه است نیز امسال باید 11میلیون تومان بپردازد که در گفت وگو با ما می پرسد پس کف قیمتی که شورای شهر تعیین می کند و برای یک دانش آموز مقطع متوسطه باید شش میلیون و 100هزار تومان باشد شامل حال کدام خانواده ها می شود؟

 

در شهر تهران اگر خانواده ها بپذیرند به عنوان مثال هزینه 24میلیون تومانی سرویس مدرسه برای یک سال تحصیلی تقریبا هشت ماهه را بپردازند به این معنی است که ماهی سه میلیون تومان و روزی 136هزار تومان برای رفت و آمد فرزندشان باید هزینه کنند. اگر نرخ سرویس مدرسه 10میلیون تومان تعیین شده باشد، خانواده ها باید ماهانه یک میلیون و 250هزار تومان هزینه کنند که می شود هر روز 56هزار تومان. با این که این رقم به ظاهر چندان بالا نیست اما بسیاری از خانواده ها از پس پرداخت همین مبلغ نیز برنمی آیند و مانند پدری در تهران که با جام جم گفت وگو می کرد، خیلی ها ترجیح می دهند صبح ها دیرتر به محل کار برسند و کمی کسری کار بخورند تا دانش آموز را خودشان به مدرسه برسانند. در سایر شهرهای بزرگ نیز با این که نسبت به تهران اوضاع کمی تلطیف شده اما همین جو حاکم است. به عنوان مثال در استان فارس برای سال تحصیلی 14031402 مصوب شده تا براساس نوع خودرو، هزینه سرویس مدرسه برای یک کیلومتر مسافت(مسیری که به واقع کوتاه است) از چهار میلیون و 48هزار تومان تا هفت میلیون و 398هزار تومان متغیر باشد. همچنین رفت و آمد سرویس در محدوه طرح ترافیک 10درصد به قیمت ها بیفزاید. در بوشهر نیز که نرخ سرویس مدرسه نسبت به سال گذشته 40درصد افزایش داشته هر دانش آموز هر ماه برای استفاده از سرویس سواری باید 700 هزار تومان بپردازد، البته به این شرط که فقط در یک منطقه شهرداری جابه جا شود، چراکه اگر به جابه جایی میان مناطق مختلف شهر نیاز باشد، هزینه ماهانه هر دانش آموز تا 900هزار تومان افزایش می یابد که برای یک سال تحصیلی هشت ماهه به بیش از هفت میلیون تومان می رسد. البته این در شرایطی است که مدارس و شرکت های پیمانکاری دقیقا نرخ های مصوب را ملاک عمل قرار دهند، زیرا اگر هر مدرسه و هر پیمانکار با این استدلال که «نمی صرفد» قیمت ها را به دلخواه افزایش دهد، مسلما هزینه خانواده ها بیشتر از ارقام اعلام شده خواهد بود.

 

برخی خانواده ها فرزندان خود را عادت می دهند که مسیر خانه تا مدرسه را به تنهایی بروند و برگردند که این روش برای دانش آموزان بزرگ تر و البته در مسافت های کوتاه به نظر کارساز می آید. اما دانش آموزان کم سن و سال یا آنهایی که مجبور به پیمودن مسافت های بیشتری هستند یا باید با پدر و مادر رفت و آمد کنند یا اگر والدین فرصت یا خودروی شخصی ندارند، چاره ای جز استفاده از سرویس مدرسه برای شان نمی ماند. قیمت های مصوب هم که بالاست و بسیاری از خانواده ها توان پرداخت ندارند، به همین علت امسال راه دیگری باز شده که برخی از تاکسی های اینترنتی مبدع آن بوده اند. این شرکت ها مدعی 30 درصد ارزان بودن نرخ های خود نسبت به قیمت های مصوب شوراهای شهر هستند و در نگاه اول نیز همه چیز به نفع مصرف کننده جلوه می کند. یکی از خانواده هایی که این روش را دنبال کرده به ما توضیح می دهد رقم اعلامی مدرسه 11میلیون تومان است اما تاکسی اینترنتی از آنها 6.5میلیون تومان درخواست کرده است. همچنین پدر یک دانش آموز ابتدایی در منطقه6 تهران که توان پرداخت هزینه 10میلیون تومانی سرویس مدرسه را نداشت با چهار میلیون و 700هزار تومان اعلام شده از سوی شرکت اینترنتی کنار آمده و قصد انعقاد قرار داد دارد. این تفاوت فاحش میان قیمت ها سبب شد ما با تماس با یکی از این شرکت ها، چند و چون ماجرا را جویا شویم که درست چند لحظه پس از برقراری مکالمه با اپراتور حقیقت ماجرا فاش شد. موضوع این است که تاکسی های اینترنتی، سال تحصیلی را به دو نیمسال اول و دوم تقسیم کرده اند و هزینه ای را که به اولیا اعلام می کنند مربوط به نیمسال اول یعنی تا پایان اسفند1402 است به طوری که برای فروردین تا پایان خرداد1403 بنا دارند هزینه جداگانه ای دریافت کنند در حالی که بیشتر خانواده ها از این حقیقت بی خبرند.این مسائل در مجموع گویای یک حقیقت است و آن این که سرویس مدرسه و حمل و نقل دانش آموزی در کشور ما موضوعی پرحاشیه و نابسامان است که نه در گذشته و نه اکنون برایش تدبیری نشده؛ حال آن که به شدت نیازمند سر و سامان است. شاید لازم باشد در میان این آشفتگی یک بار دیگر بر لزوم راه اندازی اتوبوس مدرسه، خدمتی که در بیشتر کشورهای جهان به دانش آموزان ارائه می شود نیز اشاره کنیم و از مسئولان بخواهیم تا موضع خود را در قبال راه اندازی این سیستم حمل ونقل با شفافیت توضیح دهند تا بدانیم آیا شهرداری ها که در همه نقاط جهان، اتوبوس مدرسه را راهبری و مدیریت می کنند در کشور ما ترجیح می دهند پای شان را کنار بکشند تا چالش های سرویس مدرسه همچنان ادامه داشته باشد؟